جمشید مشایخی سینمای ایران رفت

در روزی نو از سالی که بهارش با حزن و اندوه آغاز شده است مردم هنردوست تهران جمشید مشایخی سینمای ایران را تا آرامگاه ابدیش بدرقه کردند.

مراسم تشییع پیکر جمشید مشایخی در حالی صبح روز هفدهم فروردین ماه در مقابل تالار وحدت آغاز شد که تهران روزی ابری و بارانی را آغاز کرده بود.

آسمان ابری و وزیری که سخن نگفت

آسمان ابری تهران همچون دل بسیاری از هنرمندان سینما و تئاتر وتلویزیون که مشایخی را استاد خود می دانستند سر گریستن داشت اما این بغض در گلوی همبازی قدیم مشایخی شکست.

وقتی که عباس ساجدی برنامه را آغاز کرد باران در حال باریدن بود به همین دلیل عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران در مراسم حضور داشت از سخنرانی صرف نظر کرد اما شهرام گیل آبادی که با تریبون و میکروفون انس بیشتری دارد به عنوان مدیر عامل خانه تئاتر ترجیح داد پشت میکروفون قرار گیرد تا هم از سیل لرستان بگوید و هم از منش استاد مشایخی.

پهلوانان نمی میرند

گیل آبادی گفت: «.. پهلوانان نمی‌میرند و تا آخر حیات بشریت نام‌شان باقی است همچنان که نام جمشید مشایخی ماندگار خواهد ماند. یادمان نمی‌رود که این استاد وصیت کرد که: این قلب‌مان را بشوییم و صادقانه به مردم خدمت کنیم. در این زمانه سخت هنرمندان در کنار مردم باشند و یار و یاور هنرمندانی باشیم که به سختی زندگی می‌کنند.»

کوچه«ج»به نام جمشید مشایخی

ایرج راد رئیس هیئت مدیره خانه تئاتر از ترک دردانه ی دیگری از صحنه تئاتر ایران گفت و او را چنین توصیف کرد:

«مشایخی کسی است که عاشقانه به فرهنگ و هنر این مرز و بوم خدمت کرد. امثال او عاشق مردم و فرهنگ ایران بودند و تمام عمر خودش را گذاشت. مشایخی یکی از آن شایسته‌ها بود و صحنه تئاتر برایش مقدس بود. همواره می‌گفت “من خاک پای مردم هستم” و به خاطر ایران، خدمت و فرهنگ، زندگی خودش را در ۶۵ سال عمرش وقف هنر و هنرمندی کرد.

راد افزود: همواره نام جمشید مشایخی ذکر و زمزمه مردم است. باید مکان‌هایی در کشور به نام این بزرگان باشد. البته نام برخی از سالن‌های تئاتر به نام این عزیزان است و چرا در سالن‌های سینما وکوچه‌ها و محلات این اتفاق نیفتد؟

قرار است کوچه “جیم” محل زندگی جمشید مشایخی، به نام این بزرگمرد نامگذاری شود که با حمایت و پشتیبانی شورای شهر تهران و دست اندرکاران امر این اتفاق می‌افتد.»

مشایخی نان را به نرخ روز نمی‌خورد

منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما هم ترجیح داد پشت تریبون قرار گیرد و سخنرانی کند او گفت:

«این جمعیت عظیم مردمی به ما می‌گوید صفا و صمیمیت را جمشید مشایخی ارزانی داشت. او هیچ وقت نان به نرخ روز نخورد بلکه حرص و جوش خوردند و ایستادگی کردند تا غنا و توسعه هنر بماند.

این سفره کمال و جامع هنر و هنرمندی را مدیون امثال او هستیم. هیچ ندارم بگویم جز اینکه رهروی کوچک در مسیر پرمخاطره توسعه، رشد و نمو هنر این مملکت باشیم. مخاطره به معنای تلاش است که بایستی هنرمندان ما به میدان بیایند و به امثال مشایخی تبدیل شوند. هنرمندی که امروز کتیبه‌هایشان را مردم با افتخار به دست گرفته‌اند.»

