اشعار حضرت علی(ع) در رثای حضرت زهرا (س) / ادبیات عرب پس از اسلام بی شک وامدار خاندان عصمت و طهارت است . چنانکه بسیاری از ادیبان در محکمی کلام امیرالمؤمنین علی ابن طالب (ع) در حیرت وشگفتی اند و نهج البلاغه او را بعد از قرآن کریم محکمترین متون از لحاظ درستی زبان و بدایع لفظی می دانند این فارغ از جنبه های معنوی کلام وحی و نهج البلاغه است و مشرف به استواری زبان و ادبیاتی است که در این دوکتاب به چشم می خورد. بزرگی شخصیت امیر المؤمنین در ابعاد معرفتی و معنویت باعث می شود کمتر به نقش بی بدیل ایشان در ادبیات عرب پرداخته شود. این طبع شاعرانه وسخنان حکیمانه در گفتار دختر گرامیشان حضرت زینب(س) آنچنان به ودیعت نهاده شده بود که وقتی در دربار عبیدالله ابن زیاد لب به سخن گشود و خطبه تاریخیشان را خواند همگان سجعی که در کلام زینب کبری شنیدند به عجب آمدند و گفتند انگار علی (ع) دوباره زبان گشوده است و سخن می گوید.
امروز سالروز شهادت صدیقه طاهره(س) است. هرجا نام فاطمه است نام علی درکنار اوست چنانکه رسول اکرم (ص) فرمودند: لَوْلَا عَلِیٌ لَمْ یَکُنْ لِفَاطِمَهَ کُفْؤ ابدا ً .اگر علی نبود برای فاطمه کفوی پیدانمی شد .(کشف الغمه فی معرفه الائمه ، ج ۱ ، ص ۴۷۲) این زوج بی تکرار تاریخ بنا به روایتی در چنین روزی طعم فراق را چشیدند و از این رو یکی از تلخ ترین روزها در تقویم شیعی است. اشعاری که از امیرالمؤمنین (ع) در سوگ فاطمه نقل می شود علاوه بر جنبه های ادبی ، عمق فاجعه و مصیبتی که بر خانواده پیامبر(ص) فرو آمده است را نشان می دهد. برخی از این ابیات به شرح زیر است:
نَفسِـی عَلَى زَفَرَاتِهَا مَحبُوسَهٌ یا لَیتَــهَا خَرَجَـت مَـعَ الزَّفَـرَاتِ
لَا خَیرَ بَعـدَکَ فِی الحَیـاهِ وَ إِنَّمَا أَبکِی مَخَـافَهَ أَن تَطُولَ حَیاتِی
جان من با ناله هاى خود حبس شده، اى کاش جان من با ناله هایم از بدنم خارج مى شد.
(ای فاطمه) بعد از تو خیرى در زندگانى نخواهد بود، گریه می کنم از اینکه مبادا بعد از تو زیاد زندگی کنم.
بحارالانوار ج۴۳ ص۲۱۳ اشعار حضرت علی(ع) در رثای حضرت زهرا (س)
و از دیگر اشعار اسدالله الغالب علی ابن ابیطالب(ع) در هنگام دفن حضرت زهرا (س) چنین است:
مَالِی وَقَفتُ عَلَى القُبُورِ مُسَلِّماً قَبرَ الحَبِیبِ فَلَم یَرُدَّ جَوَابِی
أَ حَبـِیـبُ مَا لَـکَ لَا تَـرُدُّ جَـوَابَـنَا أَنَسِیتَ بَعدِی خُلَّهَ الأَحبَاب
مرا چه شده که بر خاک عزیزان، گریان می گذرم و بر تربت محبوب سلام می دهم اما جوابم نمی گوید؟
ای تربت محبوب چه شده که پاسخ این خواننده را نمیدهی؟ نکند محبت دوستان بر دلت خستگی آورده.
زندگانى حضرت زهرا (ترجمه ج۴۳بحار) ، ص: ۲۳۷