کمتر کسی پیدا میشود که تا به حال نام محله«دروازه غار» را نشنیده باشد. کتاب «نگاهی به دروازه غار» نوشته«احمد مسجد جامعی» که در تاریخ بیست و یکم اردیبهشت ماه امسال در صحن شورای شهر تهران رونمای شده بود، در نشستی با حضور “رخشان بنی اعتماد” ، “مرضیه برومند” ، “جعفر والی”، “منوچهر طیاب” ، “محمد رضا اصلانی”، “خسرو سینایی” ،”مجتبی آقایی”، “شادمهر راستین” ، “هاشم اکبریانی”، “هوشنگ اعلم” ، “جعفر صانعی مقدم” و دیگر هنرمندان سایر رشته ها و با میزبانی خانه هنرمندان در عصر سیزدهم مرداد ماه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
به گزارش خبرنگار هنرلند:«رخشان بنی اعتماد» خواندن این کتاب را نوستالژیک دانست وگفت:«مهم این است که ملاحظات و پست و مقام که عموما عینک محافظه کاری را بر چشم می نهد باعث روی برگرداندن نویسنده از معضلات اجتماعی نشده است».
گزارش های این کتاب حاصل جمعه هایی است که از مهر ماه ۱۳۹۲ «مسجد جامعی» را به تهرانگردی و پژوهش در محله دروازه غاز وا داشته است. روش نویسنده در این کتاب مبنی بر حضور در محل و جمع‌آوری اطلاعات به شیوه‌ای میدانی بوده است.
«محمد رضا اصلانی» (مستند ساز) در این مراسم عنوان کرد:«این کتاب با روایتی روان و دقیق میتواند بهانه خوبی برای شروع مباحث کاربردی در اصلاح امور یک محله و یافتن سنت ها و نماد ها باشد» و علاوه بر این ادامه داد:«این تحقیق میدانی و بیشتر در حوزه ی انسان شناسی با جستجوی باز زنده سازی مدنی است» و احمد جامعی را جریان ساز این مدیریت فرهنگی در دهه هفتاد دانست وافزود :«همیشه مدیریت فرهنگی زمینه را برای بروز استعدادها و خلاقیت ها فراهم میکند و این کتاب فقط یک تحقیق میدانی نیست بلکه تداوم یک مدیریت فرهنگی پنهان است».
در اینجا بیان یک نکته حائز اهمیت است این کتاب به صورت مصور ارائه شده و عکس های آن از مهدی نصرتی است. صفحه آرایی کتاب به عهده آیدین قشلاقی و حمیده درویش بوده است.
«خسرو سینایی» کارگردان و فیلنامه نویس که آثارش بر پایه مستندهای اجتماعی است از دیگر میهمانان این مراسم از تغییر نامهای قدیمی و فراموشی آنها و به واسطه ی آن، از فراموشی تاریخ سخن گفت و به خاطر نگاه ظریفانه و توجه «مسجد جامعی» به این نکته تقدیر کرد.
کارگردان «عروس آتش» نقدی بر فیلم های قدیمی وارد کرد و گفت:«بیشتر فیلم های قدیمی ما در فضای بسته و یا در دربار است و در هیچ کدام به فضاهای باز ،کوچه هاو خیابان ها و صداهای خاص آن زمان مانند صدای دست فروشان توجه نشده و به همین دلیل فیلم هایمان کمتر زنده هستند و به یک سری صحنه های دراماتیک بین هنر پیشه ها خلاصه میشود و هرگز زندگی و نبض زندگی در آن حس نمی شود».
دریافت کننده نشان ویژه لهستان برای ساخت مستند مرثیه گمشده که داستان زندگی مهاجران لهستانی به ایران است در ادامه بیان کرد:«من دلم از این میسوزد که نسل ما و قبل ما کسانی هستیم که دنیای قبل و بعد از انقلاب مملکت رو آگاهانه تجربه کردیم ولی هرگز نتوانستیم انگونه که بود بسازیم».
و اعلام کرد که تا به حال چهار فیلم مستند درباره ی تهران ساخته است ولی نمی داند چه بر سرشان آمده است.
او سپس دروازه غار را کتابی با نثری روان و راحت نامید و افزود: « این کتاب ما را به دنیایی میبرد ، به سالهای که از آن غافل بوده ایم و آن را نمیشناختیم».
در پایان گفت:«فضاهای آکادمیک ما به تاثیر تصویر متوجه نیستند و این کتاب با تصاویر به روان سازی مطالب کمک شایانی کرده و ارزش این کتاب در پنجاه سال آینده مشخص میشود».
از دیگر مدعوین این مراسم جعفر والی بازیگر کهنه کار تئاتر و سینما بود.
« هاشم اکبریان» (نویسنده و شاعر) و «شادمهر راستین» (فیلمنامه نویس دهه هفتاد و هشتاد با سریال های ماندگار (همسران و خانه سبز) نیز در این مراسم به سخنرانی پرداختند و از تلاشهای مسجد جامعی در جهت محله نگاری و نمایش سابقه ی تاریخی این محله و توجه به نوع شکل و شیوه ی زندگی و هویت آنها در گذشته و امروزه که تفاوت بسیار زیادی کرده ، قدردانی شد.
درباره ی محله نویسی و تاثیرات این نوع نگارش و تاثیرات این کار در فرهنگ ما جای بسیار بحث است و میتوان از «مسجد جامعی» به عنوان یکی از پیشروها در این عرصه نام برد.
