سلبریتی یا چهره و ستاره | کدام واژه درست است
بلال ریگی
شماری از نیمهزبانشناسان با تیتال(=سفسطه) و پندارهای فریبنده این باور نادرست را بازارگرمی دادهاند، که «اگر چنانچه واژهیی بیگانه را به جای واژهی خودی به کار میبریم، برای آن است که واژهی ناخودی و بیگانه کوتاهتر است.»
نخست باید گفت واژهی بیگانه، بیگانه است، هر چند کوتاهتر از برابرِ پارسی خود باشد و کوتاهتر بودن واژهی بیگانه انگیزه و برهانی برای کاربست آن نمیتواند باشد.
دوم اینکه، بسیار دیدهایم، شمارِ واکهها و همخوانهای واژهی بیگانه بیشتر از برابر پارسی آن است، ولی در گفتوگوها تا اندازهیی جا باز کردهاند و این نشان میدهد، کوتاه بودنِ واژه را هیچ پیوندی با کاربستِ آن نیست و یا خوشبینانهتر نگاه کنیم، دستِ کم تنها انگیزه نمیتواند باشد و باید انگیزههای آن را که بیشتر میتوانند نادانشیک(غیرعلمی) باشند، جستوجو کرد.
برای نمونه یکی دو سالی است، واژهی انگلیسی سلبریتی (celebrity) کمابیش در گفتوگوهای روزانه فراگیر شده است، که پیشتر به جای آن «چهره» و گاهی «ستاره» را به کار میبستیم.
پربنگرید، «سلبریتی» پنج بخش(=هجا) دارد و «چهره» دو بخش!