ترانه هایی از انوشیروان روحانی| فیلمی کوتاه به یاد خسروشکیبایی

توسط حمید پورعلیمحمد آخرین به روز رسانی مهر ۲۵, ۱۳۹۷ 1

نگاهت از همه ی مردادها گرم تر است

وقتی از دیروز هم

مهربان تر شده ای …

این داستانی واقعی و تکان دهنده از سرنوشت نجود علی دختر یمنی است که خواندن آن را به شما توصیه می کنم . نجود در خانواده‌ای بسیار فقیر زندگی می‌کند. پدر که از پس مخارج فرزندان خود برنمی‌آید، تصمیم می‌گیرد دختر نه ساله‌اش را به عقد مردی بسیار بزرگ‌تر از خودش درآورد. نجود با تمام رویاهای کودکانه‌ای که در سر می‌پروراند مجبور به ازدواج می‌شود. این داستان واقعی‌ست و می‌تواند الهام‌بخش تمام زنانی باشد که حتی برای بدست آوردن کوچک‌ترین حقوق‌شان هم مجبور به مبارزه هستند.داستان با این جملات آغاز می‌شود:

“سرم گیج می‌رود، در همه‌ی عمرم این‌همه آدم ندیده‌ام. در حیاط بیرونی دادگاه، مردم از هر سو در جنب‌وجوش‌اند: مردانی با کت و شلوار و کراوات، با پوشه‌های زرد زیر بغل، برخی با پوشش سنتی بلند مردان یمنی، با زنار که تا مچ پا می‌آید و زنانی که آن‌چنان بلند فریاد می‌زنند و شیون می‌کنند که حتی یک کلمه هم از حرف‌هایشان را نمی‌فهمم. خیلی دوست دارم لب‌خوانی کنم تا بفهمم چه می‌گویند، اما نقاب‌های سیاهشان همه‌چیز را، به غیر از چشم‌های بزرگ و گردشان، پوشانده است. این زنان آن‌چنان عصبانی‌اند که گویی توفانی سهمگین خانه‌هایشان را خراب کرده است …”;

بگذارید کتاب دیگری را به شما معرفی کنم که در واقع یک سخنرانی است . سخنرانی ای با نام مگر من زن نیستم .

جورنر تروث (١٧٩٧ – ١٨٨٣) برده‌ای بود که آزادی خود را در سن سی سالگی به دست آورد و پس از آن به یک سخنران معروف علیه بردگی تبدیل شد. هنگامی که او در سال ١٨۵١، در انجمن حقوق زنان اوهایو شرکت کرد، بسیاری از شرکت‌کنندگان از ترس اینکه وی مسئله فمنیسم را به مسئله نامحبوب الغای بردگی گره بزند به حضور او اعتراض کردند.

او در سخنرانی بیاد ماندنی خود، توجه همگان را به تفاوت بین برخورد محترمانه با خانم‌های سفید پوست و برخورد سبوعانه‌ای که با او انجام می‌گرفت جلب کرد، و به این ترتیب بی‌توجهی جنبش فمینیستی به نیازهای زنان سیاه پوست را در کانون توجه قرار داد. تروث اظهار داشت: «هیچ کس هیچ وقت به من کمک نمی‌کند سوار درشکه شوم یا از روی گودال گل و لای عبور کنم، یا جای خوبی را به من بدهد. مگر من زن نیستم؟» او با به چالش کشیدن مفاهیم جنیستی در مورد چیستی زن بودن – شکنندگی و ظرافت – که حقیقتاً به نوبه خود به عنوان استدلالاتی برای قدرت نیافتن خانم‌ها استفاده می‌شد، کار شاق و سوء استفاده جسمی‌ای را که از آنجان بدر برده بود را شرح داد، و بار دیگر پرسید: «مگر من زن نیستم؟» سخنرانی او به سنگ بنای فمینیسم چند هویتی تبدیل شد، مکتبی که بر اساس آن زنان تبعیض جنسیتی را بسته به‌نژاد، پیشینه اجتماعی اقتصادی، گرایش جنسی، و جنبه‌های دیگر هویتی خود به گونه‌های متفاوتی احساس می‌کنند، و فیمنیسم باید تمامی این عوامل را در نظر بگیرد تا به یک نماینده حقیقی و جنبش فراگیر برای عدالت اجتماعی تبدیل شود.

فایل پی دی اف این سخنرانی را دریافت کنید

مگر من زن نیستم؟

امروز یکم امرداد زادروز استاد انوشیروان روحانی آهنگساز و اسطوره آکاردئون ، ارگ و پیانو ایرانی است به همین مناسبت با بیان شادباش و همایون باد به ایشان نگاهی میکنیم به چگونگی ساخت یکی از شاهکارهای ایشان.

آهنگ و ترانه تولدت مبارک چگونه متولد شد؟
هزاران نفر از ایرانی هایی که در نوروز ۱۳۴۹ برای تماشای فیلم های مورد علاقه شان به سینما می رفتند، یک خاطره مشترک را تجربه کردند.
پیش از آغاز هر فیلم، یک کیک تولد بزرگ بر روی پرده ظاهر می شد و در حالی که گروهی از دختران و پسران در اطراف آن مشغول رقص بودند، یک پیکان آلبالویی رنگ از داخل کیک خارج می شد.

