نصرتالله وحدت | وداع با چهره تابناک تأتر اصفهان
نصرتالله وحدت ، وداع با چهره تابناک تأتر اصفهان | ایرج محرمی | بخش تأتر سرزمین هنر
۱۵ شهریور ۱۳۰۴ به دنیا آمد هنوز یکماه از زادروز ۹۵ سالگیش نگذشته بود که در موطنش شهر زیبای اصفهان درگذشت.
در حالی که شهرتش از اصفهان فراتر رفته و در حوزه زبان فارسی و فرهنگ ایرانی پیچیده بود.
آخرین بازی او در سینما در فیلمهای “مشکل اقای اعتماد ” و “روزهای بی خبری” در سالهای ۵۶ و ۵۷ اتفاق افتاد، گویی بر تقدیرش بود تا روز مرگش دیگر خبری از او در سینما نباشد.
نصرتالله وحدت ،اساتید و همراهان
نصرالله وحدت نیز مثل اغلب هنرمندان صاحب نام سینما از صحنه تئاتر برخاسته بود. شاگرد استاد رجایی علوی بود و در ۱۸ سالگی یکبازیگر حرفهای تئاتر شده بود. وقتی روی صحنه می رفت با بیانی شیرین و بازی روان تماشاگر را مجذوب خودش می کرد. همسرش یکی از اینتماشاگران بود که هممجذوب هنرش شد و هم مجذوب خودش. چنین بود که شاگردِ استاد رجایی علوی شد داماد او.
رونق تئاتر اصفهان و توجه کارگردانان سینما به بازیگران شاخص، اول هم بازیش “رضا ارحام صدر” را به سینما کشید و بعد وحدت را.نصراله پای به سینما گذاشت ولی تئاتر را فراموش نکرد. کماکان در تئاتر “المپ” و “سپاهان” بازی کرد و همزمان در سینما تجربهها آموخت.
اما این سینمای فارسی بود که او را با نام هنری وحدت بر سر زبانها انداخت.حالا نصرتالله وحدت ، نصراله اش را از دست داده بود و شده بود وحدت. وحدتی از سناریو نویسی، کارگردانی و بازیگری.
وحدت و عروس فرنگی
فیلم “عروس فرنگی” ساختهَ سال ۱۳۴۳ یکی از اولین و برترین کارهای اوست. این فیلم نخستین فیلم ایرانی بود که در جشنواره آسیایی موفق به دریافت جایزه دلفین طلایی شد. تندیسی که بعدها به موزه سینما اهدا کرد.
نصرتالله وحدت دردهه چهل و پنجاه بیش از چهل فیلم کارگردانی و بازی کرد. حالا در کنار هنرپیشهها و کارگردانان سینمای قبل از انقلاب جای پایش را محکم کرده بود و نامش در سردر سینما کافی بود تا فروش فیلم تضمین شود.
شخصیت وحدت در زندگی عادیش بسیار بهتر از آن بود که در سینما نشان می داد اما وجه کمیک زندگی و فیلمهایش مهمترین شاخصه او بود. در سال ۱۳۵۷ در یک مصاحبه گفته بود:
«خنداندن مردم مشکل شدهاست دیگر با این همه گرفتاری نمیتوان مردم را سر شوق آورد. خندیدن زمینه مستعد روحی میخواهد، وقتی کسی روحیه شادی داشته باشد و به سینما بیاید و با یک حرف یا یک حرکت خنده دار قهقهه سر میدهد؛ اما وقتی به فکر هزار گرفتاری است چه طور میتواند بخندد»
نصرتالله وحدت پس از انقلاب اسلامی
پس از انقلاب اسلامی در ایران ماند، اما در هیچ فیلم یا مراسمی ظاهر نشد. یکبار هنگام درگذشت رضا ارحامصدر که حضورش در مجلس عزا، با تکریم و استقبال کمنظیراصفهانیها در خاطرهها ماند.
یکبار دیگر در اردیبهشت روزسال ۱۳۹۶ در جشن بازیگر در تالار وحدت تهران. که این بار با استقبال هنرمندان پیر و جوان. طوری که می شود گفت هر شخصی در ذهنش سینمایی دارد که از وحدت فیلمی در آن نمایش داده شده است.
۲۲ اردیبهشت امسال فروغ علوی رجایی همسرش درگذشت. زنی که با او بی مهریها و… را تحمل کرده بود. حالا وحدت دلخوشی دیگری نداشت و سخت دلتنگهمسر بود و همانطور که به او وعده داده بود، شامگاه ۱۵ مهر به او ملحق شد.
او را مثل مشایخی، مثل انتظامی و دیگر هم نسلانش از دست دادیم. بزرگتریندلخوشی او خنده بر لب مردمی بود که دلخوشیهایشان کمتر و کمتر می شد. از پرده سینما حذف شد ولی بر پرده قلب سینمادوستان باقی ماند.
ایرج محرمی-۱۶مهر۱۳۹۹ ارومیه
▪️ فیلمها
(کارگردانی و بازیگری)
یک اصفهانی در نیویورک (۱۳۵۱)شوهرجونم عاشق شده (۱۳۵۵)نقص فنی (۱۳۵۵)شوهر کرایهای (۱۳۵۳)فرار از بهشت (۱۳۵۳)خوشگذران (۱۳۵۲)کی دسته گل به آب داده؟ (۱۳۵۲)ناخدا باخدا (۱۳۵۲)تولدت مبارک (۱۳۵۱)زندگی وارونه (۱۳۵۰)شوهر پاستوریزه (۱۳۵۰)اجل معلق (۱۳۴۹)تاکسی عشق (۱۳۴۹)دو دل و یک دلبر (۱۳۴۸)شکار شوهر (۱۳۴۷)ماجرای شب ژانویه (۱۳۴۷)نیم وجبی (۱۳۴۶)یک قدم تا بهشت (۱۳۴۵)زبون بسته (۱۳۴۴)مردی در قفس (۱۳۴۴)عروس فرنگی (۱۳۴۳)مسافری از بهشت (۱۳۴۲)مرغابی سرخ کرده (۱۳۴۰)آسمون جل (۱۳۳۸)پنجمین ازدواج (۱۳۳۴)
◼بازیها
روزهای بیخبری (۱۳۵۶)مشکل آقای اعتماد (۱۳۵۶)لج و لجبازی (۱۳۵۱)یک اصفهانی در نیویورک (۱۳۵۱)عشقیها (۱۳۵۰)نوبر اصفهان (۱۳۴۹)سرود زندگی (۱۳۴۸)مردی از اصفهان (۱۳۴۶)دنیای پول (۱۳۴۴)صفرعلی (۱۳۳۹)عروسک پشت پرده (۱۳۳۹)روزنه امید (۱۳۳۸)شانس و عشق و تصادف (۱۳۳۸)قاصد بهشت (۱۳۳۷)نردبان ترقی(۱۳۳۷)خورشید میدرخشد (۱۳۳۵)دختر سر راهی (۱۳۳۲)