خداحافظ آقای منتقد!

صبح چهارشنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۵ جمشید ارجمند پس از طی یک دوره بیماری در بیمارستان شهدای تجریش چشم از جهان فروبست.

جمشید ارجمند در ۲۴ دی ۱۳۱۸ درخیابان لاله‌زار تهران به دنیا آمد. خیلی زود در ۱۲ سالگی و در همان  آغاز دهه سی و دولت محمد مصدق به فعالیت‎های سیاسی روی آورد. بعد از کودتای ۲۸ مرداد  با وسایل ابتدایی به چاپ اعلامیه می‌پرداخت اما فعالیت‌های سیاسی او را خیلی زود به فعالیت‌های فرهنگی کشاند و در تابستان ۱۳۳۳ کار درمجله فردوسی را زیر نظر ناصر نیرمحمدی آغاز کرد.

مرگ مادر در ۱۳۳۷ طی حادثه‌ای در جلوی چشمان‌اش و مرگ پدر در دو سال بعد زندگی مشقت‌باری را به او تحمیل کرد اما وی توانست با سخت‌کوشی بر مشکلات فایق آید و به دانشگاه برود و هم‌زمان در مجله فردوسی  و ستاره سینما به کار ترجمه و انتشار مقاله بپردازد.

در ۱۳۴۰ به دلیل فعالیت‌های سیاسی در لوای جبهه ملی دو بار دستگیر و در زندان قزل قلعه زندانی شد. در سال ۱۳۴۱ در تظاهرات دانشجویی مورد ضرب و جرح شدیدی قرار گرفت.

 

سال ۱۳۴۳ از دانشکدهٔ حقوق فارغ‌التحصیل و بلافاصله تحصیل فوق‌لیسانس مدیریت اداری را آغاز کرد که  ناتمام ماند.

در همین سال در مؤسسهٔ تحقیقات اقتصادی با سمت محقق استخدام شد که امکان تحقیق و سفر به مناطق مختلف ایران و انتشار پژوهش‌هایش در فصلنامه تحقیقات اقتصادی را برای‌اش فراهم آورد.

در سال ۱۳۴۵ مجمع منتقدان فیلم را بنیانگذاری کرد و در همین سال به عنوان عضو هیئت داوران منتقدان سینمایی در جشنوارهٔ فیلم کودک و نوجوان انتخاب شد.

در ۱۳۴۸ به فرانسه رفت تا مطالعات تخصصی در دورهٔ دکترای سیکل سوم دانشگاه اکس-مارسی، رشته اقتصاد و تبلیغات جهانگردی را پی بگیرد. در همین سال ترجمه نخستین کتاب‌اش را به پایان برد و با بازگشت به کشور در سال بعد، فعالیت‌های گسترده و مداوم  ترجمه و تألیف را پی‌ گرفت.

بعد از انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ در چند روزنامه و مجله سرگرم کار شد که در نهایت به سمت ترجمه و تالیف کتاب و ویراستاری برای برخی ناشران شناخته شده از جمله نشر فرزان روز روی آورد.

در کارنامه کاری او بیش از صد کتاب ویراستاری به چشم می‌آید. همچنین در حوزه تالیف کتاب‌های فیلم ساختن، درباره سینما،گربه روی شیروانی داغ و ۲۱ فیلم قصه‌ دیگر از مهمترین آنهاست.

در حوزه ترجمه نیز می‌توان به آثاری چون جامعه شناسی رادیو و تلویزیون (جان کازنو،انتشارات سروش)، آیین هندو و عرفان اسلامی (داریوش شایگان، نشر فرزان روز)، ایرانیان ، یونانیان و رومیان ژوزف ویسهوفر اشاره کرد.

برای او ارجنامه‌ای هم به پاس ۴۵ سال نوشتن درباره سینما به کوشش زاون قوکاسیان و حسین رسول اف منتشر شد.

 

پرویز پرستویی درباره او می گوید:

یکی از بزرگان به حق عرصه منتقدین ونویسنده سینما استادجمشید ارجمندرا براثر سکته قلبی ازدست دادیم که چهارده سال پیش در بیستمین جشنواره سینمایی بین المللی فجر در کنار ایشان ،وپرویز یشایایی ،کیومرث پوراحمد،مجید مجیدی وبهمراه زنده یاد نعمت حقیقی وبابک بیات وبنده کوچکترین داوران جشنواره بودیم. وبه حق چقدر از ایشان درس قضاوت واخلاق و افتادگی آموختم.

دیگر منتقدان از او به نیکی یاد میکنند و او را پیشتاز این امر میدانند از جمله علی علایی می گوید:

استاد جمشید ارجمند عزیز هم رفت …. در حوالی سال های خاص ۵۹ -۵۸ که نوجوان بودم بازار دستفروشی کتاب در پیاده روها پرنشاط بود. روزی کتاب دوجلدی معرفی کارگردان های سینمای جهان او با عنوان «در باره چند سینماگر» را در بساطی دیدم. جثه ام کوچک تر از سن ام نشان می داد. از فروشنده کتاب ها را طلب کردم.با لبخند نگاهی انداخت و گفت: “برای سن و سال تو که زود است” گفتم:”خیلی کم سن نیستم فقط ریز مانده ام”. هنوز مجله فیلم منتشر نمی شد. با این دوجلد کتاب او که سلیس و روان نوشته شده بود بزرگان سینمای جهان را شناختم، هرچند فیلم هایشان پیدا نمی شد……….

و یا پرویز جاهد که گفت:

ارجمند از نخستین نسل منتقدان سینمایی ایران بود که کارش را در دهۀ چهل همزمان با منتقدانی مثل پرویز دوایی، پرویز نوری، کیومرث وجدانی و شمیم بهار، با نوشتن نقد فیلم در مجله فردوسی و ستاره سینما آغاز کرد. کتاب «دربارۀ چند سینماگر» او که در دو جلد منتشر شد، یکی از نخستین کتاب های سینمایی بود که در عمرم خواندم و مرا برای نخستین بار با نام و آثار بزرگانی چون کوروساوا، فریتز لانگ، برگمن، اوزو، رنه کلر، کارول رید و آنتونیونی آشنا کرد.

تسلیت به لیلا ارجمند(منقد و نویسنده سینما) و همچنین آقای شاهرخ دولو(همسر لیلا ارجمندو منتقد و کارگردان سینما)


عکس از:پویان فقیری سایت سینما سینما

 

ممکن است شما دوست داشته باشید
1 نظر
  1. جدیدی می گوید

    جمشید ارجمند یکی از بهترین و برترین منتقدان سینمای ایران بود که از دهه ی سی در مجله ستاره ی سینما و مجلات نقد فیلم مطلب می نوشت .پرویز دوالی از هم دوره های او به شمار میرود .
    او بیست عنوان کتاب را از زبان فرانسه به فارسی ترجمه کرده و در زمینه های ویرایش هم فعالیت داشته است.
    از جمله آثارش دستور خط و نگارش درباره ی سینما
    سینما گر و… را میتوان نام برد

    روحش شاد و یادش گرامی

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

− 6 = 2