نقد فیلم پوست | ماهیتی مخرب با چهره نژادپرستی

محبوبه کیایی

شناسنامه فیلم پوست:
نام فیلم: پوست (skin) |کارگردان : Guy Nattiv | نامزد جایزه اسکار برای بهترین فیلم کوتاه :Live-Action | زمان فیلم:۲۱ دقیقه و ۹ ثانیه|

موسیقی فیلم اثر: Brian McOmber | محصول:۲۰۱۸ ، آمریکا

پوست؛ داستانی تلخ به ظاهر برتری سفید با پیچ و تاب است

نویسنده: محبوبه کیائی

داستان فیلم پوست با زندگی جفری (جاناتان تاکر)، کریستا (دانیل مکدونالد) و پسرش تروی (جکسون رابرت اسکات) پس از کوتاه کردن موهای پسرشان و با گذراندن یک روز پر از تفریح و تیرانداری در کنار چند تن از دوستان سفید پوستشان آغاز می شود.

بازی بی نظیر دوربین با کلوز آپ هایی که از بدن و رنگ پوست سفید این جمع گرفته می شود به فهم محتوای اصلی فیلم کمک می کند. این را در همان سکانس اولیه فیلم به خوبی می بینیم وقتی پدر بعد از کوتاه کردن موهای پسرش آینه را رو به خودش و فرزندش می گیرد، کلوز آپ بی نظیر دوربین باز هم اشاره به رنگ پوست دارد که شاید از چشم بسیاری از مخاطبین این فیلم دور مانده باشد.

آموزش نابه جا

پسر بچه (تروی) با همه کودکی و معصومیتش پسری شجاع است چنانچه در سکانسی از فیلم می بینیم که خزنده ای شبیه مار را بغل می کند می بوسد و رهایش می کند. پسر بچه ای زیبا و باهوش که با پدرش رفیق است.

پدر در جمع دوستانش پسرش را به تیر اندازی تشویق می کند و پنجاه دلار بر سر اینکه تیر به هدف -که همان هندوانه داخل ماشین است- بخورد شرط می بندد. و پس از خوردن تیر به هدف به او افتخار می کند و او را از نسل آینده خودشان می داند پسری که باعث غرور پدر و مادرش می شود.

کودکی که باید به بازی های کودکانه خود بپردازد حالا با حضور در نهاد چنین خانواده ای در چنین سنی اسلحه و نشانه گیری را تجربه می کند. دوربین کودک معمولی را نشان می دهد که به چیزی شوم تر از آنچه که در حال حاضر درک می کند، دست می زند.

پس از پیروزی در شرط بندی به فروشگاه مواد غذایی می روند و با پول برنده شده شروع به خرید کردن می کنند، و موقع حساب کردن خوراکی ها پسر بچه متوجه اسباب بازی (سوپر منی) می شود که چند متر جلوتر در دستان یک مرد سیاه پوست است.

مرد سیاهپوست یا کاکا سیاه

مرد سیاه پوست با همان اسباب بازی کوچک در دستش با کودک ارتباط برقرار می کند و پسر را می خنداند؛ اما این کار مرد سیاه پوست موجب ناراحتی پدر می شود و با لحن تمسخر آمیزی مرد سیاه پوست را کاکا سیاه مشکل ساز خطاب می کند. البته در پاسخ به این  جمله توهین آمیزش ، مرد سیاه پوست می گوید مشکل من تویی.
نکته: بازی بی نظیر دوربین باز هم به خوبی به ماهیت  چرخه ی نژاد پرستی می پردازد، و خطایی برخاسته از طرز تفکر دوران روشنگری را نشان می دهد. به این ترتیب تا وقتی که طبقه‌بندی‌ها مقولات ذهنی ما از استعاره‌ای خاص مثلاً رنگ برای فهم نژادپرستی استفاده می‌کند، ساختارهای مفهومی نژادپرستانه هنوز در نشان دادن «واقعیت انسان» کارآمد نیستند و می‌توانند مایه بروز رفتارهای نژادپرستانه شوند.
متأسفانه می بینیم که با یک خشونت بی رحمانه در مقابل چشمان تروی مرد سیاه پوست را به شدت کتک می زنند و خانواده مرد سیاه پوست هرچه التماس می کنند بی فایده می ماند.و در آخر گره خوردن نگاه پسر بچه سیاه پوست با تروی سفید پوست.

شاید این محتوا را نیز دوست داشته باشید
فیلم کوتاه پوست
فیلم پوست

نکته:هنوز هم در آمریکا، سیاه پوستان را بی ارزش و مصرفی می دانند، و فکر می کنند سیاهان سزاوار حقوق بشر از جانب سفیدپوستان نیستند. به این عمل نژادپرستی (racism) می گویند.
نژادپرستی به این معنی است که گروهی از انسان ها یا شخصی که به چنین گروهی تعلق دارد، به دلیل مثلاً پیشینه قومی و نژادی و ملی، رنگ پوست، ملیت، فرهنگ، زبان مادری یا مذهب، از دیگران بدتر محسوب گردد.

