کلپورگان هنرش را در تهران به نمایش گذاشت. آنچه می خوانید گزارش منصوره صالحی از نمایشگاه سفالینه های دختران و زنان کلپورگان است که در روزهای ۲۲ و ۲۳ آذر در کافه سفال آنسوی تهران برپاشده بود.
از این به بعد کلپورگان برای من صورت رنجور زنان است و لبهایی که در قلب پایتخت پیام آور تشنگی و خشکی سیستان و بلو چستانند .
از این پس هر سوزن دوزی که ببینم به یاد حرفهای خانم سوزن دوز می افتم که گفت زنها اجازه ندارند بیرون از خانه کار کنند و همه در خانه می دوزند و من می گویم این همه رنگ آوای خاموش زن بلوچ است که در پیچ و خم کوکها بر پارچه ها حک می شوند .از دو خانم صنعتگری که گوشه گالری نشسته بودند عکس گرفتم و بعد متوجه شدم بر تابلویی بالای سرشان نوشته شده به دلیل باورهای محلی و احترام به حریم خصوصی از چهره خانمها عکس نگیرید و من هم به شرط ادب و اخلاق سعی کردم عکسهایی بگیرم که صورتشان پیدا نباشد .
یکی از خانمها را مجدد در حیاط گالری دیدم نور به صورتش افتاده بود گفتم چرا از صورتت عکس نگیرم که مردم ببیند این خانم هنرمند کیست ، گفت برادرم میگه وقتی بمیری ، میری جهنم و …
گفتگو با عایشه ریگی هنرمند سوزن دوز
از خودتون هنرتون گلایه هاتون و هر چه که دوست دارین برامون بگین .
– به نام خدامن عایشه ریگی هستم ، صنعتگر و مربی سوزن دوزی . نمی توانم بگویم چندمین بار است که در نمایشگاه شرکت می کنم ، شاید صدمین بار است که در نمایشگاههای سرتاسر استانها شرکت کردم و آموزش زنان بی سرپرست کمیته امداد حاشیه ی شهر زاهدان سیصد چهارصد نفر را آموزش دادم و گواهینامه گرفتم . مربی میراث فرهنگی هستم .
خدا رو شکر اینجا میارم کارها را استقبال میشه
۱۶ سال هست که این کار را انجام می دم .
از شهرتون و اینکه سوای سوزن دوزی چه می کنید برامون صحبت کنید .
– آنجا آدمهای مظلومی که کار بیرون ندارند و صد در صد خانمها سوزن دوزی کار می کنند .
تعصبات نمی گذارند خانمها بیرون از خانه کار کنند همه کار سوزن دوزی انجام می دهند .
آقایان هم سوزن دوزی می کنند ؟
– نه مختص خانمها است ولی بعضی جاها از صد در صد ، پنج درصد آقایون انجام میدن .
کسی بخواهد کار سوزن دوزی را شروع کند روشش چیست ؟
کار یه که باید عملی انجام بده ، این کار صد در صدش عملیه . تئوری نیست .
این رنگهایی که در کارتون استفاده میشه و نوع دوختها پیشینه دارند ؟ قدمت کار شما از چه زمانی است ؟
– قدمت دارد و طرحها الهام گرفته از طبیعت است از قله ها ، از کوهها شما اگر دقت کنید همه ی این طرحها اشکال هندسی دارند اینها همه برگرفته از طبیعت بوده . رنگها را از فصل بهار گلها چه رنگهای بودند نگاه می کردند گلها را و رنگبندی ها طبق رنگبندی گلهای بهاری می دوختند .
شما می تونید بگید قدمت سوزن دوزی کلپورگان چند ساله است ؟
-صد سال ، دویست سال از عهد باستان پیش از باستان خانم ریگی با شنیدن هر زمان می خندد و می گوید بیشتر بیشتر .از زمانی که بلوچ بوده سوزن دوزی بوده چه جوری بگم از وقتی قدمت بلوچ بوده سوزن دوزی ام بوده .
یعنی باهم بودن .
در طرحهای شما طرح خاصی هست که متمایز از بقیه طرحها باشد ؟
-طرح فنوجی اصالت دارد و طرح پریوار . این دوتا دوخت اصالت دارند و دوختهایی هستند که هیچ موقع از مد نمی افتند . همیشه بودن و همیشه هستن .
به خاطر نوع دوخت و کارکردشان هست یا استقبال مردم ؟
خانم ریگی : به خاطر کیفیت دوخت و نوع دوختشان است .
گفتگو با زینت منفرد هنرمند سفالگر
لطفا خودتان را معرفی کنید و درباره روستایتان بیشتر توضیح بدید
-سلام من زینت منفرد هستم .روستای کلپور ثبت جهانی شده است و هفت هزار سال قدمت دارد .
هنر سفالگری چطور در این محل پدید آمده است؟
نسل به نسل اینجوری ادامه پیدا کرده .اینطور کار می کنیم اول می زنیم بعد زیادی هاشو می گیریم بعد صیقلش می دیم بعد طرحش می زنیم بعد می ذاریم تو کوره .
شما چند سال هست که کار هنری می کنید؟
من دوازده سیزده ساله کار می کنم .
کار و بار چطور است؟
خودم کارگاه دارم .خودم کوره دارم .الحمد ا…مشکل خاصی ندارم ….
……………………
از او می خواهم بیشتر از کلپورگان بگوید :
شهر ما یه کم خشکسالی شده ، آب نداریم برای خوردن ای خدا را شکر .
می گویم با اینحال راضی هستی ؟
آره خدارو شکر
کار و باری ام ندارن دیگه .کلاً مرز بسته است و جوانان همیشه بیکار .
می پرسم آقایون اونجا چکار می کنن ؟
بیکارند دیگه .
کشاورزی نیست خشکسالی شده .
ده ساله که بارون نمیاد .خشکه خشکه .
می پرسم آقایون سفالگری می کنند ؟
نه همش خانمها
علاقه ندارند دیگه .
