مأموریت در تهران | جورج بوش مدل جان وین، ترامپ مدل شیطان

الیور استون:

یادمان نرود داریوش به خاطر خیانت ایرانی‌ها و به دست یک ایرانی کشته و سرش جدا می‌شود

نشست خبری «الیور استون» کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس معروف آمریکایی در پنجم اردیبهشت‌ماه در پردیس چارسو برگزار شد. این نشست یکی از پرمخاطب‌ترین نشست‌های خبری در طول برگزاری سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر بود. «الیور استون» سال‌ها قبل در تلویزیون خودمان به نماد روشنگری از سیاست‌های استکباری و جنگ‌طلبانه عمو سام معرفی می‌شد و اکنون برای اولین بار به ایران آمده است.

برخی رسانه‌های آمریکایی او را فیلم‌سازی ضدامریکایی و کمونیست و برخی دیگر او را وابسته به سازمان سیا می‌دانند. مصاحبه‌های او با «فیدل کاسترو»، «هوگو چاوز» و «ولادیمیر پوتین» و دیگر شخصیت‌های معروف، الیور استون سازنده فیلم‌های معروف مانند جوخه، متولد چهارم ژوئیه، قاتلین بالفطره و … را به‌عنوان مستندساز تثبیت کرده و به گفته خودش وقتی از درام خسته می‌شود به سراغ مستند می‌رود.

آشنایی با سینمای ایران

به دلیل سابقه سیاسی فیلم‌هایش اکثر سؤالات سیاسی بود و استون هم بدش نمی‌آمد جواب ندهد! نکته جالب این نشست هجوم سؤالات برخی از خبرنگاران داخلی بود که چرا شما فیلم‌سازان ایرانی جایزه گرفته را در جشنواره‌های جهانی را نمی‌شناسید! یکی از خبرنگارها با نام بردن از تقوایی، مهرجویی، کیمیایی و دیگر بازیگران به استون تاخت که چرا این‌ها را نمی‌شناسی! بدون تعارف باید بگوییم در طول یک ساعت و نیم مصاحبه هیچ اسمی از سینماگران ایرانی از دهان «الیور استون» خارج نشد! و هر اسمی را در خبرها دیدید به کمک امیر اسفندیاری (معاون بین‌الملل جشنواره) که در کنار ایشان نشسته بود گفته شد و در مصاحبه با «فرانکو نرو» نیز همین منوال بود.

آمریکای از خود راضی

خبرنگاری پرسید آیا غربی‌ها (آمریکایی‌ها) می‌توانند با سینمای ایران ارتباط برقرار کنند؟ و برای آن‌ها مفهومی دارد؟ «استون» هم آب پاکی را روی دست همه ما ریخت! و گفت: واقعیت این است مردم آمریکا اهل دیدن فیلم زیرنویس‌دار نیستند و توی این صدسال علاقه‌ای به زیرنویس فیلم پیدا نکرده‌اند. به همین دلیل سینمای فرانسه نتوانسته به سینمای امریکا نفوذ پیدا کند. چطور می‌توان از سینمای ایران و چین انتظار داشت. آمریکا ازلحاظ جغرافیایی عظیم و در عین‌ حال منزوی و ازخودراضی است و فقط به فیلم‌های خودش افتخار می‌کند و نمی‌توان انتظار داشت ظرافت‌های حسی این فیلم‌ها (ایرانی) را درک کند. مردم با سفر کردن و دیدن فرهنگ‌های مختلف دنیا می‌توانند این‌ها را درک کنند و شرطش این است پاسپورت داشته باشند و این در حالی است که بیشتر مردم آمریکا پاسپورت ندارند. البته تغییراتی در فضا با نشان دادن سریال‌های سوئدی و انگلیسی «نتفلیکس» که محبوب آمریکایی‌هاست می‌شود ولی در همین حد است.

اسکندر مقدونی بانی سازمان ملل

پرسشی دیگر از یک خبرنگار داخلی، چرا  فیلم ضد ایرانی اسکندر را ساختی؟

ببینید در رویارویی امپراتور پارس با سپاه اسکندر سه تا نبرد رخ می‌دهد. داریوش در سومین نبرد میدان را ترک می‌کند و اسکندر از این فرصت استفاده کرده و فاتح میدان می‌شود. بعد از پیروزی به امپراتور ایران احترام می‌گذارد و ردای خود را درمی‌آورد و به جسد او می‌پوشاند. یادمان نرود داریوش به خاطر خیانت ایرانی‌ها و به دست یک ایرانی کشته و سرش جدا می‌شود.

همان‌طور که آزادی عقیده وجود دارد آزادی دین هم وجود دارد. اسکندر گفت من دلم می‌خواهد یک امپراتوری چندملیتی را بسازم. چیزی شبیه سازمان ملل آن دوران را بنا کند. بعد از هم (حمله به ایران) اسکندر دیگر حالت تجاوز و غارت را نداشت و ازاین‌جهت با فاتحان قبلی متفاوت بود. حتی افراد اسکندر به او می‌گفتند چرا اینجا را غارت نمی‌کنی اما اسکندر می‌گفت ما باید تفاوت داشته باشیم و باید خاص رفتار کنیم!

ترامپ خداوندگار مگس‌هاست

نوبت پرسش به «هنرلند» رسید.درجایی خوانده بودم که «الیور استون»،«جورج بوش» را تشبیه به «جان وین» در سینما کرده بود. پرسیدم «ترامپ» را به کدام بازیگر سینما شبیه می‌دانید. گفت: «بل زِباب! یک شخصیت انجیلی است و فکر کنم از بابل باشد» و رو به حضار کرد «کسی بل زِباب را می‌شناسد؟ اینجا کسی اسطوره‌شناسی بابل خوانده است؟ بلزاِباب شیطان است!»

بعد نشست از «نادرطالب‌زاده» پرسیدم که دقیق نمی‌دانست، ولی دیکته کلمات انگلیسی‌اش را گفت. بعد از جستجو فهمیدم آن اسم “بعل الذباب“ (Beel-zebub) است. یکی از هفت شاهزاده‎ جهنم است و طبق اسطوره‌ای مسیحی به شکل مگسی تصویر شده و «سرور مگسان» (Lord of The Flies) لقب گرفته است. به اعتقاد بعضی ممکن است نامش به یک خدای باستانی فلسطینی اشاره داشته باشد و طبق توصیفات عهد عتیق هم فرشته‌ای سقوط کرده توصیفش کرده‌اند و گهگاه با لوسیفر (Lucifer) یکی‌اش پنداشته‌اند. بلزباب یا «بعل الذباب» به ترویج پرستش‌های ناروا معروف است و همان اوست که راهبان و مؤمنان را به گناه و شهوت وسوسه می‌کند و با گسترش کینه و حسد باعث قتل و جنگ می‎گردد. داستان مسیحی قرن شانزدهمی وجود دارد که روایتگر کودتای موفق او علیه خود ابلیس است و او را رهبر افسران لوسیفر و امپراتور جهنم نامیده و او را نماد غرور و باطل‌پرستی و البته مبدأ تمام آزمندی‌ها و شکم‌پرستی‌ها هم می‌دانند. «جان میلتون» در بهشت گمشده‎اش از او نام‌برده و شکلش را نیز به تصویر کشیده است.

موردعلاقه من نیست

در سؤالات مختلف خبرنگاران داخلی از سلیقه‌های ذهنی خود سؤال کردند که چرا درباره موضوعاتی مانند داعش، سردار سلیمانی، کوروش کبیر و جنگ ایران و عراق فیلم نمی‌سازد که به‌روشنی جواب داد:

• سن
• محدودیت سرمایه
• موردعلاقه و در برنامه کاری من نیست!

در این نشست خبری خبرنگاران خارجی (فرانس‌پرس، هالیوود ریپورتر، الجزیره و المیادین) و خبرنگاران داخلی (ایرنا، ایسنا، مهر، فارس، خبرآنلاین، روزنامه اعتماد و هنرلند) سؤالات خود از این کارگردان آمریکایی مطرح کردند.