همزمان، آهنگ و ترانه ای به گوش می رسید که به یکی از خاطره انگیزترین ترانه های زبان فارسی تبدیل شد: ترانه تولدت مبارک.
در اواخر دهه ۱۳۴۰ خورشیدی با واریز شدن درآمد سرشار نفت و به ثمر رسیدن طرح های اقتصادی و صنعتی تغییرات اجتماعی زیادی در ایران پدیدار شد.
آغاز مونتاژ خودرو پیکان در سال ۱۳۴۶ در کارخانجات ایران ناسیونال (ایران خودرو فعلی) نقطه عطفی در تاریخ صنعت ایران بود. این سرمایه گذاری برادران خیامی اثرات زیادی را به همراه داشت و علاوه بر جنبه اقتصادی در زمینه های فرهنگی و اجتماعی جامعه در حال گذار ایران نیز تاثیرگذار بود.
در اواخر سال ۱۳۴۸ شرکت ایران ناسیونال تصمیم گرفت به مناسبت چهارمین سال شروع تولید خودرو پیکان یک فیلم مستند ـ تبلیغاتی تولید کند.
از انوشیروان روحانی خواسته شد آهنگی به این مناسبت بسازد و به او اطلاع داد مبلغ پنجاه هزار تومان بودجه برای این کار اختصاص داده شده است. قیمت پیکان نو در آن سال ها حدود هجده هزار تومان بود.
او با پرویز خطیبی و نوذر پرنگ، دو ترانه سرای شناخته شده آن روزگار، تماس گرفت و از آنها خواست ترانه ای برای این آهنگ بسرایند. ترانه سفارشی بعد از دو روز تحویل داده شد و روی آهنگ گذاشته شد.
در این آهنگ کلمات “تولد ، تولد ، تولدت مبارک” به طور مرتب تکرار می شود و ملودی اصلی ترانه بر اساس آنها شکل گرفته است. بیت اول ترانه یعنی “لبت شاد و دلت خوش، چو گل پرخنده باشی” توسط پرویز خطیبی و بیت “بیا شمع ها را فوت کن، که صد سال زنده باشی” توسط نوذر پرنگ سروده شد.
در اجرای اول آهنگ، دکلمه شروع آهنگ توسط آذرپژوهش، گوینده رادیو، خوانده شد. نخستین اجرای آهنگ برعهده بلا الوندی (دختر نیکول الوندی و خواهرزاده ویگن) بود که با همراهی گروه کر خوانده شد. کمی بعد اجرای دیگری از این ترانه با صدای عهدیه بدیعی و تنظیم شهرداد روحانی ضبط و روانه بازار شد.
آهگ انوشیروان روحانی در صحنه پایانی فیلم تبلیغاتی “تولدت مبارک” به کارگردانی کامران شیردل به کار گرفته شد. این آهنگ زمانی به گوش می رسد که پیکان آلبالویی رنگ از کیک خارج می شود و اعضای گروه باله باشگاه آرارات به دور آن می رقصند.
چهارصد کپی از این فیلم سه دقیقه ای تکثیر و در برنامه نوروزی سینماهای سراسر ایران قبل از فیلم اصلی پخش شد و استقبال زیادی از آن به عمل آمد.
آهنگ ” تولدت مبارک” به سرعت همه گیر شد و صفحه های چهل و پنج دور آن در تعداد وسیعی به فروش رسید.
مدتی بعد هنگام ورود شاه و ملکه ایران در روز چهارم آبان ( روز تولد شاه) به تالار رودکی، ارکستر سمفونی تالار رودکی شروع به نواختن آهنگ “تولدت مبارک” کرد و به نوعی این آهنگ به عنوان ترانه رسمی تولد در ایران شناخته شد.
برگزاری جشن تولد رفته رفته به رسمی فراگیر در میان طبقه متوسط ایران تبدیل می شد. در همه مهمانی های تولد هنگام بریدن کیک ترانه “تولدت مبارک ” خوانده و پخش می شد و این ترانه رفته به رفته یکی از ترانه های فولکورولیک و مردمی بدل شد.
” تولدت مبارک” در عین زیبایی، ساختار ساده ای دارد . شعر آن به آسانی در خاطر می ماند.
تولد، تولد، تولدت مبارک
مبارک، مبارک، تولدت مبارک
لبت شاد و دلت خوش، چو گل پرخنده باشی
بیا شمع‌ها رو فوت کن، که صد سال زنده باشی
بیا بندازیم امشب، یه عکس یادگاری
همین شب که شکفتی، مثل گل بهاری

اما در کنار ترانه ی تولدت مبارک سلطان قلب ها هم از ماندگارهای تاریخ موسیقی پاپ ایرانی است . این ترانه ی زیبا تقدیم به شما .

عارف_سلطان قلب ها

فیلمی دیدم که البته نمی شه گفت فیلم . بلکه چند پلان خاطره انگیز است از زنده یاد خسرو شکیبائی . در سالروز درگذشت این هنرمند عزیز این ویدئوی کوتاه تقدیم به شما .

انوشیروان روحانی خسرو شکیبایی

: لینک کوتاه