نقدفیلم کامیون ساخته کامبوزیا پرتوی | داستان آوارگی کردهای ایزدی

نقدفیلم کامیون ساخته کامبوزیا پرتوی | داستان آوارگی کردهای ایزدی

علی منصوری

شناسنامه فیلم «کامیون»

نویسنده و کارگردان : کامبوزیا پرتوی
بازیگران : سعید آقاخانی، تروسکا جولا، هدیه تهرانی، نسرین مرادی، رامین راستاد

خلاصه داستان فیلم «کامیون»

کامیون داستان آوارگی کردهای ایزدی از شر داعش جنایتکار است.داستانی زن مظلوم کرد که به بهروز کنگاوری(با بازی سعید آقاخانی) سپرده میشود تا شوهرش باروژ را در تهران بیابد اما موفق به این کار نمی شود.

نقد فیلم

کامبوزیا پرتوی در آخرین ساخته ی خود با نام کامیون این بار نیز به سیاق علاقه مندی اش در کارگردانی به سراغ شخصیت های خاص خاکستری رفته است و روایتگر داستان یک راننده کامیون کرد شده است که مسئولیت رساندن یک زن مظلوم کرد به شوهرش را دارد.

فیلم به دو قسمت کلی تقسیم می شود. قسمت بسیار عالی ابتدایی فیلم که در کردستان عراق می گذرد و راوی اشغال آن منطقه به دست داعش و جنایت های فراوان آنها از جمله تیر خلاص زدن ها و جنازه های کنار جاده و در راه است و سپس پناه آوردن به ایران و یک ایرانی برای فرار از این مصیبت و قسمت بسیار خسته کننده و ملال آور و به کلی معیوب پایانی که مملو از لحظات اضافی و خسته کننده بود و روایت های بیهوده به همراه چاشنی تصنعی بودن آن را کاملاً تکمیل کرده بود.

فیلم کامیون ساخته ی کامبوزیا پرتوی
فیلم کامیون ساخته ی کامبوزیا پرتوی

جدای ازینکه قسمت اول حاوی چه مقدار از مسائل واقعی بود و مطابق با واقعیت عینی برای بیننده روایت میشد اما به خوبی می توانست فضای حاکم بر آنجا و درد و رنج تحمیلی به مردم بی گناه را با فیلمبرداری بسیار زیبای تورج اصلانی و موسیقی غم انگیز اما مملو از احساس کردی به نمایش بگذارد. و هر لحظه بیش از لحظه دیگر تماشاگر را برای دنبال کردن فیلم ترغیب کند.

این روند در قسمت دوم کاملاً وارونه شد و درواقع بیننده فیلم هر لحظه بیش از لحظه قبل برای دیدن فیلم انگیزه خود را از دست میداد. فیلم برداری خاص و خوب فیلم هم نتوانست این قسمت بدون هدف داستانی را جذاب تر کند. در این میانه موسیقی نیز با عوض شدن فضا کارکرد خود را از دست داده و بدل به عنصری نچسب به ساختار روایی شد.

به وضوح ما در اتمسفر حاکم بر فضای فیلم واقع گرایی را مشاهده می کنیم اما این واقع گرایی در جای جای فیلم یا با بی توجهی یا با تسامح برای پیش برد روایت فیلم مواجه میشود. به بیان دیگر کمیت فیلم در واقع گرایی و باورپذیری حسابی می لنگد و گاه گاه بیننده را به واقع متعجب می کند.

فیلم کامیون ساخته ی کامبوزیا پرتوی
فیلم کامیون ساخته ی کامبوزیا پرتوی

تماشاچی فیلم در یک سکانس با بهروزکنگاوری(با بازی سعید آقاخانی) ای روبروست که با یک چوب در یک گاراژ ده ها نفر را حریف است ولی از طرفی از پس یک موتورسوار برنمی آید. یا در قسمتی کامیون خراب می شود و بلبرینگ خرد می کند و قرار می شود با فروش طلا هزینه آن جبران شود و این خود مایه ی یک اکت دراماتیک بین زن کرد و بهروز می شود اما با پس آوردن طلا و خبری نبودن از تعمیر دوباره سفر از سر گرفته می شود. یا در جایی از فیلم دختر بهروز به طور مداوم به او زنگ می زند تا برای مراسمی آمدن او را پیگیری کند اما به کلی این موضوع در فیلم مسکوت می شود .

