مادرانگی برای پرتقال های خونی, یادداشتی بر رمان پرتقال خونی نوشته پروانه سراوانی

رمان پرتقال خونی نوشته پروانه سراوانی است که در نشر آموت به چاپ رسیده . پرتقال خونی موفق به کسب جایزه‌ رمان اول ماندگار شده است.

پرتقال خونی داستان مادری است که علیرغم کشمکش های درونی, دلخوشی اش این است که برای فرزندانش سنگ تمام بگذارد.

نازلی شخصیت اصلی داستان, مادر دو فرزند پسر است که همسرش را از تهیه مایحتاج زندگی ناتوان می بیند, بنابراین ضمن آنکه مغازه پوشاکی را می گرداند, در کار خرید و فروش اجناس دست دوم ثروتمندان نیز هست.

کاراکترهای رمان پرتقال خونی, درست همانهایی هستند که به زندگی شخصی هر کدام از مخاطبین بارها ورود کرده اند. چه بسا خوانندگان بتوانند خودشان را به سادگی به جای آنها ببینند.

نازلی, مادری است که مثل اغلب مادران است, بی عیب و نقص نیست اما تمام تلاشش را برای خوشبختی فرزندانش می  کند.

خواننده در ابتدای رمان ممکن است از دست رفتارهای نازلی به ستوه بیاید, اما رفته رفته با وارد شدن شخصیت های دیگر در می یابیم نازلی هم قربانی شرایط است.

دنیای نازلی پر است از مردان خسیسی که زندگی سختی را بر همسر و فرزندانشان تحمیل می کنند, نازلی می کوشد خود و فرزندانش را با روشهایی که می پندارد صحیح است از این شرایط برهاند.

“کسی نیست که نداند این قوم الظالمین چقدر خسیسند. پدر من هم از همین قوم الظالمین بود. پدر من هم برای هر دم و بازدمش، چرتکه می انداخت. نگاه که می کردی می دیدی نصف بیشتر مردم این شهر خسیسند و پول به جانشان بسته است. همین شهلا، با درآمد شوهرش و درآمد مغازه کالای خواب فروشی اش، همیشه دنبال پول می گردد. همیشه غصه ی فروش بیشتر مغازه های دیگران را می خورد. همیشه عصر به عصر توی پاساژ می چرخد و از همه آمار می گیرد تا ببیند کی یک قران بیشتر از خودش فروش داشته. همیشه تو روی همه میگوید خوش به حالتون که پول می برید خونه. من باید جیب خودمو سوراخ کنم.”

داستان از جایی شروع می شود که نازلی به علت تصادف نه در خانه خودش بلکه در باغ پرتقال پدر همسرش دوران نقاهت را می گذراند.

این گذر زمان و کنده شدن از زندگی روزمره و همیشگی باعث می شود نگاه و علاقه او به باغبانی و کشاورزی بیشتر شود.

زن درون نازلی کم کم خود را می نمایاند اما بازهم زندگی روی سختش را به نازلی نشان می دهد.

عناصر مهم داستان پرتقال خونی زنان هستند, حتی باغ پرتقال هم زنی است با فرزندان فراوان.

مردان در داستان پرتقال خونی اگرچه مستقل به نظر می رسند بازهم نیازمند زنان هستند.

” صدایش بدجوری آشنا بود. بدجوری آشنا بود. سر بلند کردم که صاحب صدا را بشناسم.خدایا این زن کی بود. این زن با چشم های مهربان. با دست های مهربان. با صدای مهربان…”

رمان پرتقال خونی با ریتمی آرام شروع می شود و به مرور سرعت می گیرد,اگرچه گاهی تضادهایی را در آن شاهد هستیم اما ذهنیات یک زن و یک مادر را به خوبی نشان می دهد, تعلقات و وابستگی ها را هم.

 رمان پرتقال خونی جامعه سنتی ایران در مواجه با زنان  را به خوبی نشان می دهد.

توقعات جامعه مردسالار از یک دختر, همسر و مادر درست همان چیزی است که در بطن جامعه جاری است.

نازلی در رمان پرتقال خونی کمابیش تک تک ما زنانی هستیم که با مشکلات مختلف دست و پنجه نرم می کنیم.

داستان مبارزات زنان برای رسیدن به آنچه از دیدگاه خود جامعه آرمانی می دانند, زنانی که ناگریز هستند از لحاظ جسمی و روحی آنچنان قوی باشند که شیرازه زندگی را به خوبی حفظ نمایند.

” هنوز کم نیاورده بودم اما کم اوردن از آن حس های مزخرفی است که قبل از اتفاق افتادن بویش می اید. نوعی الهام غیر قابل توضیح دارد. حس میکنی همین روز هاست که خم بشوی و بعد بشکنی. حسش قبل تر می تر می امد و دمار از روزگارت در می آورد.”

 رمان پرتقال خونی نوشته پروانه سراوانی در نشر آموت به چاپ رسیده است. از این نویسنده رمانهای دیگری با نام ” خواب عمیق گلستان” و ” پشتِ کوچه‌های تردید” و مجموعه شعری به نام ” صبحانه دو نفره” وارد بازار کتاب شده است.

غزل قربانپور