فکری عاجل برای نجات موسیقی فیلم در ایران
فکری عاجل برای نجات موسیقی فیلم در ایران | سرزمین هنر | روزی که سینما متولد شد، کودکی بود بیپناه که برای بالیدن نیاز به کمک داشت. هنرهای دیگر به یاری اش آمدند و زیر پر و بالش را گرفتند. در بین هنرها، موسیقی چون دایهای مهربانتر از مادر، این کودک تازه متولد شده را در پناه خود گرفت و مقدمات رشدش را فراهم کرد.
پیش از راه یافتن صدا به سینما، این هنر موسیقی بود که به فیلمهای صامت و بیجان، جان میبخشید و به تصاویر آن معنا میداد. پس از ورود صدا به سینما، همچنان موسیقی یکی از رکنهای مهم موفقیت فیلمهای تولید شده بود. بدون موسیقی خوب، هیچ فیلمی نتوانسته مورد اقبال قرار بگیرد.
موسیقی برای پر کردن فضاهای خالی فیلم نیست، بلکه برای به کمال رساندن آن اثر است. برخی از فیلمسازان سعی کردهاند تا ضعف فیلمشان را با موسیقی بپوشانند، اما هرگز نتوانستهاند موفق باشند، زیرا مخاطبان به خوبی سره را از ناسره تشخیص میدهند.
موسیقی کنار تصویر
پس از اختراع تلویزیون و آغاز تولید فیلمهای تلویزیونی و سریالها، باز این موسیقی بود که به کمک آمد و توانایی خود را به رخ همگان کشید. تلویزیون، چون فراگیرتر از سینما بود، تاثیر آن نیز گستردهتر بود. در بدو حیات تلویزیون، هنرمندان از سینما به آنجا راه یافتند که آهنگسازان فیلم هم جزوشان بودند.
پس از موفقیت و اقبالی که تلویزیون بین مردم پیدا کرد، برای خود، هنرمندانی در عرصههای مختلف پرورش داد که این بار از تلویزیون به سینما راه یافتند. با تولید سریالها که تماشاچیان بسیار به آنها علاقهمند بودند، موسیقی فیلم نیز در بین مخاطبان جایگاه خاصی یافت.
بسیاری از مردم با شنیدن موسیقی سریال مورد علاقه خود متوجه آغاز آن شده و برای دیدنش شتاب میکردند. موسیقی فیلم آنچنان در بین مردم محبوب بود که ملودیهایش روی لب مردم در ترنم بود. گاهی موسیقی حکم شناسنامه را داشت و مخاطبان به واسطه آن سریالها را میشناختند.
موسیقی خوب یکی از ارکان مهم موفقیت سریالهای تلویزیونی بوده و خواهد بود. در کشور بزرگ ایران نیز، از دیرباز مجموعههایی در تلویزیون تولید میشد که دارای موسیقی قوی و تأثیرگذاری بودند و مورد توجه مخاطبان قرار میگرفتند. پس از انقلاب اسلامی، در بحبوحه جنگ سریالهای موفقی در تلویزیون تولید شد که بسیار مورد اقبال قرار گرفتند، از مجموعه تاریخی گرفته تا اجتماعی و طنز و کودک.
روح موسیقی
همه این مجموعههای موفق یک نقطه مشترک داشتند و آن موسیقی خوب بود. سریالهایی مانند: «سربداران»، «سلطان و شبان»، «ابوعلی سینا»، «آینه»، «گل پامچال» و در عرصه کودک آهنگ «باز هم مدرسهام دیر شد»، «شهر موشها» و چندین و چند سریال و برنامه دیگر، موسیقیهای خوبی داشتند که مردم با شنیدن آنها، هم روحی تازه میکردند و هم برای دیدن سریال یا برنامه مورد نظر خود آماده میشدند.
متاسفانه سالهاست دیگر چنین موسیقیهای تاثیرگذاری گوشها را نوازش نمیدهد. در آن زمان با وجود امکانات کم و مضایق مالی و مشکلات دیگر، آثار درخشانی خلق میشدند که مورد توجه قرار میگرفتند، اما امروز با وجود مهیا بودن همه امکانات و شرایط، حتی یک موسیقی فیلم خوب و ماندگار هم شنیده نمیشود.
در حال حاضر چندین کانال تلویزیونی در کشور وجود دارد که از اکثر آنها مجموعههای مختلف پخش میشوند، اما متاسفانه موسیقی این مجموعهها اغلب به یکدیگر شباهت دارند و مردم نمیتوانند آنها را از هم تشخیص دهند. هیچ کدام از این موسیقیهای فیلم، رنگ و بوی خاصی ندارند.
ظلم به موسیقی
در طول این سالها، تلویزیون ایران به جای اینکه پیشرفت داشته باشد، پسرفت داشته است. گویا برای تلویزیون تنها این مهم است که چیزی ساخته شود و آنتن را پر کند، خوب یا بد بودن اصلاً ملاک نیست.
این همه هزینه صرف تولید یک سریال میشود، اما حاضر نیستند بخشی از این بودجه را خرج موسیقی فیلم کنند تا کاری خوب عرضه شود.
در دهه ۶۰، با یک درصد بودجه فیلمهای امروزی، این همه مجموعه و برنامههای دیدنی تولید میشد، اما اینک با بودجههای فرا میلیاردی، حتی یک کار متوسط هم تولید نمیشود.
متاسفانه برخی از آهنگسازان به موسیقی سریالها اهمیتی نداده و یک ملودی دمدستی ساخته و به خورد مجموعه میدهند. تلویزیون هم بدون اعتراض به کیفیت موسیقی، آن را میپذیرد و پخش میکند.
کار اگر بدین منوال پیش رود، عنقریب است که بساط موسیقی خوب فیلم در تلویزیون برچیده شود. متاسفانه سالهاست در سینمای ایران هم موسیقی خوبی شنیده نمیشود. امیدواریم قبل از آنکه کار به جاهای باریک و خطرناک برسد، مسوولان و هنرمندان فکری عاجل به حال موسیقی فیلم در ایران بکنند.