بازی مارکوپولو در برابر آیینه ها در کتاب شهرهای ناپیدا از ایتالو کالوینو

شهرهای ناپیدا, نوشته نویسنده ایتالیایی, ایتالو کالوینو در سالهای پاریس نشینی اش است. مجموعه داستانی است که چنان ژانرهای مختلف ادبی را هم می آمیزد که یاد آور سه گانه (بارون درخت نشین, وینکنت دو نیم شده, شوالیه نا موجود) می شود و سبک منحصر به فرد کالوینو را به خود می گیرد.

برای کالوینو ادبیات ترکیبی چیزی است که معنی عمیقتری از ادبیات را به نمایش می گذارد.

در واقع کالوینو تمام ابزارهای بی حد و حصر علمی مانند, ریاضیات, کامپیوتر و … را به خدمت ادبیات در می آورد. هدف کالوینو در داستان سرایی مشخص است.

 کالوینو می خواهد در عین سرگرم کنندگی خواننده به تفکر و شگفتی وا دارد. افزون بر این یکدستی شیوه روایی کالوینو مانع از هرج و مرج در ساختار داستانهایش می شود و تعهد ادبی نویسنده را به خوبی به مخاطب می شناساند.

ساختار متنی شهرهای نا پیدا از نظمی متقارن و دقیق پیروی می کند. این کتاب از نه بخش شامل پنج روایت تشکیل شده است, به استثنای بخش اول و اخر آن که شامل ۱۰ روایت است.

هربخش شامل مقدماتی و نتیجه گیری است که برای سایر بخشهای بعدی مانند یک قاب عمل می کند.

بخش مقدماتی و نتیجه شامل گفتگوهایی است بین مارکوپولو و کوبلای خان صورت گرفته است و بخش میانی گزارشاتی است که مارکو به کوبلای خان ارائه می دهد.

کوبلای خان اولین امپراطور تاتارهاست که مارکوپولو را مامور بازدید از شهرهای امپراطوری اش میکند.

متون این بخش ها پنجاه و پنج مورد است که معادل شهرهایی است که مارکو توصیف می کند.

کالوینو کتاب را به یازده هسته اصلی تقسیم می کند که هریک پنج شهر را توصیف میکند.

یکی دیگر از ویژگی هایی که سبب یک دستی متن می شود نامی است که نویسنده برای شهرها انتخاب می کند: اسامی زنانه.

هیچکدام از شهرها وجود حقیقی ندارد و مارکو آنها را ندیده است توصیفاتی که در داستان آورده شده است همه حاصل تخیلات بی نظیر مارکوست.

مارکو تخیل خود را با اشاره هر شهر هر به شهر دیگر به زیبایی توجیه میکند.در پایان هر داستان باید منتظر شروع توصف شهر دیگری باشیم, این بازی برای همیشه می تواند ادامه پیدا کند همانند بازی در برابر آیینه ها.

مارکوپولو شهرهای ناپیدا را در دنیای قرون وسطایی بنا می نهد و چهارچوب هندسی وسردی را برایش به تصویر می کشد که با تخیلاتش سازگار است.

برای روایت این داستها به راوی ای بیش از مارکوپولو نیاز نیست. بنابراین شهرهای ناپیدا روایت کاوشگر ونیزی است در تخیلاتش. خوانندگان شهرهای ناپیدا همانند کوبلای خان اگرچه متوجه غیر واقعی بودن این داستان ها می شوند اما با شگفتی و تحیر به ادامه داستان گوش می سپارند و این همان وجه رئالیسم جادویی در سورئاتل است که کالوینو اغلب از آن بهره می جوید و ذهن مخاطب را چون موم در دست می گیرد.

شهرهای ناپیدا راه خروج از دخمه های پر و پیچ خم و در نهایت رسیدن به آرمانشهر را نشان می دهد.

شهرهای ناپیدا نوشته ایتالو کالوینو توسط بهمن رئیسی ترجمه شد که در انتشارات کتاب خورشید به چاپ رسید.