ضرورت حضور یک هنرمند همه فن حریف در تمام هفت هنر

در سالهای اخیر شاهد حضور سلبریتی‌ها در عرصه ادبیات هستیم و اگرچه این حضور از جهاتی می تواند مردم را به کتاب خوانی و حمایت از نویسندگان داخلی دعوت کند, اما ممکن است آسیب هایی نیز به ادبیات ایران که سالهای سال به عنوان ادبیات فاخر در جهان شناخته شده است, بزند.

ضرورت حضور یک هنرمند همه فن حریف در تمام هفت هنر | با توجه به فراگیر شدن رسانه های جمعی مانند اینستاگرام در سالهای اخیر شاهد این موضوع هستیم که اغلب افراد متونی را با عنوان دل نوشته در صفحات خود قرار می دهند و بازخورد های دنبال کنندگان به این متون گاهی چنان است که به گزارش باشگاه خبرنگاران شاهد پیشنهاد و دعوت ناشران از سلبریتی‌ها برای چاپ کتاب پست‌های اینستاگرامی خود هستیم.

 و این سوال برای اهالی قلم می شود که آیا در دوره ای که نیاز به  شناساندن هرچه بیشتر ادبیات معاصر ایران در جهان و بازگردانی دوره های درخشان ادبی پیشین است, چاپ و تبلیغات چنین آثاری چه از سوی بازیگران چه از سوی ناشاعران, آیا به ضرر ادبیات نیست؟

میلاد تهرانی که در سال ۲۰۱۹ جایزه بین المللی آکادمی هنرمندان ایتالیا را برای کتاب شعر مینیمال خود ” الیزا, از عشق تا مزارع اطراف” دریافت کرده است در این باره می گوید :

” سرک کشیدن و اظهار نظر در هر مبحثی،فارغ از اینکه در آن تخصص و اطلاعات کافی داریم یا نه ،مدتهاست که بخشی از زندگی روزمره مردم ما شده است. سلبریتی هاهم از این قاعده مستثنی نیستند ، فقط چون بیشتر در چشم هستند معمولاً حرف هایشان باعث ایجاد حواشی می شود .

به اعتقاد من ورود سلبریتی ها در ادبیات آنقدر ها که این روزها مورد انتقاد قرار گرفته ، پدیده فاجعه باری نیست . به عنوان مثال همین چند دلنوشته ای که از خانم بازیگر و کتاب جدیدشان در فضای مجازی منتشر شده ، فارغ از بحث شاعرانگی و… همسطح با خیلی از دوستانی ست که تخصصی شعر می نویسند و خود را شاعر می نامند! اگر نوشته های خانم بازیگر بهتر نباشد ، حداقل هم وزن با بسیاری از شعر های منتشر شده شاعران نو ظهور در فضای مجازی ست.

به اعتقاد من این هجمه ها بیشتر از اینکه بخاطر ارزش هنری آثار سلبریتی ها باشد، به دلیل تبلیغات و  فروش بیشتر آثار بعضاً متوسط آنها در برابر آثار ارزشمند هنرمندانی ست که سال ها عمرشان را وقف کار حرفه ای کرده اند و استقبال مخاطبانشان انتظارات مالی آنها را براورده نمی کند. که این هم نیاز به جامعه شناسی دارد و معتقدم مخاطبان عام هنر کشور ،فرسنگ ها با آرمان های به حق هنرمندانمان فاصله دارند.”

از جایگاه نقد آثاری که با عنوان شعر از سلبریتی‌ها به چاپ رسیده است, بیشتر دل نوشته هایی هستند که از لحاظ ارزش ادبی و مطابق با تعاریف پذیرفته شده شعر, مردود خواهند شد.

نوشته هایی که عموما دارای تاریخ انقضای کوتاه هستند و به سرعت به دست فراموشی سپرده می شوند.

دکتر شفیعی کدکنی در تعریف شعر می آورند :

“شعر حادثه ای است که در زبان روی می دهد و در حقیقت، گویندهء شعر با شعر خود، عملی در زبان انجام می دهد که خواننده، میان زبان شعری او، و زبانی روزمره و عادی تمایزی احساس می کند.شعر گره خوردگی عاطفه و تخیل است که در زبان آهنگین شکل گرفته باشد.”

مطابق با تعریف بالا از استاد شفیعی کدکنی, بسیاری از نوشته های درج شده در کتاب اشعار سلبریتی ها نه تنها شعر نیست بلکه فاقد هرگونه ارزش ادبی است و این خرده تنها به بازیگران وارد نیست.

 بسیاری از شاعر نماهای عصر ما نیز آنچه را که به عنوان شعر به خورد مخاطب می دهند صرفا نوشته هایی است که ظاهری مطابق با شعر مدرن دارند بی آنکه از درون مایه ادبی برخوردار باشند.

گروس  عبدالملکیان, شاعر در مورد اشعاری که در رسانه های جمعی مورد استقبال قرار میگرد چنین می گوید:

” برخی شاعران خود آگاه یا ناخودآگاه می آیند شعرهایی می نویسند که با تخیلی سطحی یا عمق فلسفی بسیار کم که برای فضای مجازی قابل مصرف باشد و این آسیب بزرگی است.”

نظارت بر روی شعر به خصوص در سالهای اخیر, قربانی فروش ناشران شده است و این در امر در بخش ترجمه آثار فارسی به سایر زبانها, آسیبهای جبران ناپذیری را به ادبیات ایران در عرصه بین المللی وارد می کند.

برای مخاطبان جدی ادبیات این سوال مطرح است که چاپ ونشر هر اثری و مخفی کردن محتوای سطحی آن پشت اسم مولف, که در عرصه دیگر هنری به شهرت رسیده است, چقدر ضرورت دارد؟

اصولا چاپ چنین کتابهایی که فقط برای سود بیشتر ناشران صورت می پذیرد, سلیقه عموم را تنزل نمی دهد؟

آیا دیدگاه و تفکر یک بازیگر صاحب سبک را می توان به عرصه ادبیات تعمیم داد و آیا بهتر نیست هر فن را به اهل آن فن سپرد و در فقط جایگاه مناسب خویش درخشید؟