مریم بحرالعلومی در گفت وگوی اختصاصی با سرزمین هنر :تلاش کردم در «شهربانو» توازن و تعادل را بین زنانگی و مردانگی برقرار کنم

چالش «شهربانو» همین است که ما صرفا به کاراکتر اصلی حق نمی دهیم و فقط با او همراه می شویم .تا پایان هم او در قصه خودش و پیرامونش متهم باقی می ماند.

مریم بحرالعلومی در گفت وگوی اختصاصی با سرزمین هنر :تلاش کردم در «شهربانو» توازن و تعادل را بین زنانگی و مردانگی برقرار کنم|سرزمین هنر|مصاحبه

مریم بحرالعلومی لیسانس رشته سینما، تلویزیون و رادیو از دانشگاه استانبول است.وی عضو کانون کارگردانان خانه سینما و جامعه صنفی تهیه کنندگان سینمای ایران است. فعالیت خود را از ۱۴ سالگی با سمت دستیار صحنه آغاز کرد و تا ۱۳۹۶ به عنوان دستیار کارگردان و برنامه ریز به کار خود ادامه داد و سپس وارد عرصه کارگردانی حرفه ای شد. وی تا کنون سه فیلم سینمایی با نام های «پاسیو»، «شهربانو» و «قطع فوری» را کارگردانی کرده است.
به بهانه اکران آنلاین فیلم «شهربانو» با این کارگردان گفت و گویی را انجام داده ایم که می خوانید:شما سه فیلم سینمایی «پاسیو»،«شهربانو» و «قطع فوری» را در کارنامه خود دارید.به عنوان یک کارگردان،نه به عنوان فیلمساز زن،به اهدافی که دنبال آن بوده اید رسیده اید؟
-من در هر سه فیلم به هر هدفی که شخصا دنبال می کردم، رسیدم.

از نظر شما نگاه زنانه در فیلم های کارگردانان زن سینمای ایران چقدر پررنگ است؟
-هر فیلمساز زنی با توجه به دریچه نگاه زنانه خود، به جهان و هستی نگاه می کند، اما طبیعتاً در پرداخت، مردانگی را هم در نظر می گیرد، چرا که در فیلم، شخصیت های مردی وجود دارد که باید با آنها مردانه رو به رو شود و با جهان بینی مردانه آن را پیش ببرد. این نگاه که زنان ،زنانه فیلم می سازند و مردان، مردانه در سینمای امروز صحت و سقمی ندارد.با توجه به اینکه دنیای فیلمنامه نویسی با دنیای کارگردانی متفاوت است، چرا برخی از کارگردانان اصرار دارند خودشان فیلمنامه اثرشان را بنویسند؟
-همیشه این طور نیست. گاهی اوقات کارگردان در پروژه ای خاص و با اشراف به سوژه ای که انتخاب کرده ، به قدری تحقیق و پژوهش و زیست انجام داده که می تواند بهتر از هر نویسنده ای، خودش نویسنده اثر خود باشد.
بعضا هم این طور نیست. به طور مثال در «شهربانو» طرح از آقای تیمورتاش نویسنده فیلمنامه بود. درست است که با تعامل با هم کار را پیش بردیم، اما فکر نمی کنم اصراری برای هیچ کارگردانی وجود داشته باشد، اگر هم وجود داشته باشد، صحیح نیست. به نظر بنده موقعیت سوژه است که تکلیف ماجرا را مشخص می کند. به طور مثال در فیلم سوم ام(قطع فوری) طرح متعلق به خودم بود . فیلمنامه را هم خودم نوشته بودم و به موقعیتی که طراحی شده بود کاملا اشراف داشتم .دلیل اینکه خودتان تهیه کنندگی فیلم «قطع فوری» را به عهده گرفتید چه بود؟
-تصمیم گرفتم فیلمم را خودم تهیه کنم . از حالا به بعد هم همین کار را انجام می دهم. اگر موقعیتی پیش بیاید که تهیه کننده ای پیشنهاد کار بدهد و شرایط فراهم شود استقبال می کنم . تهیه کنندگی «قطع فوری» انتخاب خودم بود و خیلی هم از این بابت راضی هستم.چرا بعضی از کارگردانان می خواهند وارد حرفه تهیه کنندگی شوند؟ به نظر شما اگر صرفا به کار کارگردانی بپردازند بهتر نیست؟
-بستگی دارد به آن فرد، به توانایی ها، تجارب و استعدادش. به اینکه چه هدفی را از حرفه تهیه کنندگی، فارغ از کارگردانی دنبال می کند.
شاید برای یک نفر اصلا تصمیم درستی نباشد و مسیرش را به انحراف بکشد، ولی برای دیگری مثمر ثمر باشد. در واقع تهیه کننده ای که از جایگاه کارگردانی بیشتر مطلع است،شاید بتواند با درک بهتر، تهیه کننده خیلی بهتری باشد.شما ترجیح می دهید فیلم های تان از سوی مخاطبان پذیرفته شود یا جشنواره ها؟چرا؟
-به نظرم هر دوی اینها در کنار هم یک آدرس دارند که یک فیلم خوب ساخته شده. بنابراین برای من که با سه فیلم به عنوان کارگردان در ابتدای مسیر هستم، هر دو در کنار هم مطلوب است. جشنواره ها، فارغ از مخاطبان آن فیلم نیستند، بالاخره اعضای تشکیل دهنده هر جشنواره ای بخشی از مخاطبان خارجی و داخلی هستند. اصولاً اثر باید فیلم خوبی باشد. این اتفاقات بیشتر صحه گذاری می کند به خوب بودن فیلم و قوت قلب می دهد به سازنده اثر که مسیرش را ادامه داده و با قدرت و انگیزه بیشتر پیش برود. برای من یک آدرس مهم است، فیلمی که تاثیر گذار باشد و به عنوان یک فیلم خوب بشود از آن یاد کرد.

