خلیل عقاب :فردین خیلی آدم با مرام و با تربیتی بود
سایت قدیمی ها چند سال پیش گفت و گویی با زنده یاد خلیل عقاب پهلوان و قهرمان کهنه کار ایران داشت.خلاصه ای از آن که مربوط به حضور او در سینماست را برگزیده ایم که در ادامه می خوانید:
خلیل عقاب :فردین خیلی آدم با مرام و با تربیتی بود|سرزمین هنر|سینما
متولد کجا و چه سالی هستید؟
-من متولد اول فروردین ماه ۱۳۰۳ در شیراز هستم. الان وارد ۹۲ سالگی شدم.
کارهای زورخانه ای خود را از چه سالی شروع کردید؟
-از ۲۰ سالگی کارهای پهلوانی را از زورخانه ای که در خرمشهر داشتم، شروع کردم. حدود ۱۰ سال در آنجا بودم و همزمان زور خانه ای هم در آبادان اداره می کردم.
چه سالی وارد سینمای ایران شدید؟
-دقیق یادم نیست، ولی دهه ۴۰ بود با فیلمی به نام «شکوفه های امید» با کارگردانی رضا صفایی به سینما آمدم. تقی ظهوری، علی آزاد، فریبا خاتمی، نادر و.. از بازیگرانش بودند.
کار رضا صفایی در «شکوفه های امید» به عنوان کارگردان چگونه بود؟
-با اینکه من بازیگر نبودم و کارم را ارائه می دادم، رضا صفایی توانست از وجود و روحیه ام خوب استفاده کند. او کارگردان دانایی است و این فیلم خیلی خوب فروخت.
فیلم های بعدی شما در سینما کدام بود؟
-بعد از آن فیلم «مرد سحر» را بازی کردم. سپس «گناه زیبایی» را با گوگوش، لیلا فروهر، حسین بهمن و اسد الله یکتا. حدود ۸-۹ فیلم بازی کردم که از اینها، «غول بیابونی» را خودم قصه اش را نوشتم.
از بین فیلم هایی که بازی کردید فیلم «مردان خشن» در کنار زنده یادان جمشید مشایخی ، فردین و ارحام صدر جزو فیلم های پر فروش سینمای فیلم فارسی است، نظرتان را در مورد این فیلم بگویید؟
-این فیلم را خیلی دوست داشتم و دارم. «مردان خشن» فروش خوبی داشت، حتی روی دست فیلم «بابا شمل» علی حاتمی زد. بارها سینمایی ها به صابر رهبر کارگردان این فیلم گفتند: اکران «مردان خشن» را با فیلم «باباشمل» نگذار. در فیلم ما حدود پنج نفر بودیم که از بین آنها فردین، مشایخی و ارحام صدر جزو ستاره های فیلم بودند، در صورتی که در فیلم «باباشمل» از ستاره های بیشتری چون فردین، فروزان، بهمن مفید، همایون، ناصر ملک مطیعی و… برخودار بود. با این وجود در هفته اول ورشکست شد. ستاره زن فیلم ما آرزو غفاری بود که تازه داشت نقش خودش را در نقش اول فیلم ها تثبیت می کرد، ولی در فیلم آنها، فروزان ستاره بود.
صابر رهبر می گفت من سه بازیگر معروف در فیلم دارم و نیازی نیست بروم بازیگر معروف دیگری مثل فروزان برای فیلم بیاورم و هزینه فیلم را بالا ببرم. «مردان خشن» با تعداد کم هنرپیشه در سه نوبت ۱۵ روزه اکران شد . خود کارگردان نگذاشت به اکران های بعد برود با اینکه برایش صف بسته بودند و هنوز فروش داشت. او گفت: نمی خواهم اکرانش دیگر ادامه پیدا کند، چون می خواهم برای اکران دومش قدرتش را از دست ندهد. با این وجود هر چه سینماچی ها تلاش کردند که این فیلم روی اکران بماند، صابر رهبر راضی نشد .سینماچی ها داشتند سود خوبی از این فروش می بردند. به همین دلیل زودتر از موعد فیلم را پایین آوردند و درصد حق خود را بیشتر از قرارداد برداشتند. فیلم «باباشمل» به دلیل کمبود مشتری همان هفته اول از پرده سینماها پایین آمد، چرا که سینماچی ها دنبال منافع خودشان بودند.
