نقاشی قهوه خانه ای یا خیالی نگاری یکی از نقاط اتصال هنر با فرهنگ ملی و دینی

نقاشی قهوه خانه ای از جمله هنرهایی است که پیوستگی خاصی با فرهنگ ایرانی دارد. همانگونه که از نامش پیداست این هنر در مکانی به نام قهوه خانه پدیدار می شود مضمون هنر نیز غالباً یا داستاهای شاهنامه است و یا پرده هایی از واقعه ی عاشورا. از این رو می توانیم هنرقهوه خانه ای را کاملاً ایرانی اسلامی بدانیم.

از یک سو محل عرضه ی هنر مورد توجه است و از سوی دیگر محتوای آن. همین پیوستگی باعث آن شده است که سید مجتبی حسینی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در بازدید از کارگاه «نقاشی قهوه‌خانه‌ای» و نمایشگاه «آثار اعضای جاوید فرهنگستان هنر»  که در هفته اول آبان ماه در این فرهنگستان برگزار شد بگوید:

شاید بهترین محمل برای بازشناسی این میراث هنری، نهادی مانند فرهنگستان هنر باشد که سوی پژوهشی، علمی، حکمی و نظری در اساس آن وجود دارد.

به گزارش روابط عمومی فرهنگستان هنر، سید مجتبی حسینی، با همراهی محمد‌رضا حسینخانی، رئیس مؤسسه صبا و مهدی مکی‌نژاد، عضو هیئت علمی فرهنگستان هنر،  از کارگاه نقاشی قهوه‌خانه‌ای «حماسه حسینی در آیینه خیال» در رواق هنر فرهنگستان هنر و نمایشگاه «آثار اعضای جاوید این فرهنگستان» در این مؤسسه  دیدن کرد.

معاون هنری وزارت ارشاد پس از دیداری که از کارگاه «حماسه حسینی در آیینه خیال» انجام شد، اظهار داشت:

نقاشی قهوه خانه ای یا به تعبیر جدیدتر خیالی‌نگاری، یکی از نقاط اتصال هنر با فرهنگ ملی و دینی ما و مخاطبان عامه است. از این جهت این هنر یک نقطه کانونی است که اهمیت بسیار زیادی دارد. آثاری که در این حوزه خلق می‌شده، سال‌های سال و شاید چندین قرن، نقش تلویزیون را برعهده داشته است. به تعبیری، هم رسانه بوده و هم نقش آموزشی و تربیتی راایفا می کرده.بنابراین یکی از نقاطی است که ما در آیینه آن می‌توانیم گذشته و بخش‌هایی از فرهنگ عامه و باورهایمان را بازیابی کنیم.

وی پرداختن به نقاشی قهوه خانه ای و تداوم این هنر ملی را بسیار با اهمیت دانست و تصریح کرد:

متاسفانه در دهه‌های اخیر کمتر به نقاشی قهوه‌خانه‌ای پرداخته شده و این مسئله جزء نقایصی است که باید رفع کنیم. وی از زنده‌یاد دکتر حسن حبیبی، معاون اول فرهیخته کشورمان یاد کرد و گفت ایشان در سال‌های دهه هفتاد  ماموریتی را برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعریف کردند. طبق این ماموریت مقرر شد تعدادی از هنرمندان نامدار نقاشی‌ قهوه‌خانه‌ای، که شاید از آخرین‌های این هنر به شمار می‌رفتند، را گردهم آورند تا مجموعه‌ای بسیار ارزشمند آفریده شود. تاکنون سه جلد کتاب از آثار این گنجینه چاپ و منتشر شده است. امروز این مجموعه می‌تواند محلی برای رجوع هنرجویان جوان و جویا باشد.

معاون هنری در خصوص بازشناسی نقاشی قهوه‌خانه‌ای و پژوهش در حوزه این میراث هنری و ملی یادآور شد: گمان می‌کنم ضرورت دارد، اقدام مؤثری در حوزه
بازشناسی هنر و ظرفیت‌های نهفته‌ای که در این رشته هنری است، انجام شود و شاید بهترین محمل برای بازشناسی میراث هنری، نهادی مانند فرهنگستان هنر باشد که سوی پژوهشی، علمی، حکمی و نظری در اساس آن وجود دارد.
سید مجتبی حسینی در خصوص همکاری‎های فرهنگستان هنر و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همکاری گسترده ای را با فرهنگستان هنر دارد که مقدماتش در حال فراهم شدن است.

وی در خصوص نمایشگاه «آثار اعضای جاوید فرهنگستان هنر»، اضافه کرد: نمایشگاه آثار اعضای جاوید، نمایشگاه بسیار ارزشمندی است، چون حقیقتا فرهنگستان‌ها به نوعی عصاره فضائل هر رشته را، از نظر سرمایه‌های انسانی، اجتماعی، علمی و هنری، در خود جای داده‌اند. اعضای فرهنگستان هنر همه از سرمایه‌ها و مفاخر کشور ما هستند.

در تمام کشورهای جهان، فرهنگستان‌ها، جایگاه و اعتبار ویژه‌ای را به خود اختصاص داده‌اند؛ از این رو خیلی خوب است که به بهانه‌های مختلف آثار اعضای فرهنگستان هنر، به عنوان الگو و چراغ راه، به نمایش درآید. در چنین نمایشگاه‌هایی است که ما می‌توانیم سیر تعالی هنرمندان را در آثارشان ببینیم.