هفته کتاب فرصتی برای آشتی با کتابها
برای قرنها وقتی از کتاب و کتابخوانی می گفتیم،دقیقا مشخص نبود از چه چیزی سخن می گوییم ،اما امروزه این سخن پاسخ روشنی ندارد و علت تغییر ابزارهاست.
بی گمان، هیچ ذخیره و میراثی سودمندتر و با ارزش تر از کتاب نیست؛ چرا که کتاب، مایه آرامش روحی انسان و همدمی است که اندوه را می زداید و مطالعه کننده را از تنهایی در می آورد و به او حکمت های جان پرور می آموزدو دانش بشری به مدد آن از تباه شدن مصون مانده و به آیندگان منتقل می شود.
اختراع چاپ توسط گوتنبرگ سبب شد انسان علاوه بر ارتباط مستقیم،به ارتباط نوشتاری دست یابد و با آغاز این مرحله، بشر به عصر کتابت یا عصر گوتنبرگ وارد شد.در این عصر بیشتر از حس بینایی استفاده می شد و علاوه برمحتوا،به رسانه یا وسیله انتقال پیام نیز توجه گردید
در نیمه دوم قرن پانزدهم،صنعت چاپ به سرعت پیشرفت کرد ،نوشته های خبری افزایش یافت و امکان انتشار آن فراهم گردید، البته این انتشار به صورت ادواری نبوده است .مطبوعات ادواری یک قرن و نیم بعد از اختراع چاپ پدید آمدند.
تعریف کتاب
یکی از تعاریف معتبری که برای کتاب ارائه شدهاست، مربوط به سازمان یونسکو است: کتاب نوعی اثر چاپی صحافیشدهاست که بیشتر از ۴۹ صفحه داشته باشد و مانند نشریات، تحت یک عنوان ثابت، بهصورت دورهای منتشر نشود
.تعریف دیگری نیز کتاب را «مجموعهای از لوحهای چوبی یا عاجی یا مجموعهای از ورقهای کاغذ، پوست آهو یامادهای مانند آن، اعم از دستنویس یا چاپی که با هم به نخ کشیده یا صحافی شده باشند» معرفی کردهاست.
قدمت کتاب به پنج هزارسال قبل می رسد. کتاب در اولین شکل خود در قالب لوح های گلی بود.با گذشت زمان،با توجه به دسترسی بشر به امکانات جدید و تغییر نیاز و خواست بشر به ارتباطات و اطلاعات،شکل کتاب کامل تر شد.پس از لوح گلی،استفاده از کاغذ پاپیروس برای نوشتن از حدود دو هزارسال قبل از میلاد مسیح در مصر رایج شد.اختراع پاپیروس،یکی از تحولات بسیار مهم در تاریخ کتاب محسوب می شود.به نظر می رسد واژه انگلیسی paper به معنای کاغذ نیز از پاپیروس ریشه گرفته باشد.داستان سینوهه یکی از معروفترین کتابهایی است که برروی پاپیروس نوشته شده بود. پاپیروس بعد از مصر،در یونان و روم نیز به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت.به غیر از پاپیروس ،چرم،پوست حیوانات و پارچه نیز برای نوشتن مورد استفاده قرار می گرفت.
کدکس شکل امروزی کتاب است ،یعنی صفحات صفحات پوست،پاپیروس و…که تا خورده و از یک محل به یکدیگر دوخته شده باشند.کدکس در قرن دوم میلادی ،توسط مسیحیان برای نگارش متن مذهبی مورد استفاده قرار می گرفت.در سال ۱۴۳۹ با اختراع ماشین چاپ توسط گوتنبرگ آلمانی،تحول بسیاربزرگی در صنعت نشر کتاب صورت گرفت.اولین کتابی که با استفاده از دستگاه گوتنبرگ چاپ شد، انجیل بود.