نگاهی به نمایش لومیر به کارگردانی و بازیگری تکسما مونوز

روز ششم بهمن‌ماه در چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر، نمایش لومیر به کارگردانی و بازیگری تکسما مونوز، کمدین جوان اسپانیایی به روی صحنه سالن چارسو رفت. کمدی ۵۰ دقیقه‌ای و بدون کلام مونوز از انتظار برای رسیدن قطار شروع می‌شود. افکارش فراتر از ایستگاه قطار می‌رود. یک لامپ، یک هلال ماه، یک پالتو و جعبه‌ای چوبی(در اجرای ایران یک جعبه بود) که وسایل و تخیلاتش را از آن بیرون آورده و دوباره به داخلش برمی‌گرداند. هرازگاهی با تردستی‌های زمینی به مکانی جادویی، وهم‌آلود و خنده‌دار می‌رود.

سابقه کاری تکسما مونوز هم نشان می‌دهد وی ابتدا کارش را به‌عنوان شعبده‌باز در برنامه‌های تلویزیونی شروع کرده است. وقتی این ترفندها پشت سرهم اجرا می‌شود، به نظر می‌رسد که این نمایش حول محور همان جذابیت‌های برنامه‌های سرگرم‌کننده تلویزیونی یا نمایش‌های معرکه‌گیری است؛ منتها برای اینکه تغییر ژانر دهد و مناسب اجرا روی سن تئاتر شود نیاز به داستانی مانند تخیل لومیر در ایستگاه قطار و ورود او به دنیای خیالی بعد از آن دارد.

بعد از اجرای هر تردستی و شوکه شدن تماشاگر (نه همه آن‌ها) به‌طور ناخودآگاه مخاطب تشویق می‌نماید و تکرار این تردستی‌ها و کف زدن تماشاگران ، نمایش را به سمت نمایش‌های تلویزیونی می‌کشاند.

برخی تردستی‌ها مانند طنابی که از چند جا قطع یا گره می‌خورد و دوباره به حالت اول درمیاید و یا روزنامه‌ای که پاره و مچاله شده، دوباره به‌صورت سالم و یک‌تکه درمیاید را مخاطب بزرگ‌سال بارها و بارها درجاهای مختلف مانند برنامه‌های استعدادیابی تلویزیون دیده است. البته مشخص نیست اجرای این شعبده‌بازی‌ها تاکتیک است یا تکنیک بازیگر برای جذب تماشاگر. رساندن تخیلات لومیر در غالب این تردستی‌ها یا جذب مخاطب از طریق حرکات ظاهراً غیرمنطقی با شیوه تردستی و یا شاید هردوی آن‌ها! این نمایش آخرین کار تکسما و در کشورهای مختلف اجرا شده است.

با نگاهی به ویدیوهای اجرای این نمایش در دیگر کشورها در اینترنت، می‌توان فهمید که وسایل صحنه‌ی که در سالن چهارسو، تکسما تدارک دیده (یا برایش تدارک دیده‌اند)، حداقلی است. پانتومیم کمدی تکسما از ابتدا همراه با جلوه‌های صوتی و موسیقی داستانش را پیش می‌برد. با توجه توضیحات مونوز در سایت خودش، نمایش برای مخاطب عام طراحی شده ولی وقتی تماشاگران را به تعامل فرامی‌خواند، گاهی تماشاگران متوجه نمی‌شوند که چه واکنشی نشان دهند.

دبیرخانه جشنواره به‌غیراز نام نمایش، نام کارگردان و کشورش، هیچ‌گونه توضیحی درباره نمایش لومیر ارائه نداده و مخاطب تا قبل از اجرا نمی‌داند با چه چیزی مواجه خواهد شد.عکس نمایش از سایت رسمی کارگردان است و دیگری بعد از اجرای نمایش در سالن چارسو.