تعطیلی نمایشگاه مطبوعات | نمایشگاه مطبوعاتی که بود، مطبوعاتی که داشتیم….

به دلیل مشکلات اقتصادی رسانه‌ها به ویژه نشریات کاغذی با تصمیم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، امسال نمایشگاه سراسری مطبوعات و خبرگزاری‌ها برگزار نمی‌شود.این نوشته مرور مختصری دارد به انتشار خبر تعطیلی نمایشگاه مطبوعات

تعطیلی نمایشگاه مطبوعات در سال جاری قطعی شد. در شرایط موجود این خبری بود که نه غیرمنتظره بود و نه آبی را از آب تکان داد یا در آینده آبی از آب تکان خواهد خورد. 

دلایلی که مسئولان معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد درباره تعطیلی نمایشگاه مطبوعات، عنوان کرده‌اند، عمدتاً ناظر بر مشکلات اقتصادی رسانه‌ها بوده و

اینکه:«بعضی از رسانه‌ها مایل به برگزاری نمایشگاه مطبوعات نیستند؛چرا که آن را در شرایط بد اقتصادی فعلی، هزینه‌ای تحمیل شده بر خود می‌دانند».
با توجه به برآورد حداقل ۵ میلیارد تومانی برای برگزاری نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها، مسئولان معاونت مطبوعاتی به دنبال جذب اسپانسری برای تأمین اعتباری در این حدود بودند و در این میان، البته شهرداری مشهد هم برای تامین و تخصیص نیمی از این مبلغ، یعنی چیزی در حدود ۲.۵ میلیارد تومان، اعلام آمادگی کرد؛ البته منوط به اینکه نمایشگاه امسال از پایتخت به این شهر خراسان رضوی منتقل شود؛ که این تصمیم در نهایت عملی نشد.
برگزاری نمایشگاه مطبوعات در سال جاری در حالی منتفی می‌شود که رسانه‌ها، به ویژه نشریات کاغذی، امسال با مشکلات جدی که عمدتاً به مسائل اقتصادی و متأثر از بحران کاغذ بر می‌گردد، روبه‌رو شده‌اند؛ به طوری که در یکی، دو ماه گذشته، دست کم یک روزنامه سراسری(همبستگی) و چندین نشریه مکتوب، انتشار خود را متوقف کرده‌اند؛ ضمن اینکه تعدادی از روزنامه‌ها برای جبران هزینه‌های خود، از تعداد صفحاتشان را کم و حتی قطع و اندازه شان را کوچک کرده‌اند. 
در حالی که نشریات و روزنامه‌های سراسریِ بخش خصوصی هر یک به طریقی با مشکلات مربوط به افزایش سرسام‌آور کاغذ دست به گریبان شده‌اند، روزنامه‌های بزرگ بخش دولتی هم از آسیب‌های این بحران در امان نمانده‌اند و تنش‌های بازار کاغذ، دامن مؤسسه های بزرگ مطبوعاتی از جمله «همشهری» و اطلاعات را هم گرفته است.

مروری بر تاریخچه نمایشگاه

نخستین دوره نمایشگاه مطبوعات در سال ۱۳۷۲ برگزار شد و تاکنون ۲۳ دوره آن برپا شده است. مروری به تاریخچه برگزاری این رویداد بزرگ رسانه‌ای

نشان می‌دهد که پس از هفت دوره برگزاری در کنار نمایشگاه کتاب، نمایشگاه مطبوعات تا حدودی به استقلال نزدیک شد و از دوره هشتم به بعد و تا

دوره سیزدهم، در همان محل دائمی نمایشگاه بین المللی در تهران، همه ساله در اردیبهشت ماه برگزار می‌شد، اما دوره چهاردهم، اولین دوره‌ای بود که نمایشگاه مطبوعات به طور کاملاً مستقل و جدا از برگزاری همزمان با نمایشگاه کتاب، و در فصل پائیز برگزار شد و از دوره پانزدهم، این نمایشگاه به تبعیت از نمایشگاه کتاب، به مصلای تهران انتقال یافت و تا سال گذشته (۱۳۹۶) هم در این مکان برگزار شده است.