علت فروش بالای «مردان خشن» در زمان اکرانش چه بود؟
-نمی خواهم بگویم به خاطر من فیلم پر فروش شد و از خودم تعریف بکنم. با اینکه در «بابا شمل» هم فردین بازی داشت، ولی قسم می خورم به خاطر هنرنمایی هایی که در این فیلم داشتم و در صحنه هایی کارهایم را به نمایش گذاشتم، فیلم فروش خوبی کرد.
دستمزد شما برای این فیلم چقدر بود؟
-۳۰ هزار تومان بود، اما نسبت به دستمزد ارحام صدر و فردین بسیار پایین بود.
زنده یاد فردین را از نظر یک هنرمند مردمی چگونه ارزیابی می کنید؟
-اول از همه من یک چیزی را به شما بگویم، اینکه داخل قشر ورزشکار آدم های حقه باز و خلاف کار به ندرت پیدا می شوند، چرا که ورزشکارها قلب پاکی دارند . اگر این قلب پاک را نداشتند، نمی رفتند عرق بریزند و کشتی بگیرند، بلکه می رفتند وارد کارهای خلاف می شدند. اغلب ورزشکارها مَشتی و بامرام هستند و در کارشان تلاش می کنند. با آقای فردین خدابیامرز زیاد نبودم، ولی همان مدتی که برای یک فیلم بودم، آدم خیلی بامرام و با تربیتی بود. او از ورزشکارهای معروف در کشتی ما بود و روحیه ورزشکاری داشت. البته امثال فردین، تختی و… همه شاگردان زنده یاد حبیب الله بلور مربی کشتی و بازیگر بودند . در مکتبی پرورش یافته بودند که مکتب مَشتی گری و جوانمردی بود.
نوبتی هم باشد نوبت زنده یاد ارحام صدر است، او چگونه بود؟
-خدا رحمت کند ارحام صدر چه مردی دل پاک و با مرامی بود. وقتی با هم در فیلم «مردان خشن» بازی کردیم، فیلم ما اکران شده بود. او به تهران آمد و گفت آقای مصیبی (تهیه کننده فیلم) چه فیلم ساختی، نمیدونی مردم برای دیدن خلیل عقاب چیکار می کردند؟ قیامتی شده سینما ها. حالا اگر این مرد، قلبی پاک نداشت، می گفت مردم اصفهان برای دیدن من آمدند سینما، نه کس دیگری. بعد به من گفت خلیل حالا خوب موقع است، بروی اصفهان یک نمایش بدهی. خدا واقعا این بزرگ مرد را رحمت کند.
ارزش بازیگران در سینمای قدیم چگونه سنجیده می شد؟
-هر فیلمی زمانی ارزش خودش را نشان می دهد که اکران بشود و برای تهیه کننده پول ساز باشد . آن موقع است که ارزش هنرمندان نشان داده می شود.
در بین فیلم های شما فیلم «غول بیابونی» کمی مشکلاتی را داشت، از وقایع پیش آمده در آن دوران بگویید؟
-داستانش را خودم نوشتم و کارگردان و فیلمبردارش عزیز رفیعی بود. شکستم در آن فیلم بیماری ام بود که خون ریزی ریوی کردم وسط فیلم.عزیز رفیعی گفت فیلم تعطیل و فیلم تعطیل شد. محمد ارباب که تهیه کننده بود داد و بیداد کرد. من به بیمارستان رفتم. دکترها به من گفتند یک ماه بیشتر زنده نیستی. در بیمارستان بودم و آنها (عزیز رفیعی و محمد ارباب) گفتند چکار کنیم؟ بالاخره تصمیم گرفتند و رفتند ایلوش را آوردند. ایلوش هم تا می بیند آنها کارشان گیر است با رقمی بیشتر از من برای فیلمبرداری می آید. محمد ارباب قبول نمی کند او جای من بازی کند. خلاصه قسمت هایی از فیلم را می گیرند. کار خدا من بعد از یک ماهی از بیماری نجات پیدا می کنم و ادامه فیلم را پیش می برم.
بعد از آخرین فیلم تان که «مردان خشن» بود چه کاری کردید؟
-من بعد از آخرین فیلمم در سال ۱۳۵۰ به خارج از کشور برای حدود ۲۰ سال رفتم و سال ۱۳۷۰ برگشتم. در این مدت با کارهای نمایشی پهلوانی خودم در بیش از ۳۷ کشور از طریق آژانس های مختلف گردشگری قرارداد بستم . اجراهای زیادی در کشورهای مختلف داشتم. تنها در این کارها از نمایش های پهلوانی خودم اجرا می کردم . در سال های آخر کمی کارم با سیریک قاطی شد.