وداع تلخ علی نصیریان با همبازی دیرین

اما تلخ ترین لحظه ی مراسم تشییع پیکر استاد مشایخی زمانی رقم خورد که استاد علی نصیریان برای وداع با همبازی دیرین صحنه تداتر و سینما پشت میکرفون قرارگرفت..

نصیریان که باصدای لرزان سخن می گفت افزود: من این چند صباح حال خوشی نداشتم و ندارم همسرم را از دست دادم. انتظامی و رشیدی را از دست دادم و حالا با مشایخی وداع می‌کنم. دوستانی که ۶۰ سال کنار هم بودیم. سال ۳۶ با استاد مشایخی آشنا شدیم. هنو

در آن دوران جمشید مشایخی بسیار خوش درخشید. هم خوش تیپ بود و هم نقش‌های خوبی را در این نمایشنامه‌های تلویزیون خصوصی بازی کرد. دوره بعدی تئاترهای سنگلج و دوره آخر حضور در سینما و تلویزیون بود. در هر دورانی او را پخته‌تر و شکوفاتر دیدیم و با آن تجربه در سینما درخشید.

او ادامه داد: در کنار برجستگی نقش عزت‌الله انتظامی، از نقش جمشید مشایخی در فیلم “گاو” غافل نشویم که بسیار تاثیرگذار ظاهر شد. مهمتر “کمال الملک” نام اثری بود که مشایخی شاید دوباره این هنرمند بزرگ را زنده کرد. مشایخی یکی از پنج ستون هنر نمایشی ایران به شمار می‌رود و صحنه را ترک می‌کنند شاهد ضایعه هستیم.

اما جوانان امروز هوشیارند و مستعد بودن و هنرمندی مدرن‌شان را نمی‌توان از یاد برد؛ با این تفاسیر هرکس جمشید مشایخی نمی‌شود و جایگزینی نخواهد داشت. او صاحب علم عشق را از دفتر نیاموخت و خودجوش بود اما همه این خودجوش بودن را ندارند. سوای هنر از اخلاق و مرام پهلوانی برخوردار بود که هنرمندان‌مان خصوصاً نسل جدید می‌توانند اخلاق مشایخی را بیاموزند.

نام پدر من جمشید مشایخی است نه کمال‌الملک!

«سام مشایخی» فرزند استاد مشایخی نیز به نمایندگی از خانواده استاد با مردم سخن گفت:

«دوست داشتم از مردم مهربان مان که قدر هنر و هنرمندان مان را می دانند. پدرم الان خوشحال است چون این شکوه مردم را دوس داشت. همیشه به من می گفت “خاک پای مردمم”. خیلی دوست دارند همه بگویند کمال الملک سینمای ایران؛ ما کمال الملک داشتیم و نقاش بود. نام پدر من جمشید مشایخی است و در هنرمندی اش ادا درنیاورد که الان به ادا نامش را ببریم. او همیشه خودش بود و نامش را ببریم و بگوییم جمشید مشایخی سینمای ایران.»

تشییع باشکوه و حضور هنرمندان در کنار مردم

محمدحسین جعفری جلوه مدیر شبکه دو سیما به نمایندگی از صداوسیما و حمید نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی هم پشت تریبون رفتند و از استاد مشایخی تجلیل کردند و سپس پیکر این هنرمند فقید بر روی دست مردم و هنرمندان به سوی آرامگاه ابدیش هدایت شد تا در قطعه هنرمندان بهشت زهرا در خاک آرام بگیرد.

قطب الدین صادقی ،محمود دولت آبادی، حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی، احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران درکنار داریوش فرهنگ، حسن پورشیرازی، همایون اسعدیان، و چهره های هنری دیگر نیز در مراسم تشییع جنازه استاد «جمشید مشایخی» حضور داشتند.