تکمله ای بر سریال هیئت مدیره؛ یک تحلیل اجتماعی «این همه خانه، این همه قصه»

پخش سریال هیات مدیره این هفته به پایان رسید. یادداشتی که می خوانید به قلم دکتر سید تقی کمالی نگاهی از منظر جامعه شناسی ارتباطات به این سریال داشته است.

جامعه به نشاط اجتماعی، اعتماد عمومی و امید به آینده احتیاج دارد. تولید آثار تلویزیونی به عنوان یک رسانه فراگیر این قابلیت را دارد تا بتواند این مهم را محقق کند. از همین رو است که در عصر اطلاعات به قدرت ارتباطات و تاثیرگذاری و نفوذ رسانه ها تأکید می شود.

خلق فرهنگ شهر نشینی

سریال هیئت مدیره با ایجاد ارتباط با مخاطب تلاش داشت عناصر ارتباطی چون تاثیرگذاری و همدلی را برای خلق فرهنگ شهرنشینی ، زندگی آپارتمانی و همکاری های جمعی به کار بگیرید و به بهبود رفتارهای فردی و اجتماعی در فضای زیستی جدید کمک کند.
این سریال بک آپارتمان را به عنوان نمونه ای از انبوه خانه های مستقر در این شهر نماد قرار داد تا با بهره گیری از شخصیت های داستانی و روایت های آشنا مخاطب را با زندگی هر روزه همراه کرده و آداب و عادات روزانه را به امری سازنده برای حرکت و تکاپوی یک اجتماع (Community) مبدل کند که به واسطه آن می توان از زندگی در جمع لذت برد و حس خوب را برای خود و دیگران پدید آورد.

غلبه نظم و آداب اجتماعی بر بی نظمی و شلختگی

هیئت مدیره با بازنمایی یک نظم و ترتیب جمعی، آداب اجتماعی مصلحانه را بر شلختگی و درهم ریختگی غالب می سازد و از دل روابط و مناسبات حاصل از آن با همه ویژگی های انسانی و در سایه فراز و فرودها نظم و سیاقی دلپسند را بازآفرینی می کند. انسانی که در فضای ماشینی، سخت و دود گرفته راهی برای تداوم حیات می جوید، حیاتی که در گرو ارتباط با دیگران است و بدون دیگری معنا نمی یابد. با تماشای این سریال نفسهای تازه شهروندی در ریه شهر دمیده می شود. هر چند چنین سریال هایی نیاز به غنای محتوایی بیشتر، روایت های گیراتر و تکنیک های هنری افزونتر دارند اما طراحی، ساخت و پخش هیئت مدیره امید به تداوم این راه برای سیاستگذاری و برنامه سازی مبتنی بر مضمون های انسانی – اجتماعی را پر فروغتر کرد.
امروزه خطر گسیختگی در کمین اجتماعات درون جوامع است و رسالت رسانه این است که با سیاستگذاری و برنامه ریزی سنجیده، به هنگام و اثربخش از کیان جامعه صیانت کرده و پاسداشت و ارتقای سرمایه های اجتماعی را سرلوحه فعالیت های خود قرار دهد.
برای تحلیل سریال هیئت مدیره باید نگاه به خانه به عنوان یک سازه مکانی صرف را دگرگون کرد. خانه به عنوان یک زیست بوم، ساحت زندگی، رشد و بالندگی است. فضای انسانی بدین ساحت پویایی و نشاط می بخشد. اختلال در جریان زندگی به واسطه مخدوش شدن فضای انسانی و روابط اجتماعی، روند رشد و تعالی را با مشکل مواجه می کند. از این رو از جنبه های مختلف معرفتی می توان به خانه و خانواده نگریست.

اهمیت نقش آفرینی در نهاد خانواده در هیئت مدیره

یکی از نکات برجسته در هر نهاد اجتماعی (Social Institution) از جمله خانواده و اجتماعات انسانی متشکل، مفهوم نقش آفرینی است. ایفای نقش افراد عضو یک گروه یا تیم که در پیشبرد رسالت آن نهاد یا اجتماع تاثیرگذار است. نقش رهبری و هدایت، همکاری و مشارکت با تعاون و همیاری میسر می شود. نقش پذیری و مسئولیت شناسی در گروه های اجتماعی مؤید خودساختگی و والایش فردی است که از بهر آن اجتماعی به موفقیت و کامیابی نائل می شود. این نکته در بطن فیلمنامه این اثر به خوبی قابل درک است و مبنای ارزنده ای است که بر پایه اعتماد عمومی نیروی محرکه همکاری و تشریک مساعی می شود. از جمله اهمیت قائل شدن به جایگاه زنان در خانواده و مشارکت آنان در راهبری امور اجتماعی و نقش فعال، مدبرانه و حمایت گر مردان در استحکام بنیان های زندگی، همیاری گروه دوستان و جایگاه بدیع و ارزنده همسایه که در فرهنگ دینی و ملی ما مورد توجه و تاکید است.

آموزش و سرگرمی توأمان دریک سریال

اشاره به آموزه های زندگی ساز برای توسعه فردی و اجتماعی در خلال دیالوگ ها بر جنبه آموزشی – سرگرمی (Edutainment) دلالت دارد که مهارت های زندگی را به نحو غیرمستقیم تعلیم می دهد و جای آن در برنامه سازی ها اغلب خالی است. این چنین ویژگی های فنی و هنری در کنار نشانه ها و نمادهای هدایت کننده مانند ارزش قائل شدن به کتاب، نوشتن و خواندن از ارزش های معنابخش این سریال حکایت می کند.
انسان ها با همه ویژگی هایی که دارند در کنار یکدیگر زندگی می کنند و اصل همزیستی مسالمت آمیز، روا داری، تساهل و تسامح، پذیرش، مقبولیت و همراهی در سرتاسر سریال جلوه گری می کند و امروزه در کشاکش زندگی شهری بدان بسیار احتیاج داریم و تولید آثار محتوایی مشوق سبک زندگی سالم به عنوان پیشران تربیت و پرورش نسلی توانمند عمل کرده و بذر امید در دل مردم می کارد و چه چیز والاتر از این برای رسانه؟ رسانه ای که امید و آگاهی را فرا راه خود می داند و جامعه ای که بیش از همیشه به امید و اعتماد نیاز دارد.