ربنای شجریان به عنوان میراث نا ملموس فرهنگی ایران به ثبت رسید. در این نوشته به بررسی جایگاه میراث فرهنگی غیر ملموس در عرف جهانی اشاره می شود.
در آستانه ماه مبارک رمضان قطعه آوازی “ربنای شجریان ” با صدای استاد محمد رضا شجریان به عنوان میراث فرهنگی غیر ملموس ایران به ثبت رسید و سند آن از سوی معاون رییس جمهور به «همایون شجریان» فرزند استاد اهدا شد. ربنای شجریان نام قطعه ای آوازی است در سه گاه که به آیاتی از کلام الله مجید اختصاص دارد که شجریان در آن با مدلاسیون (مرکب خوانی) به گوشه های دیگر موسیقی مانند گوشه عراق رفته و بازمی گردد و فضائی روحانی در ذهن مخاطب می آفریند.
سازمان فرهنگی ملل متحد یونسکو در سال ۲۰۰۳ در سی و دومین نشست خود در پاریس میراث فرهنگی ناملموس را به عنوان انگیزه اصلی تنوع فرهنگی و ضامن توسعه پایدار برشمرد و برنقش مهم آن در فرهنگ فولکلور تأکید کرد. در فصل اول از مواد عمومی این کنوانسیون میراث فرهنگی ناملموس اینچنین تعریف شده است.
عبارت میراث فرهنگی ناملموس به معنای اقدام‌ها، نمایش‌ها، ابرازها، دانش، مهارت‌ها ـ و نیز وسایل، اشیا، مصنوعات دستی و فضاهای فرهنگی مرتبط با آنهاست که جوامع، گروه‌ها و در برخی موارد افراد، آنها را به عنوان بخشی از میراث فرهنگی خود می‌شناسند. این میراث فرهنگی ناملموس که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود، مدام توسط جوامع و گروه‌ها در پاسخ به محیط، طبیعت و تاریخ آنها مجددا خلق می‌شود و حس هویت و استمرار را بر ایشان به ارمغان می آورد و بدین ترتیب احترام به تنوع فرهنگی و خلاقیت بشری را ترویج می‌کند. در این کنوانسیون، فقط به آن قسم میراث فرهنگی ناملموس توجه می‌شود که با اسناد بین‌المللی حقوق بشر، و نیز با ضرورت احترام متقابل میان جوامع، گروه‌ها و افراد و لزوم توسعه پایدار منطبق باشد.
۲ ـ میراث فرهنگی ناملموس، آن‌گونه که در بند ۱ فوق تعریف شد، در میان سایر چیزها، در عرصه‌های ذیل نمودار می‌شود:
الف ـ سنت‌ها و ابرازهای شفاهی شامل زبان که محلی برای میراث فرهنگی ناملموس به شمار می‌رود.
ب ـ هنرهای نمایشی،
پ ـ اقدامات اجتماعی، آیین‌ها و جشنواره‌ها،
ت ـ دانش و اقدام‌های مربوط به طبیعت و کیهان.
ث ـ مهارت در هنرهای دستی سنتی
سازمان میراث فرهنگی اینک ربنای شجریان را به عنوان میراث فرهنگی ناملموس ایران معرفی کرده است . در زیر متن این سند و یادداشت اینستاگرامی همایون شجریان آمده است: