هنرلند | بخش سوم تفاوت های سینمای قبل و بعد از انقلاب ایران را می توان در عوامل موثر مختلف ساخت یک فیلم سینمایی از جمله:بازیگر، کارگردان، تهیه کننده، مسائل مذهبی(دینی)، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی ،ساختار،تکنیک،محتوا و… مشاهده کرد.
۲۱- فیلم ها در سینمای بعد از انقلاب نسبت به سینمای قبل از انقلاب حضور چشمگیرتری در جشنواره های مختلف در سطح جهان داشته اند. مانند:
دونده –امیر نادری -۱۳۶۴ – اخذ جایزه بزرگ جشنواره سه قاره نانت فرانسه، خانه دوست کجاست؟ (عباس کیارستمی – ۱۳۶۸- جایزه منتقدان بین المللی و جایزه کنفدراسیون بین المللی سینمای هنر و تجربه از چهل و دومین جشنواره لوکارنو، سوئیس و جایزه هنر و تجربه از جشنواره RCC، فرانسه)،
هامون (داریوش مهرجویی- جایزه برتر جشنواره هیوستن آمریکا)، کلوزآپ (عباس کیارستمی- ۱۳۷۱، جایزه منتقدان بین المللی از یازدهمین جشنواره استانبول ترکیه)، زینت (ابراهیم مختاری- ۱۳۷۳،
جایزه بهترین فیلم بلند از دهمین جشنواره فیلم سن ترز- لورن تید کبک کانادا)، بادکنک سفید (زنده یاد جعفر پناهی- ۱۳۷۴- سه جایزه منتقدان بین المللی، کنفدراسیون هنر و تجربه و دوربین طلایی از چهل و هشتمین جشنواره کن، فرانسه و جایزه بزرگ هشتمین جشنواره توکیو، ژاپن
و جایزه بزرگ نوزدهمین جشنواره سائوپائولو، برزیل و جایزه بهترین فیلم بلند جشنواره سینه فست تورنتو، کانادا)، پدر (مجید مجیدی- ۱۳۷۵- جایژه ویزه هیأت داوران از چهل و چهارمین جشنواره سن سباستیان اسپانیا، جایزه ویژه هیأت داوران از چهاردهمین جشنواره سینمایی جوان تورین، ایتالیا
و کسب یکی از سه تقدیر نامه ویژه بیستمین جشنواره سائوپائولو، برزیل)، طعم گیلاس (عباس کیارستمی- ۱۳۷۶، جایزه نخل طلا از پنجاهمین جشنواره کن، فرانسه)؛ آبادانی ها (کیانوش عیاری- ۱۳۷۷، جایزه نخست از هشتمین جشنواره او برویلیه فرانسه)؛
رنگ خدا (مجید مجیدی- ۱۳۷۸، جایزه بهترین فیلم از جشنواره مونترال کانادا، جایزه بهترین فیلم داستانی از جشنواره محیط زیست پاریس فرانسه و …)، همچنین در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰، می توان به فیلم های رسول صدر عاملی (من ترانه ۱۵ سال دارم- برنده جایزه ویژه هیأت داوران پنجاه و پنجمین جشنواره فیلم لوکارنو سوئیس ۲۰۰۲ و …)
و (هر شب تنهایی- برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره منبر طلایی روسیه ۲۰۰۸ و …)، عباس کیارستمی (کپی برابر اصل- ۱۳۸۹- برنده جایزه بهترین فیلم خارجی جوایز انجمن منتقدان فیلم آنلاین ۲۰۱۲) و (مثل یک عاشق- ۱۳۹۱- برنده جایزه بهترین فیلم جوائز فیلم حرفه ای، ژاپن- ۲۰۱۳)،
مسعود کیمیایی (دندان مار- ۱۹۹۱- برنده جایزه ویژه هیأت داوران جشنواره بین المللی فیلم مونترال کانادا)، ناصر تقوایی (ناخدا خورشید- ۱۹۸۸- برنده جایزه یوزپلنگ برنزی جشنواره فیلم لوکارنو سوئیس)، ابوالفضل جلیلی (رقص خاک- ۱۹۹۸- برنده جایزه یوزپلنگ طلایی جشنواره فیلم لوکارنو سوئیس)، مجید طالش مجیدی یا مجید مجیدی (بید مجنون- ۲۰۰۵- برنده جایزه ویژه هیأت داوران جشنواره بین المللی فیلم تسالونیکی و …)،
اصغر فرهادی (شهر زیبا- ۱۳۸۲- برنده جایزه بزرگ جشنواره بین المللی فیلم ورشو- ۲۰۰۴ و …)، (چهارشنبه سوری- ۱۳۸۴- برنده هوگو طلایی جشنواره بین المللی فیلم شیکاگو- ۲۰۰۶ و …)، (درباره الی – ۱۳۸۷- بهترین فیلم داستانی جشنواره فیلم ترایبکا- ۲۰۰۹ و …)، (گذشته ۱۳۹۱- برنده جایزه کلیسای جهانی کن ۲۰۱۳)، (جدائی نادر از سیمین- ۱۳۸۹- برنده جایزه اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان ۲۰۱۲) و … اشاره کرد.
