تفاوت «منقد» و « منتقد»
تفاوت «منقد» و « منتقد» | جبار آذین | سرزمین هنر
عده ای از دوستان سینماگر، منقد و رسانه ای و علاقه مندان به نقد و نقدنویسی، پرسیده اند: شما چرا در نوشته هایتان، از کلمه « منقد» به جای «منتقد» استفاده می کنید.
آیا این دو با یکدیگر تفاوت دارند؟
با سپاس از دوستان، یادآورمی شوم که؛ آری ، « منقد» و « منتقد» دو واژه متفاوت اند که مانند دیگرغلط های رایج به جای یکدیگر استعمال شده اند.
«منقد» واژه خاص و «منتقد» کلمه عام است. صاحبان هر دو عناوین به ظاهر مانند هم نقد می کنند، ولی نقد آنها از زمین تا آسمان با یکدیگرمتفاوت است.
منقد ، نقدکننده ای حرفه ای
منقد، ناقد و نقدکننده ای متخصص، حرفه ای وکارشناس در خصوص هنر یا فعالیتی خاص است و عنوان منتقد به تمام نقدکننده ها و منتقدانی اطلاق می شود که درباره هرکس و هر چیز و به دور از تخصص و دانش مرتبط، انتقاد و در واقع ابراز نظر می کنند؛ از راننده تاکسی و اتوبوس گرفته تا نانوا و بقال و رهگذران که درمورد همه چیز؛ سیاست، اقتصاد، هنر، مسوولان، ورزش ، امور پزشکی و اجتماعی، گرانی و…انتقاد می کنند.
منقد هنری، فرهنگی و سینمایی و تلویزیونی، هنرمندی متخصص است که بر مبنای دانش، تخصص و تجربه درباره آثارهنری، فرهنگی وسینمایی و تلویزیونی، نقدمی کند.
منقد، هنرمند است، چون نویسنده است و نویسندگی، هنر و نقد تخصص و حرفه او است. بنابراین، منقد، یک هنرمند متخصص و کارشناس خبره است و نظرها و دیدگاه ها و نقدهایش، تخصصی بوده و با ابراز نظر منتقدانه منتقدان عام، تفاوت اساسی دارد.
هرکس می تواند منتقد باشد، ولی همه نمی توانند منقد باشند. ازهمین رو، درست آن است که در مورد کارشناسان و متخصصان نقد بویژه نقادان هنری، سینمایی وسیمایی از واژه منقد استفاده شود.