هوشنگ مرادی کرمانی چرا از نویسندگی خداحافظی کرد؟

گزارش اختصاصی از جشن امضای آخرین کتاب هوشنگ مرادی کرمانی | قسمت دوم

در قسمت اول گزارش خواندید که هوشنگ مرادی کرمانی با تجلیل از صادق چوبک، از کم مایگی ادبیات داستانی معاصر در سالهای اخیر انتقاد کرد و با اشاره به محدودیت جغرافیایی زبان فارسی در جهان به ذکر دلایلش برای اعلام بازنشستگی پرداخت.ادامه گزارش را تقدیم می کنیم.

” مساله دیگری که داریم این است که چراغ ما در جایی دارد می سوزد که زبان بسیار محدود  و با مخاطب های محدود سر و کار  دارد  . ما اگر عربی می نوشتیم ۱۰۰ هزار تیراژ کتاب هایمان بود اما  زبان فارسی تنها در سه کشور ایران ، تاجیکستان و افغانستان مخاطب دارد . تصور ما این است که برای بیشتر بودن بیشتر تولید بکنیم و این بدتر کار را خراب می کند.

به اعتقاد من هر هنرمندی مثل گلی می ماند که از آن گلاب می گیرند و اولین گلاب بسیار خوشبو و با کیفیت است و هنگامی که مرتبا آب اضافه و گلابگیری شود کیفیت بشدت کاهش می یابد.

نویسندگان ما که من هم جز آنان هستم یک چیزی حدود ۱۰ الی ۱۵ سال حدود ۸ تا  ۱۰ اثر نشر می دهیم و بعد در تمام عمرمان مرتبا آن ها را تکرار می کنیم و آب می بندیم . اگر در یک کتاب موفق شدیم جرات نمی کنیم موقعیتمان را تغییر دهیم تا بتوانیم تازه شویم و برای نسل تازه حرفی برای گفتن داشته باشیم و در همان نسل خودمان می مانیم و فقط مرتب تولید می کنیم و مانند  کسی که در باتلاقی  گرفتار شده فقط دست و پا می زنیم و  فرو می رویم

آیا آثار مرا خوانده اید؟

استاد هوشنگ مرادی  کرمانی با اشاره به مصاحبه   آقای لیما صالح رامسری  مدیر نشر معین با  خبرگزاری مهر  و اعلام عدم تمایل شخصی ایشان  در خصوص نشر اثر جدید ، به نمونه برخورد هایی  که بعد از این موضوع برایشان پیش آمد ، اینگونه اشاره کردند:

“یک خانمی با چشمانی پر از اشک به من گفت آقای کرمانی یعنی شما نمی خواهید واقعا بنویسید؟ و من گفتم انشاله اگر خدا بخواهد نمی نویسم  خانم گفتند  تو رو خدا بنویسید پرسیدم از من چه خوندی ؟ می گوید من هنوز چیزی نخواندم قصه های مجید را از تلویزیون دیدم .

عبور از نسل ها

مجله خوشه یکی از مجلات و هفته نامه های محبوب دهه چهل می باشد که در سال ۱۳۴۶ شاملو سردبیری قسمت ادبی و فرهنگی هفته‌نامه خوشه را به عهده می‌گیرد.

نشریه خوشه  در سال  ۱۳۴۸  به دستور ساواک تعطیل می‌شود . اولین داستان هوشنگ مرادی  کرمانی در سن  ۲۴ سالگی به نام «کوچه ما خوشبخت‌ها» در مجله خوشه با حال و هوای  طنز آلود منتشر شد.

در یک مقطعی رسیدم که درست از سال ۴۷ که من با مجله خوشه کارم را شروع کردم و داستان های اولیه من آنجا چاپ می شد تا ۹۷ که سال پیش باشد  ۵۰ سال فعالیت و نشر است و ۷۵ سال سنم است.

هوشنگ مرادی کرمانی
هوشنگ مرادی کرمانی

“استاد کرمانی آرزوی رضایت قلبی خود را  از زندگی با اشاره به آثارشان اینگونه بیان کردند”در این چیزهایی که جلوی من هست اگر چیزی باشد که جان داشته باشد و بتواند از نسل ها عبور کند و بتواند به زبان های مختلف ترجمه و خوانده شود از این زندگی رضایت دارم.

“فروش شگفت انگیز  دوهزار  نسخه ای آخرین اثر آقای مرادی کرمانی با عنوان یک قاشق چایخوری در نمایشگاه بین المللی کتاب امسال با فروش ۲۰۰۰ نسخه ای شگفتی ساز شد و ازدحام مشتاقان  به خرید  این اثر و امضا نویسنده حتی مشکلاتی را هم در نمایشگاه بوجود آورد.

