از درختهای کاج و ماهی های زیر پل تا گوشواره های فلزی

گفتگویی جدید با گلپر فصاحت

گلپر فصاحت. متولد ۲۰ آذر ماه سال ۶۰. دارای مدرک کارشناسی روانشناسی.رمان درختهای کاج قد می کشند، ماهی های زیر پل، و مجموعه داستان کوتاه گوشواره های فلزی

سرزمین هنراز اولین مصاحبه ی سرزمین هنر(هنرلند)با شما سه سال می گذرد. در این سه سال چه تغییراتی در قلم و تفکرشما ایجاد شده است که خودتان و دیگران متوجه آن شده اید؟

سوال سختی پرسیدید. هر پاسخی به این سوال، سمت و سوی خودشیفتگی یا برعکس، فروتن مآبانه به خود می‌گیرد. بگذارید اینگونه پاسخ بدهم که در این سال‌ها، سعی کرده‌ام به مطالعه‌ام جهت بدهم. رشته‌ی روان‌شناسی را انتخاب کردم و مشغول به تحصیل شدم. سعی کردم بتوانم بین آنچه از ادبیات و داستان ‌نویسی می‌دانم ، با آنچه از روان‌شناسی آموختم، ارتباطی پیدا کنم که به حالِ هر دو دانش مفید باشد. بنابراین، در همین راستا مطالعه کردم.

به طور مثال سعی کردم ارتباطی در طرحواره‌ها و شیوه‌ی استفاده از داستان در درمان کودکان و نحوه‌ی استفاده از روش‌های توضیح روان‌شناسیِ رفتارها در بازگوییِ یک قصه پیدا کنم.
اینکه اکنون کجای کارم و چقدر توانسته‌ام مطلبی که آموختم را به مخاطب انتقال بدهم، می‌ماند برای وقتی که مخاطب وجه نویسنده_روان‌شناسِ مرا مورد بررسی و نقد قرار دهد.

سرزمین هنردر مورد مجموعه داستان گوشواره های فلزی به ما بگید . یادمان هست که قول انتشار آن را در گفتگوی قبلی داده بودید و الان منتشر شده است.

مجموعه داستان کوتاه گوشواره های فلزی آذر ماه سال ۱۳۹۹ از نشر آگه منتشر شد. این مجموعه داستان را در سالهای گذشته به تناوب نوشته ام و داستانها، محوریت روانشناسی با رویکرد اجتماعی دارند.
البته که دو داستان اصلی آن، که هر دو از داستانهایی با نقدهای بسیار ارزنده در ژانر روانشناسی بودند، از سوی اداره ی محترم ارشاد اسلامی، مجوز چاپ را دریافت نکردند.

گوشواره های فلزی
گوشواره های فلزی

سرزمین هنرهمپوشانی، رشته های دیگر با ادبیات داستانی را چگونه می بینید؟

به عقیده ی من آنجا که بتوان پلی بین داستان نویسی و ادبیات با سایر رشته ها از جمله جامعه شناسی، روانشناسی، فلسفه، انسان شناسی، تاریخ، فرهنگ، شخصیت شناسی و… زد، می تواند داستان را از زمره ی سرگرمی خارج کرد و به آن وجهی جدید افزود. هرچند هم-چنان عقیده دارم داستان در نفس خود، هیچ الزامی به عنوان آموزش و تعلیم ندارد. اما مسلماً داستانهایی که به دانش های موازی آمیخته باشند، همواره ماندگارتر خواهند بود.

سرزمین هنرقدری درباره ی چگونگیِ استفاده از روانشناسی در ادبیات و داستان نویسی توضیح دهید.

از آنجا که رشته ی تخصصیِ من روانشناسی با گرایش بالینی است، می توانم همنهشتی این دو رشته را بهتر از سایر رشته ها بیان کنم. در داستان نویسی، ما بطور خاص با شخصیت پردازی و تیپ سازی درگیر هستیم.

این شخصیت سازی باید به گونه ای باشد که روابط علی و معلولیِ قابل پذیرشی را در خود بگنجاند. که برای این مهم، می توان از دانش روانشناسی بهره برد. بطور مثال می توان از شخصیت شناسی کارل گوستاو یونگ، یا از طرحواره های جفری یانگ در شخصیت های دارای ناکامی و اختلال وام گرفت. همینطور با استفاده از روابط درون فردی روانکاوی فروید، می توان بازگشت های به جایی را در رابطه با آنچه بر کاراکترها در سال های قبل گذشته، در دل داستان گنجاند. همینطور می توان از نظریات شناختی آرون بک در جهت تفاوت بین کاراکترها، استفاده کرد.

سرزمین هنرمرز بین روان شناسی و داستان از نظر شما کجاست؟

استفاده از نظریه های روانشناسی در ادبیات داستانی، مرزی بی-انتها دارد. چه می توان هر رویداد را با دیدگاهی منحصر به فرد از روانشناسی آمیخت تا به دستاوردی مناسب ساختار فرهنگی، و جایگاه قابل قبولی از باورپذیری رساند. ما نه تنها در گذشته و حالِ اتفاق ها و شخصیتها می توانیم از روابط با محوریت روانشناسی بهره ببریم، بلکه در آنچه پس از آن بر روند داستان می گذرد نیز، می توانیم به درستی از علم روانشناسی استفده کنیم تا چهارچوبِ اطلاعاتی درستی را برای مخاطب به تصویر بکشیم.

سرزمین هنرکارکردهای قوی روانشناسی در ادبیات در کجاست؟

یکی از بیشترین کارکردهای روانشناسی در ادبیات داستانی، در داستانهای ژانر وحشت و ژانر معمایی است. بسیاری از داستان نویسها، با استفاده از اختلال اسکیزوفرنی یا اختلال شخصیت گسسته یا چنین طیف اختلالاتی،توانسته اند داستانهای بسیار موفقی در ژانرهای نامبرده خلق کنند. چه چنین داستان هایی، بسیار قویتر از داستانهایی نوشته می شوند که تنها از تخیل نویسنده در این ژانرها استفاده شده است.
همچنین داستان های رئال و سورئالِ محدود به ذهن راوی، از ژانرهایی است که با استفاده از دانش روانشناسی، می توان داستان را به یک اثر درخشان تبدیل کرد.

سرزمین هنرالان مشغول نوشتن چه کتابی هستید؟

درحال حاضر مشغول جمع‌آوری مطالبی در خصوص نحوه‌ی داستان‌گویی برای کودکان با محوریت روان‌شناسی کاربردی هستم که البته این مهم ، نیازمند مطالعه و تحقیقِ علمی است و در حال حاضر مشغول کارهای مقدماتی موضوع بندیِ این کتاب هستم.

سرزمین هنرممنون از اینکه در این مصاحبه شرکت کردید.

من هم از سرزمین هنر و مجموعه ی هنرلند متشکرم

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

+ 43 = 49