مروری بر آخرین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاریها:

بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌های ایران از پنجم آبان ماه سال گذشته در مصلای امام خمینی آغاز و تا ۱۲ آبان ادامه داشت. این نمایشگاه با شعار «رسانه‌های آزاد، انسجام اجتماعی، پیشرفت ملی»، رسما کار خود را آغاز کرد تا اهالی رسانه‌ تا هفت روز فرصت داشته باشند، ضمن تعامل با مخاطبانشان، به معرفی خود و البته دیگران بپردازند.بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات بدون حضور و بازدید رییس جمهور ی افتتاح و خاتمه یافت. شاید این شروعی بر پایان ارتباط و توجه رییس دولت در قدرت با  مطبوعات تلقی شود هرچنداسحاق جهانگیری ، معاون اول رییس جمهور در مراسم افتتاحیه بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری ها حضور یافت، و از مهر و محبت گفت از کوچه های آشتی کنان تا نیاز دولت به مطبوعات!

او گفت :

“نمایشگاه مطبوعات با ویژگی هایی که دارد مانند کوچه های باریک آشتی کنان باعث می شود که در این مکان

همه با یکدیگر یکجا جمع شوند، کنارهممی نشیند و با یکدیگر گفت وگو می کنند و مطمئناً با این گفت وگوها بر

ظرفیت تحمل کشور و همچنین مطبوعات در سطوح مختلف ملی و محلی اضافه می شود.”
در آن روز خبری از تعطیلی نمایشگاه مطبوعات نبود آنچه بود اعلام نیاز دولت بود به مطبوعات. آنگونه که نماینده دولت گفت:

“زبان دولت الکن است و نمی تواند کارهایی که را انجام داده است را با زبان خود به گوش مردم برساند به همین

دلیل از مطبوعات استمداد می طلبیمتا کارهایی را که نظام و دولت انجام می دهد را برای مردم ترجمه کنند تا

مردم احساس کنند که کارهای جدی در حال انجام است.”

او با تأکید بر اینکه همه وظیفه داریم که جایگاه و نقش مطبوعات و رسانه را در اندازه واقعی خود بشناسیم، اظهار کرد:

“همه وظیفه داریم که حس همدلی و هم نظری با رسانه ها ایجاد کنیم گرچه گاهی اوقات ممکن است یک رسانه

طوری رفتار کند که ما نپسندیم اما مانباید از رسانه دوری کنیم ویا خدای نکرده به رسانه هراسی روی آوریم.”

سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در سخنانی رسانه را رکن سوم امنیت ملی خواند و دربخشی از صحبت‌هایش تصریح کرد:

«جامعه‌ای که خبرهای دقیقش را از بیرون از مرزهای کشورش مطالعه می کند، ناامن است. جامعه‌ای که برای

دقت و صحت خبر، نتواند به رسانه خودتکیه کند، ناامن است. اینجاست که بنیه ملی رسانه باید به طور جدی

مورد تقویت و حمایت قرار بگیرد.»

اکنون یک سال از این سخنان پرشور می گذرد اما با این همه، تمام گفته های معاون اول رییس جمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی قاب زیبایی شد که هیچ مجله و روزنامه ی مستقلی در آن امکان خودنمایی نداشت و بحرانی که بیم تعطیلی نشریات مکتوب از آن می رفت بر سر مطبوعات فرود آمدشاید همین شد که معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصمیم گرفت امسال قید برگزاری جشنواه مطبوعات را بزند و تعطیلی نمایشگاه مطبوعات را رسماً اعلام کند.

«سرزمین هنر» در نمایشگاه مطبوعات سالهای گذشته

فصلنامه ی «سرزمین هنر» از جمله مجله های تخصصی حوزه ی فرهنگ، ادب و هنر بود که درسال ۱۳۹۵ در اولین حضور خود در نمایشگاه مطبوعات توانست عنوان یکی از غرفه های فعال و برگزیده ی این نمایشگاه را از آن خود کند با این همه ، به دلیل مشکلات فراوان در مسیر تولید تا توزیع نتوانست ارتباط لازم را با مخاطبان از طریق دکه های روزنامه فروشی برقرار نمایداز این رو همینک ترجیح داده است تمرکز خود را در وبسایت خود متمرکزنماید تا بتواند کاربران فضای مجازی را با نوع دیگری از تحلیل و نقد فرهنگی ، هنری آشنا سازد و این چراغ را روشن نگه دارد تا وقتی دیگر شاید سالها پس از تعطیلی نمایشگاه مطبوعات …