منتظر شکوفه ها و تک میوه های درخت سیب پیر باشید

شاید این محتوا را نیز دوست داشته باشید

” در مصاحبه همشهری که خانم عباسیان پرسیدند که واقعا دیگه هیچ چیز جدیدی ازت نخواهیم خواند؟ و من گفتم شما فقط در نظر بگیرید که فقط یک درخت سیب پیری در خانه تان بوده و حالا فرصتی که درخت را ببرید نداشته اید یا دلتان نیامده است اما یک روز صبح بلند می شوید می بینید چند تا شکوفه زده است و سه چهار تا میوه دارد ولی در همین حد شما حساب کنید.

“هیچ چیزی را بدون صداقت ننوشتم برخی از منتقدان صادق چوبک را در زمره نویسندگان ناتورالیست دانسته اند . سیاهی ها و زشتی های جامعه در آثار او با زبانی ساده و به روشنی ترسیم شده است.

پرسش بداغی

اما آقای هوشنگ مرادی کرمانی که چوبک را قهرمان نویسندگی خود می داند چگونه به این منظر و  سبک و سیاق در نوشتن دست یافت. سوالی بود آقای بداغی از استاد مطرح نمودند.

“ما برای اولین بار یکی از نویسندگان خوبمان را با مرگ از دست ندادیم و این اتفاق خوبی است که بالاخره یک نویسنده فارسی به جایی رسید که خداحافظی شد . آقای مرادی کرمانی ارزش نوشته های شما هیچ چیزی از کسانی که به عنوان غول ادبیات مطرح هستند کم ندارد.

این یک منظر بدیع است یعنی نه آن شکل کودکانه است که صمد در آن کار کرده نه سیاسی است به آن شکلی که دیگران کار کردند نه رئالیستی یک منظر عجیبی است جایی است که برای همه آدم ها در یک سنی اتفاق می افتد و در همان مقطع مهمترین اتفاقات انسانی اتفاق می افتد. چگونه به این منظر رسیدید؟

هوشنگ مرادی کرمانی
هوشنگ مرادی کرمانی

چگونه کشف کردید که در این نقطه می شود واقعا در ساده ترین شکل ممکن بعضا مهمترین مسایل انسان رامورد توجه قرار داد. مثلا میگو خوردن مجید و فسفر مغزش از ذهن خیلی از ما نمی رود “سوال بسیار جالب و جذابی برای حضار و علاقه مندان به نوشتن مطرح شده بود و همه منتظر پاسخ هوشنگ مرادی کرمانی بودند.

تابع موقعیت سیاسی نبودم

“من هیچ وقت برای روز ننوشتم مثلا امروز یک همچنین موضوعی باب است و چه خوب است که بنویسم تا بگیرد . تابع موقعیت های سیاسی و اجتماعی نبودم .

نکته ی بعد اینکه سرمایه اصلی من زندگی بوده زندگی بسیار سخت که در این کتاب آخر با قاشق چایی خوری مقایسه کردم که می گوییم که یک عمر آبرو و حیثیت و دوست داشتن را با قاشق چایی خوری جمع کردی و لطفا با ملاقه بیرون نریز و حواست جمع باشد.

بعضی از این قاشق های چایی خوری خیلی زهر داشت

برای من تنهایی ،بی کسی و حساسیت و کابوس ها ، سختی ها و رنج ها ، گرسنگی ، بی جایی داشت.من چیزی در زندگی نداشتم و فقط شب ها با  ستاره گان و  روز ها با آسمان آبی و پرندگان سپری کردم .گوش ها و چشم های خوب و حافظه نسبتا خوب داشتم . همه این نوشته ها تقریبا داستان های زندگی خود من است  و با هرکدام  در زندگی یک مدتی درگیر بودم . هر سه یا چهار سال یک بار کتاب می نویسم سرمایه من و  به قول ماکسیم گورگی دانشکده های نویسندگی  من زندگی بود.

من آدم ِ بد ننوشتم

در نوشته های من هیچ وقت آدم بد نمی بینید آدم خوب و  بد مطلق ندارم هیچ چیزی رو بدون صداقت ننوشتم و هیچ چیز دیگری مرا مجبور نوشتن نکرد و نخواستم این کار را بکنم چون تصورم این بود که آن چیزها می گذرد اما اثر می ماند بنابراین با همین قاشق چایخوری که ذره ذره جمع کردم.

این ماحصل کار من است . همان طور که یک درخت سیب نمی تواند بگوید من چی هستم و چگونه این سیب را بوجود آوردم نوشتن هم در ذات و ذهن کابوس ها و شیطنت هااست البته  ترازوی طنز و جد را سعی کردم کفه هایش روبروی هم باشد.”

این آخرین جمله های هوشنگ مرادی کرمانی بود که دیروز در جمع علاقمندانش مطرح شد.

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

+ 27 = 29