سینمای دور
۲۲- به نظر می رسد در سینمای قبل از انقلاب بخش خصوصی با تهیه کنندگانی از جمله: مهدی میثاقیه (فریاد نیمه شب، ۱۳۴۰، برهنه تا ظهر با سرعت، و…)مهدی یا فریدون ژورک (شهر آشوب، ۱۳۴۸ و تنها حامی ، ۱۳۵۵، تکیه بر باد ۱۳۵۷ و …) و …
فعالتر از بخش خصوصی در سینمای بعد از انقلاب بوده است. (شایان ذکر است که به دلیل اهمیت دولت به سینمای ملی در بعد از انقلاب به نوعی سرمایه گذاری و تهیه فیلم از سوی دولت تامین شده است و در حال حاضر، تهیه فیلم از سوی دولت به دلایل مختلف از جمله:عدم ریسک پذیری تهیه کنندگان به خاطر رکود نسبی در سینمای ایران صورت می پذیرد.)
۲۳- در سینمای قبل از انقلاب به دلیل ارتباط وتعامل بیشترایران با تمامی کشورهای جهان وعدم وجود تحریم های بین اللملی ، محصولات مشترک سینمایی با کشورهای مختلف دنیا (آمریکا، آلمان، فرانسه، ایتالیا، هندوستان، ژاپن و …) تهیه و ساخته شده است.
مانند: یک اصفهانی در نیویورک (شاء اله ناظریان – ۱۳۵۱)، یک اصفهانی در سرزمین هیتلر (نصرت ا.. وحدت- ۱۳۵۶)، همای سعادت (محصول مشترک ایران و هند کارگردان:
فابی چاناکیا- تهیه کننده: عباس شباویز- راداکریشنا سال۱۳۵۰ ، سه ناقلا در ژاپن (محمد متوسلانی -۱۳۴۵) و … بوده است. ولی در سینمای بعد از انقلاب با توجه به محدودیت های سیاسی با تعدادی از کشورها در جهان محصول مشترک سینمایی داشته ایم.
۲۴- استفاده از تصاویر برهنگی (سکس) در تعداد محدودی از فیلمهای قبل از انقلاب به ویژه در سینمای دهه ۵۰ مرسوم بود. ولی در سینمای بعد از انقلاب با توجه به فرمایش حضرت امام خمینی (ره)(مخالف با سینما نیستم. مخالف با فحشا هستم)
که در همین راستا از فیلم بیاد ماندنی و خاطره انگیز و معنا گرای گاو (داریوش مهرجویی- ۱۳۴۸) به نیکی یاد کردنند و از ساخت این فیلم تمجید کردند. خوشبختانه از برهنگی بازیگران کاملاً جلوگیری شد و بازیگران زن تقریبا با پوشش و حجاب اسلامی بر روی پرده سینمای ایران ظاهر شدنند.
۲۵- استفاده از خشونت (زد و خورد، بزن بزن و دعواهای جاهلین به خاطر غیرت، ناموس،شرط بندی، قمار و …) در سینمای قبل از انقلاب کاملاهویدا بود، ولی خوشبختانه خشونت در سینمای بعد از انقلاب در فیلم ها کم رنگتر شده است.
۲۶-متاسفانه در سینمای قبل از انقلاب از پوسترهای دارای صحنه های برهنگی به ویژه در دهه ۵۰ سینمای ایران برای جذب مخاطب استفاده می شد.ولی در سینمای بعد از انقلاب خوشبختانه این موضوع وجود ندارد.
۲۷-درسینمای قبل از انقلاب بازیگرانی مانند:جونیت آرکین با نام مستعار امیر فخر الدین در فیلمهای دهه ۱۳۵۰ ایران مانند:گل پری جون- ظفر- یوسف وزلیخاو… ظاهر شدند. ولی در سینمای بعد از انقلاب بازیگر غیر ایرانی که با نام مستعار فعالیت نماید تا کنون حضور پیدا نکرده است.
۲۸- به نظر می رسد سینمای قبل از انقلاب تجارتی تر از سینمای بعد از انقلاب و در نقطه مقابل، سینمای بعد از انقلاب هنری تر (معناگراتر) از سینمای قبل از انقلاب بوده است.