به جرأت می توان گفت بیش از نیمی از فیلم در قسمت دوم یعنی بعد از نیم ساعت اول کاملاً اضافی و قابل حذف است. یکی از قسمت های به شدت مصنوعی و واقعاً خنده دار فیلم از حیث مدل روایت داستانک حضور نیکی کریم و تصادفش با کامیون است.با اینکه ممکن است این قسمت از فیلم خرج فراوانی روی دست عوامل فیلم گذاشته باشد اما با دو بازی فاجعه بار و بدون شک شایسته جایزه بدترین بازی سال توسط نیکی کریمی و رامین راستاد به کلی هدر رفته است.

فیلم کامیون ساخته ی کامبوزیا پرتوی
فیلم کامیون ساخته ی کامبوزیا پرتوی

چنین بازی ای از نیکی کریمی و رامین راستاد در حضور کامبوزیا پرتوی اصولا غیر قابل باور است و اگر نگارنده متن با چشم خود آن را ندیده بود محال بود این توضیف رابپذیرد . در نگاهی دیگر حتی اگر کامبوزیا پرتوی قصد نمایش ملال آور بودن و غیر قابل تحمل بودن آوارگی را نیز داشته باشد به نظر میرسد روش خوبی را برای این کش دادن فیلم بدون داستانک های درگیر کننده انتخاب نکرده است . و بی تردید این بزرگترین نقطه ضعف فیلم است.

به نظر می رسد کارگردان محترم با حذف مقدار قابل توجهی از قسمت دوم فیلم بتواند سر سامانی به شلختگی آن بدهد.این حذف ها شاید در مواردی مثل وجود مشروب در جای جای فیلم و بعضی اشارات حساسیت زای مذهبی و قومیتی از طرف مراجع سینمایی اجباری نیز باشد.

اما مهمترین نقطه قوت فیلم علاوه بر موضوع جذاب و خوب آن بازی های بینظیر و واقعاً بدون نقص سه بازیگر اصلی یعنی سعید آقاخانی ، تروسکا جولا و یعقوب پرسا است.هرچه دیگر بازیگران فیلم ضعیف و غیر قابل تحمل بودند این سه نفر بی نظیر بودند. و کارگردانی پرتوی در خلق فضای بین آنها درخشان است. او با چند عامل این ارتباط را ایجاد می کند که مهترین عامل نگاه رد و بدل شده بین این سه بازیگر است که در این بین، بازیگر نوجوان فیلم کولاک می کند و نگاه های نافذ و پر از حرفش در تقویت ایجاد این فضا بسیار مؤثر است.

فیلم کامیون ساخته ی کامبوزیا پرتوی
فیلم کامیون ساخته ی کامبوزیا پرتوی

عامل دیگر زبان است و بازی زیبایی که با زبان بین آنها در جریان است.راننده با زن کردی حرف می زند غافل ازینکه زن کردی کرمانجی می داند و برای مفاهمه پسرک نقش مترجم را بازی می کند. در قسمتی متوجه می شویم زن و مرد هردو فارسی می دانند اما حالا پسرک فارسی نمی داند و زن مجبور به ترجمه می شود و در این کش و قوس اتفاقات زیبایی رقم می خورد و در نهایت سومین عامل ایجاد تعلیق یک حس عاطفه بین زن و مرد و یا یک نگاه صرفا تا حدودی خارج از عرف روابط بین این اقوام است که پسرک نیز با حساسیت روی آن این قضیه را پررنگ تر می کند و همه ی اینها در کنار هم قوت بازیگری مخصوصاً سعید آقاخانی را بیشتر به تماشاچی می نماید . او در این فیلم کردی صحبت می کند، ترکی مکالمه می کند و فارسی صحبت کردن او با لهجه کردی حیرت انگیز است . این لهجه شیرین در کنار شیرینی های این شخصیت گاه گاه باعث ایجاد خنده هم می شود.

فیلم کامیون ساخته ی کامبوزیا پرتوی
فیلم کامیون ساخته ی کامبوزیا پرتوی

در پایان باید گفت کامیون همانند نامگذاری نه چندان پر وجهش یک پیکره ی کاملا کاریکاتوری دارد.بعضی قسمت های آن همچون موسیقی، بازیگری چند بازیگر و فیلم برداری بسیار قابل تحسین است اما در وجوهی همچون روایت یک دست، داستان گویی، بازیگری عده ای از بازیگران فاجعه بار است و در نهایت فیلم خیلی بلاتکلیف و بی هدف و سراسر ابهام نیز به پایان میرسد. و اگربخواهیم آن را توجیه کنیم میتوانیم بگوییم یک پایان رها بهتر از یک رهای بی پایان است !!!!!!!

علی منصوری ۱۳/۱۱/۹۶

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

83 + = 87