فریدون ری پور ، مردی که هرگز  چاپلوسی نکرد

فریدون ری پور ، مردی که هرگز  چاپلوسی نکرد | سیدرضا اورنگ | سینما  |  سرزمین هنر|

هنرمندی که بخش مهمی از تاریخ سینمای ایران است، اما نامی از وی در موزه سینما به چشم نمی آید!

آذرماه، یادآور درگذشت زنده یاد فریدون ری پور هنرمند عرصه سینماست، مرد توانایی که قدرش را ندانستند و حقش هرگز توسط مسوولان،هنرمندان و دوستان ادا نشد.

فریدون ری پور ، هنرمندی بود که نمی توان فقط به چشم یک فیلمبردار و عکاس توانا و چیره دست به وی نگریست. او از معدود افرادی بود که در عرصه سینما و هنر صاحب دید هنری بود.

بسیاری می توانند کارگردان، بازیگر، فیلمبردار، شاعر، نقاش و…بشوند، اما هرکسی نمی تواند صاحب دید هنری شود. به همین دلیل است که در جهان و کشور ایران میلیون ها نفر به اصطلاح هنرمند وجود دارد، اما تنها عده ای در عالم هنر شاخص هستند، هنرمندانی که با تلاش و کوشش و استعداد ذاتی توانستند به قله رفیع دید هنری برسند.

فریدون ری پور یک عکاس ذاتی

 

زنده یاد فریدون ری پور ، رییس فیلمبرداران سینمای ایران، حق بزرگی برگردن هنر هفتم در ایران دارد. تسلط وی بر دوربین فیلمبرداری و توان استفاده هنرمندانه از آن، وی را از جمع فیلمبرداران ایرانی شاخص کرده بود. بسیاری از فیلمبردارانی که در گذشته و اکنون در این عرصه فعالیت می کردند و می کنند، خوشه چین دانش او بوده و هستند.

ری پور از نوجوانی صاحب آتلیه عکاسی بود، برای همین دنیای تصویر و نور را به خوبی می شناخت و بر آن مسلط بود. وی از معدود کسانی بود که تمام اجزای حساس دوربین را از هم باز کرده و پس از تعمیر، در چشم بهم زدنی دوباره آن را جمع می کرد.

وی نورپردازی با هوش ذاتی بود که برای تنظیم نور صحنه احتیاجی به نورسنج نداشت. توانایی وی بر صحنه فیلمبرداری، بسیار فراتر از کارگردانان با تجربه و جوانان دانشگاه رفته بود. تنها با یک نگاه کاستی های صحنه را می دید و تذکر می داد.

پس از فیلمبرداری نیز مرحله به مرحله، ظهور فیلم را در لابراتوار وزارت ارشاد کنترل و پیگیری کرده و حتی درصد ترکیب مواد را نیز به آنان تذکر می داد.به همین دلیل است که همیشه کیفیت راش های وی از همه بالاتر بود.

فیلمبرداری حدود ۴۰ فیلم سینمایی در پیش از انقلاب اسلامی، نشان از توانایی و فعالیت چشمگیر وی داشت.

عکاسی مردمی

 

او مردی شریف و روراست بود که به شدت از چاپلوسی بیزار بود. هرگز، نه مداهنه کسی را گفت و نه گذاشت مجیزش را بگویند. هنرمندی بود که همیشه از حاشه می گریخت. بسیاری خواستند وی را به دست انداز حاشیه بیندازند تا از آب گل آلود ماهی بگیرند، اما ری پور تمام نقشه های شوم شان را نقش بر آب کرد.

در بحبوحه انقلاب، همراه با تنی چند از همدلانش درهای انبار وزارت فرهنگ را باز کرده، دوربین ها و دیگر ابزار فیلمبرداری و صدابرداری را خارج و در خیابان ها به ثبت وقوع تاریخ نوین ایران پرداختند.

اکثر صحنه های تظاهرات و اتفاقات انقلاب که حرفه ای فیلمبرداری شده اند حاصل هنر وی است. بسیاری، از این راش ها استفاده کرده و برای خود نامی دست و پا کردند، اما فریدون ری پور،همواره به دلخواه خودش عمل می کرد و راغب به شهرت و ثروتی که دیگران دیوانه وار به دنبالش بودند، نبود.

هنرمند بی حاشیه

 

از این هنرمند ارزشمند و بی حاشیه هرگز در زمان حیات و ممات تقدیر نشد، امروز هم مسوولان سینمایی و دوستان نیمه راهش نامی از او بر زبان نمی آورند.

صدا و سیمای جمهوری اسلامی، هر سال تصویرهایی که فریدون ری پور با تلاش خستگی ناپذیر از صحنه های انقلاب گرفته است را پخش می کند، اما هرگز نامی از این هنرمند بی ادعا به میان نیاورده و نخواهد آورد.

اگر در حضور معاونان سینمایی(سازمان سینمایی) اسبق و سابق و امروز، نام فریدون ری پور به میان آید، به گونه ای عمل می کنند که گویی چنین هنرمندی در عالم سینمای ایران حضور نداشته است!

اگر زبانم لال فریدون ری پور ، مانند برخی، فقط کمی خودش را به مدیران نزدیک می کرد، اکنون هم صاحب مال بود و هم جاه، اما نخواست و نکرد، زیرا غرور و سربلندی برایش از همه چیز مهم تر بود. بسیاری از مدیران دوست داشتند وی را در کنار خود ببینند، اما ری پور همیشه فاصله اش را با آنان حفظ می کرد، هرچند که حقوق ناچیز ماهیانه اش در دست آنان بود.

وی با اینکه شاهد و ناظر بخش اعظمی از تاریخ سینمای ایران بود، اما هرگز اسرار را هویدا نکرد. آنانی که او را می شناختند، اصلا به یاد نمی آورند وی پشت سر همکاران یا کسان دیگر غیبت کرده باشد.

گنجینه ری پور

 

از گنجینه تجربه فریدون ری پور و بزرگان این عرصه در سازمان سینمایی یا معاونت سینمایی سابق هرگز توشه ای برداشته نشد.اگر از این تجارب با ارزش برای آموزش نسل جدید استفاده می شد،سینمای ایران دچار اوضاع نابسامان و بیسوادی مفرط امروز نمی شد.

وقتی فریدون ری پور در عزلت ماند و در خلوت مرد،نه معاون سینمایی وقت در تشییع و تدفین او شرکت کرد،نه رییس خانه سینما،نه دوستان و نه حتی کسانی که از وی آموخته بودند.

فریدون ری پور بخش مهمی از تاریخ سینمای ایران است ،اما در موزه سینما نام وی به چشم نمی آید.

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

8 + 2 =