نگاهی به کتاب سفر به سرزمین فرشتگان

برومند شکری

 

عنوان کتاب: سفر به سرزمین فرشتگان | انتشارات: به نگار | نویسنده: داریوش مهرجوئی  | منتقد: برومند شکری

سفر به سرزمین فرشتگان عنوان کتابی از داریوش مهرجوئی کارگردان و نویسنده مشهور ایران است. همچنان که از عنوان آن پیدا  است کتاب قرار است قهرمانهای خود را از یک زندگی تلخ یا به طور عام از یک زندگی جهنمی به یک نقطه ایده آل در آن سوی دریاها و اقیانوسها به نام لس آنجلس، جایی که این تصور به وجود آمده یک بهشت برین است، ببرد.

ابتدای کتاب با دلهره ها و دغدقه های راوی که همان شخصیت اصلی قصه است آغاز می شود. کسری آریا به همراه همسرش سیما که یک زندگی معمولی را سپری می کنند به یکباره با دریافت یک ایمیل، زندگی آنها متحول می شود. ظاهرا ایمیل از جانب یک شرکت معتبر به دست آنها رسیده  و در یک قرعه کشی برنده هشت میلیون دلار شده اند!

تا اینجا داریوش مهرجوئی در وهله اول آنچه را که می بایست با تکنیک نویسندگی خود مخاطب را به قلاب بیندازد و به ادامه قصه ترغیب کند با همان شگرد معمولش انجام داده است و از این به بعد قصه به خودی خود تحت خیال و صور مخاطب پیش خواهد رفت. مخاطبی که امیدوارانه قهرمانها و آرزوهای آنها را دنبال می کند و حتی در مواقعی اضطراب، استرس و نگرانی آنها را نیز در وجود خود حس می کند!

رؤیای یک زندگی ایده آل

رویای یک زندگی ایده آل که شاید اکثریت به اتفاق عامه مردم روز و شب خود را با ذهنیت چنین خیالی به سر می کنند و البته نقطه ضعفی است که نگارنده نه تنها آن را کشف و ضبط نموده بلکه تسلط کاملی روی آن نیز دارد همان چیزی است که قلم مهرجوئی را متمایز می کند. چرا که داریوش مهرجوئی این نابغه تکرار نشدنی در همه آثاری که خلق کرده است چنین اشرافیتی بر روح و روان مخاطبینش دارد و این همان برگ برنده او در همه آثارش به شمار می آید.

اگر چه ممکن است برای خواننده که غرق در این فضا شده است یک روال طبیعی و پیش پا افتاده به نظر برسد ولی این توری که داریوش مهرجوئی با شگرد خاصی که دارد برای او پهن می کند و جالب تر اینکه این دام ها در خط اصلی داستان به طرز غیر قابل باوری تداوم دارد و قهرمانانش را مدام فریب می دهد، در واقع تلنگری است که به ما بگوید؛ ما آدمهای شرقی که شاید در طول زندگی، هزاران دوز و کلک می بافیم و کلاغ را رنگ نموده و به نرخ طوطی می فروشیم یا با شنیدن یک حرف رکیک از کوره در می رویم و آسمان را بر سر طرف خراب می کنیم با این وجود همیشه بازنده آدمهای غرب بوده ایم و این روال در همه ابعاد مختلف حتی سیاسی هم اتفاق افتاده است!

قدرت رؤیاپردازی

شاید این محتوا را نیز دوست داشته باشید

قدرت رؤیا پردازی مهرجوئی در ادبیات داستانی به طرز شگفت انگیزی یک پیچیدگی پر رمز و راز  دارد و همین باعث شده است که بعد از کلی بازی کردن با روح و روان مخاطب او را نسبت به آنچه که تصور می کند و در خیال می پروراند و آنچه که واقعیت محض است آگاهی ببخشد.

سفر به سرزمین فرشتگان

موعظه مهرجوئی برای آگاهی بخشیدن از قالب های معمول منبری ها به شدت فاصله دارد و به نظر می رسد چنین قالبی تنها مختص به خود اوست و هر کسی قادر به انجام آن نیست. او مجموعه ای از اندرزها و بینش های حقیقی را شبیه یک اسکناس هزار دلاری مچاله کرده و کف دست مخاطبش می گذارد. مخاطبی که گمان می کند حالا با این اسکناس های هزار دلاری که نسخه اش را یک قرعه کشی ساده پیچیده است و در کمال خوش شانسی قرعه به نام او افتاده، اگر پایش به سرزمین موعود برسد از همه مواهب یک زندگی ایده آل برخوردار خواهد شد.

بی شک داریوش مهرجوئی با نوشتن چنین اثری که با ادبیات محاوره ای خویش آن را خلق نموده است هدفش فقط به رخ کشیدن هنر خویش در خلق ادبیات داستانی نیست بلکه آنچه که او دنبال می کند و شاید هدف والای او به شمار می آید، پیدائی و پنهانی درک حقیقی و دست یافتن به واقعیت هاست. اما سوالی که پیش می آید این است که اگر قرار باشد روزی بشر یک جامعه ایده آل را هدف غائی خود بداند آن جامعه چگونه جائی با چه معیاری خواهد بود؟

این سؤالی است که در پایان این کتاب به ذهن مخاطب خطور خواهد نمود.همان نکته ای  که شبیه یک معمای پیچیده در لابلای این نوشته وجود دارد و مهرجوپی پاسخ آن را به مخاطب واگذار نموده است!

ذهنیات ما یک کسری آریا؟

شاید بتوان گفت تصورات  کسری آریا و سیما همسرش در سفر به سرزمین فرشتگان شبیه ذهنیت های خود ما هستند. بازتاب تصورات میلیونها فردی باشند که رویای یک زندگی آرمانی را در ذهن خود می پرورانند. اما چون شخصیت های قصه ایرانی هستند باید گفت؛ این روح تعالی پسند ایرانی که زندگی خود را محق بهترین ها می داند و به همین خاطر قصد دارد به هر قیمتی  از زندگی جهنمی ( ایران ) که می بایست تا بوق سگ  خود را به آب و آتش بزند تا حداقل زندگی معمولی را بگذراند به بهشت برین و خیالی خود برساند.

در واقع مو به موی این ذهنیت ها و این خیال پردازی ها، تصورات زندگی هر یک از آدمهائی است که امروز در شرایط کنونی ایران زندگی می کنند. غافل از اینکه یک ایرانی ایده آلیست و خیال پرداز که به پشتوانه هزاران سال قدمت و تمدن، خود را برتر از همه عالم و آدم می داند و به خاطر  کم و کاستیهای زندگی هر روز خود را سرزنش و ملامت می کند و در مقابل آن زندگی زیبای اروپائی و آمریکائی را متعلق به خویش می داند که به نحوی به زور از او گرفته شده و به دیگری داده شده است در چنین آمال و آرزوئی خود را در امواج خروشانی می سپارد که از خطرهای پیش روی آن آگاه نیست و تنها چیزی که می داند این است که فقط و فقط باید برود. جائی که سرزمین فرشتگان لقب گرفته است…

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

− 1 = 1