جامعه شناسی زمینه های معنائی محبوبیت یک سریال پربیننده-شهرزاد

مقاله «جامعه شناسی زمینه های معنائی محبوبیت یک سریال پربیننده-شهرزاد» در فصلنامه سرزمین هنر به چاپ رسید.

ویدئویی که ملاحظه می کنید ساخته «مصطفی محمدخانی» است که با صدای خانم «شبنم ذوالفقاری» بر روی نوشته ای از «علیرضا دباغ» خوانده شده و به عنوان واقغیت افزوده برای مقاله «جامعه شناسی زمینه های معنائی محبوبیت یک سریال پربیننده-شهرزاد» نوشته «حجه الاسلام علی جعغری» در اولین شماره فصلنامه سرزمین هنر منتشر شده است.

«شهرزاد» برساخته‌ای متأخر از «زن ایرانی» است که در سریالی به همین نام رونمایی شد. وجه تمایز این تیپ تلویزیونی در ترکیب جالب و البته دوپاره‌ای از «زن ایرانی کلاسیک» و «زن ایرانی فمینیست» جلوه‌گر می‌شود. جلوه‌های رقیق‌تری از این برساخته تلویزیونی را پیش‌تر در برخی سریال‌های تلویزیون ملاحظه کرده‌ایم؛ اما به نظر می‌رسد، در سریال شهرزاد این التقاط تیپ شناختی به بلوغ رسیده‌است.اگرچه در دوران تولد و رونمایی، سعه وجودی این نوع برساخته‌های تلوییونی فراتر از قاب تلویزیون نمی‌رود، اما تجربه نشان داده به‌تدریج از محدوده تلویزیون فراتر می‌روند و مابه‌ازاهای اجتماعی خود را پیدا می‌کند. شاید مهم‌ترین نمونه برساخته‌های زنانه یا دخترانه تلویزیون که به‌صورت انبوه در عرصه اجتماعی بسامد پیدا کرد و به تولد و پیدایش انواعی از خود، خارج از جغرافیای جام‌جم انجامید،«مریم افشار» سریال «در پناه تو» بود. او در اواسط دهه ۷۰، هفته‌ای یک‌شب دختران و زنان جوان و خصوصاً مذهبی و چادری را به‌ویژه در شهرها و کلان‌شهرها پای تلویزیون میخکوب می‌کرد.. شاید بتوان گفت، مریم افشار در سال پخش آن سریال، «شهرزاد» دوران خود بود….

متن کامل این مقاله را در صفحات ۳۴ تا۳۹ نخستین شماره فصلنامه سرزمین هنر مطالعه فرمائید.