نژاد پرستی یا Racism

جرم راسیستی به معنی جرمی است که عامل آن به دلیل راسیستی مرتکب آن شده است. جرم راسیستی می تواند مثلاً خشونت، توهین، تبعیض، تهدید، اذیت و آزار یا وارد آوردن خسارت باشد.(چنانچه در کشور خودمان هم متاسفانه دچار چنین مسائلی از قبیل پان فارس و پان ترک بودن و … هستیم).
در سکانس بعدی فیلم تروی باهوش با چنان لذت و شگفتی برای پدر و مادر خود از رنگ پوست مارها حرف می زند و دیالوگ هایی که بین او و پدرش رد و بدل می شود که باز هم به خوبی تبعیض نژاد و رنگ پوست به خوبی نمایان است و پیشنهاد می کنم که با دقت به این دیالوگ ها گوش کنید.

استعاره رنگها

باور عمومی ما بر این است که انسان مفهوم رنگ را برای نسبت دادن «تفاوت موجود قابل مشاهده» در اشیا در «ساحت زبان» به کار می‌برد؛ از همین رو «رنگ پوست انسان‌ها» به عنوان ابزاری آسان و در دسترس برای ملاک‌انگاری در طبقه‌بندی «نوع» انسان و ایده تفاوت نژادی مورد استفاده قرار گرفته است؛ زیرا اولین ویژگی هر انسانی در مواجهه با دیگران از رهگذر «دیدار» حاصل می‌شود و به صورت عمومی، «پدیدارِ» ظاهرِ افراد در ایجاد تمایز و تفاوت آنها با دیگران نقشی اساسی دارد.

با این تفاصیل می فهمیم که چگونه باورهای نژادپرستانه با استعاره‌ی برگرفته از حوزه رنگ‌ها تقویت می‌شوند و برای داشتن ایدئولوژی جایگزین نیز به چه کیفیتی می‌توان از همان حوزه استعاری ولی در چارچوب دیگری بهره برد.
تا اینجای فیلم داستان به ظاهر به نفع مرد سفید پوست پیش می رود، بازی و تفریح او با فرزندش تروی تمام می شود اما در راه بازگشت به خانه توسط عده ای ناشناس در مقابل چشمان فرزندش تروی ربوده می شود و ورق بر می گردد.

خشونت سیاهان

این بار پسر بچه سفید پوست است که نمی تواند برای نجات پدر خود کاری بکند.در این سکانس فیلم می بینیم که دوستان مرد سیاه پوست برای انتقام از مرد سفید پوست او را ربوده به مکان امنی می برند و با بی رحمی تمام، بدن مرد سفید را با ابزار خالکوبی به سیاه بدل می کنند، بدترین تنبیهی که می شود برای او قائل شد تا دیگر رنگ پوست خود را نژاد برتر نداند.
حالا اینجاست که مرد سفید پوست با بی رحمی تمام مورد خشم جمعی سیاه پوست قرار می گیرد و در خیابان رها می شود تا بعد از این با سرنوشتی جدید که در انتظار اوست مواجه شود.
در این فیلم کارگردان، پوست را که بی اهمیت ترین ماهیت خود کفایی و چرخه ی نژاد پرستی است به طرز عجیبی برای من مخاطب پانچ می کند که تا آخر فیلم متوجه تضاد های دیگری هم در فیلم به غیر از سیاه و سفید بودن باشد.

پایان غافلگیر کننده

مرد سفید به خانه اش باز می گردد خودش را در شیشه ماشینش می بیند گریه می کند، دست هایش را می شوید شاید به این امید که سیاهی که از آن فرار می کرد را از خودش پاک کند حتی سگش او را نمی شناسد و ترکش می کند، همسرش متوجه حضور یک مزاحم در اطراف خانه می شود هفت تیری از کشو میز بر می دارد تا برای امنیت جان خودش و فرزندش در صورت نیاز از آن استفاده کند.

مرد وارد خانه اش می شود زنش چند بار به او اخطار می دهد که او را می کشد و هر بار مرد با گریه و ناله همسرش را صدا می زند که کریستی منم، همسرش او را می شناسد هفت تیر را پایین می آورد در اینجا کمی آرامش به جان بیننده بر می گردد اما در کمال نا باوری صدای شلیک گلوله ای در فضا می پیچد و مرد در مقابل چشمان همسرش غرق در خون به زمین می افتد.

دوربین پسر بچه ای را نشان می دهد ( تروی) که با اسلحه در دفاع از مادرش از پشت سر، پدر خود را مورد هدف قرار داده و پدر به طرز کاملاً حرفه ای با آموزش هایی که از قبل به او برای تیراندازی داده بود کشته می شود و آغاز یک موزیک پر ابهام در پایانی تلخ که مخاطب را با خود می کشاند.

روایت کلی فیلم اطراف چنین خشونتی می گردد و قطعاً گای نیتیو با فیلم پوست طعم تلخی در کام تماشاچی باقی می گذارد.

نویسنده: محبوبه کیائی (پژوهشگر)
یکم اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ خورشیدی

ممکن است شما دوست داشته باشید
2 نظرات
  1. saeed می گوید

    با سلام و عرض ادب‌ و تشکر از مجموعه سرزمین هنر
    ممنون از نقد بینظیر پوست و با آرزوی پایان یافتن نژاد پرستی .
    بسیار عالی خانوم کیائی

  2. مرادي می گوید

    بسیار عالی لذت بردم
    با تشکر از مجله خوبتون و نقد عالی سرکار خانم کیائی

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

− 7 = 1