شما اکنون فیلم «شهربانو» را در اکران آنلاین دارید.از این نوع اکران راضی هستید؟ خواست خودتان بود؟
– خیلی نمی شود وارد جزئیات شد ،ولی در کل خیلی راضی هستم و خواست خودم بود. حرفه ای ترین پخش کننده ها با فیلم همراه بودندکه برای سال بعد در سینماها اکران عمومی شود، اما با توجه به اینکه خیلی زمان برای فیلم مفید نبود ترجیح دادم از این طریق زودتر با مخاطبانش ارتباط برقرار کند.آیا اگر فقط با نگاه زنانه به معضلات زنان پرداخته شود،کارآمد است؟آیا مخاطبان آن را می پذیرند؟
-من تلاش کردم این گونه نباشد و چالش «شهربانو» همین است که ما صرفا به کاراکتر اصلی حق نمی دهیم و فقط با او همراه می شویم .تا پایان هم او در قصه خودش و پیرامونش متهم باقی می ماند. تلاش شده که فیلم صرف مدافع زن قصه پیش نرود، نه در داستان پردازی و نه در اجرا. شاید از نظر بعضی ها وجه زنانه خیلی غلیظ تر است و این نمی تواند منکر تلاش ما شود. من به عنوان سازنده و همین طور بازیگران فیلم خیلی تلاش کردیم که در اجرا این توازن و تعادل را بین زنانگی و مردانگی اثر برقرار کنیم.
اگر قرار باشد صرفاً وجه زنانه یک قصه زن محور را در ساخت یک اثر در نظر بگیریم، طبیعی است که میزان کارآمدی و تأثیرگذاری آن را برای مخاطب کم کرده ایم، به همین دلیل ما تلاش کردیم این طور نباشد.

پیش از انقلاب تنها یک کارگردان،یعنی زنده یاد شهلا ریاحی فیلم بلند ساخت که دیگر ادامه نیافت،اما پس از انقلاب تعداد زنان کارگردان زیاد شد. به نظر شما بعد از حدود سه دهه که از حضور کارگردانان زن در سینمای ایران می گذرد،آیا توانسته اند تحولی در روند فیلمسازی ایجاد کنند؟
-در جشنواره های اخیر که می شود گفت خیلی زیاد بوده ما فیلم‌های شاخصی داشتیم که سینماگران زن، چه به عنوان کارگردان و چه تهیه کننده، اسم شان روی آن کارها بوده و تاثیر بسزایی، مخصوصاً در سینمای اجتماعی و دغدغه مند که بخش عمده ای از رسالت سینما را به دوش می کشند، داشته . این جای خوشحالی است، البته قطعاً در سال‌های بعد بهتر و بیشتر هم خواهد شد.

فرشته صدرعرفایی بازیگری است توانا که کمتر دچار حاشیه می شود.او در هر نقشی که بازی کرده به شخصیت جان داده و برای تماشاگر آن را ملموس کرده است.وی هیچ گاه نخواسته سوپر استار شود،اما توانایی اش در نقش آفرینی بسیار بیشتر از بازیگرانی است که در حال حاضر مشغول به کار هستند.نظر شما درباره این بازیگر چیست؟
-قطعا با شما هم عقیده ام شخصیت به این مهمی در فیلمی که برایم خیلی مهم بود، به واسطه اینکه فیلم دوم بنده بود و به نوعی حاصل زحمات چندین ساله کارم در سینما را به تثبیت می رساند،نقش را به ایشان سپردم و مطمئن بودم بهترین اتفاق برای «شهربانو» با ایشان رقم می خورد. معتقدم که ایشان یکی از بهترین ها، توانمندترین ها و حرفه ای ترین ها در عرصه بازیگری سینمای ایران هستند و حضورشان برای هر سینماگری و با هر نقشی می تواند یک اتفاق ویژه باشد.مشکل اکران همچنان دامنگیر سینمای ایران است.به نظر شما چرا این کار دچار مشکل شده است؟
-در کشور ما با توجه به شرایطی که کرونا ایجاد کرده، فقط تعدادی از سالن های سینما سوبسیدهای دولتی دارند . این موضوعی نیست که بخواهیم با آن ساده رو به رو شویم. معضل اکران در پساکرونا که هنوز هم به آن نرسیده ایم کار پیچیده ای است .فعلا بعید است سینما به ساز و کاری مطلوب برسد. فرهنگسازی باید روی این موضوع خیلی ریشه ای انجام شود که بشود پلتفرم ها در کنار اکران سینماها به موازات و با قدرت پیش بروند. طوری نباشد که یکی بار دیگری را بر دوش بکشد و بالعکس. این فرهنگسازی در مخاطبان باید خوب کار شود و این به ساز و کارهای ریشه ای نیاز دارد و کار ساده ای نیست.

 

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

+ 86 = 96