نگاهی آماری و کلی به وضعیت اعضای خانه‌ی تئاتر
مجید گیاهچی
مدتی پیش و از طرق مختلف تلاش و درخواست کردم به آماری از اعضای فعلی خانه‌ی تئاتر دسترسی پیدا کنم تا بتوانم وزن این خانه را در نسبت با جامعه‌ی تئاتر بسنجم، اما تا امروز علی‌رغم تلاش از طریق چندین مسیر به نتیجه‌ای نرسیدم، هر چند هم‌چنان این امیدواری وجود دارد که چنین آمار و اطلاعاتی ارائه شود:
۱. تعداد کل اعضای خانه‌ی تئاتر و تفکیکی انجمن‌های چهارده‌گانه
۲. تعداد کل اعضای منفک‌شده از خانه‌ی تئاتر و تفکیکی انجمن‌های چهارده‌گانه
۳. تعداد تقریبی هنرمندان واجدشرایط عضویتی که تا کنون اقدامی برای عضویت در خانه‌ی تئاتر انجام نداده‌اند.
▪️از آن‌جا که تا کنون پاسخی داده نشده برمبنای اطلاعات موجود از “کانون کارگردانان خانه‌ی تئاتر”، به‌عنوان یکی از انجمن‌های چهارده‌گانه‌ی این خانه (که البته اندکی در آن احتمال خطای محاسباتی وجود دارد که امیدوارم در چنین صورتی خانه‌ی تئاتر نسبت به اصلاح آن اقدام کند)، تلاش خواهم نمود بتوانم از طریق اشاره به درصدها، شمایی حدودی و کلی از وضعیت عضویت در خانه‌ی تئاتر (به‌عنوان معتبرترین و مورد بیش‌ترین استقبال واقع شده‌ترین تشکیلات هنرمندان تئاتر) و این‌که حدوداً چه بخشی از جامعه‌ی تئاتر را نمایندگی می‌کند، ارائه کنم.
▪️بر مبنای اطلاعات موجود تا تاریخ ۲۹ مهر ۱۳۹۶ تعداد کل اعضای کانون کارگردانان از آغاز تا آن تاریخ، ۲۹۱ نفر بوده است.
از این اسامی، ۱۶۹ نفر (۵۸.۰%) نسبت به تمدید عضویت خود اقدام نموده و ۱۲۲ نفر (۴۱.۹%) منفک شده‌اند (که هیچ نشانه‌ای برای تلاش در جذب مجدد آنان نیافته‌ام).
این در حالی است که اطلاعات دقیقی از افراد منفک‌شده پس از سال ۱۳۸۸ به‌دست نیاوردم.
به‌عبارت دیگر تا سال ۱۳۸۸ که اطلاعات دقیق‌تری وجود دارد و از ۲۰۲ عضو کانون تا آن‌زمان، ۱۱۱ نفر تا کنون منفک شده‌اند که نسبت دقیق منفک‌شدگان به بازماندگان را به ۵۴.۹% به ۴۵.۰% تغییر می‌دهد.
(قابل‌توجه است که معدودی در این میان فوت یا مهاجرت کرده یا در دیگر انجمن‌ها ادامه‌ی عضویت داده‌اند که البته با توجه به کلی و مثالی بودن بررسی، تغییر عمده‌ای در درصدها ایجاد نمی‌کند).
▪️در میان ۱۶۹ نفر بازماندگان، اگر منحصراً شرکت در انتخابات را به‌عنوان مؤثرترین و شاید تنها دلیل حضور و فعالیت اعضا ملاک قرار بدهیم، تنها ۴۶ نفر (عضو حاضر در انتخابات) و ۱۰ نفر (عضو کفالت‌داده) و جمعاً ۵۶ نفر را می‌توان به‌عنوان اعضای فعال برشمرد که در نسبت با کل بازماندگان ۲۷.۲% تا حداکثر ۳۳.۱% و در نسبت با کل اسامی قابل‌شناسایی ۱۵.۸% تا حداکثر ۱۹.۲% اعضا، در خوش‌بینانه‌ترین ارزیابی‌ها فعال محسوب می‌شوند.
به‌عبارت دیگر در نسبت با بازماندگان ۶۶.۸% تا ۷۲.۷% و در نسبت با کل ۸۰.۷% تا ۸۴.۱%، غیرفعال هستند.
▪️از طرف دیگر می‌توانم حدود ۲۲۰ نام واجد شرایط عضویت در کانون کارگردانان را ذکر کنم که تا کنون تمایلی به عضویت از خود نشان نداده‌اند (و باز کوچک‌ترین نشانه‌ای از تلاش برای جذب آنان در طول ۱۸ سال گذشته نیافتم).
و در عین حال تنها بر مبنای بررسی اجراهای شش ماهه‌ی دوم سال ۱۳۹۶ آن هم تنها در سالن‌های بزرگ‌تر و بدون احتساب سالن‌های کوچک، توانسته‌ام نام ۱۷۰ کارگردان تئاتر را ثبت کنم که چون از واجد شرایط بودن‌شان اطمینان ندارم، از آن در می‌‌گذرم.
▪️بی‌شک و بی‌آن‌که قصد و ادعای نامشروع بودن اعضای منتخب در هیات مدیره‌ی این کانون را داشته باشم باید عرض کنم که بیش‌ترین آرا از بین جمعاً ۵۶ رای (۴۶ نفر حاضر و ۱۰ نفر از طریق وکالت‌نامه) ۴۲ رای برای نفر اول و ۲۰ رای برای نفر آخر بود که قطعاً مطابق با قوانین و آیین‌نامه‌های خانه‌ی تئاتر به‌عنوان نمایندگان قانونی، معرفی شدند و هیچ اشکالی هم در آن نیست. اما از نظر درصدی:
نفر اول رای ۲۴.۸% از بازماندگان، ۱۴.۴% از کل اسامی موجود و ۸.۲% از کل بضاعت ممکن چنین کانونی
و نفر آخر رای ۱۱.۸% از بازماندگان، ۶.۸% از کل اسامی موجود و ۳.۹% از کل بضاعت ممکن چنین کانونی را دریافت نموده و می‌تواند مدعی بی‌قید و شرط نمایندگی این درصدها باشد.
▪️برای پرهیز از هر سوتفاهم احتمالی بیش‌تری از ذکر تعداد و درصد اعضای شناخته‌شده‌ی کل، یا شرکت‌کننده و موثر در انتخابات این کانون، که بنده پس از حدود سی سال حضور در مقام یک تماشاگر می‌شناسم، صرف‌نظر می‌کنم.
? اسامی دقیق هر رقمی از کارگردانان تئاتر که در این یادداشت به آن اشاره شده قابل‌ارائه است.
? این آمار بدون ادعا در بی‌نقص بودن یا انطباق مطلق داشتن با وضعیت دیگر انجمن‌ها یا هیات مدیره‌ی مرکزی خانه‌ی تئاتر و تنها برای ترسیم شمایی کلی ارائه شده و انشاالله از طریق ارائه‌ی آمار و اطلاعات شفاف و دقیق خانه‌ی تئاتر قابل اصلاح و بازنگری است.
