مادرانه ترین تراژدی عصر ما | نقد و بررسی رمان همه بدون استثنا

رمان «همه بدون استثنا» نوشته آنا کوئیندلن روزنامه‌نگار برجسته آمریکایی است که سال‌ها در نیویورک تایمز ستون ثابت داشته و بابت این ستون جایزه پولیتزر را از آن خود کرده است.

همه بدون استثنا ،داستان زندگی مری بث لاتام است که در دنیای امن و دلپذیر خود زندگی می کند. او مادر سه فرزند است و از زندگی مشترک طولانی ای با یک چشم پزشک بهره مند است.

پا را از دایره امن خود بیرون نمی گذارد, در صفحات آغازین داستان این حد از عدم ریسک پذیری و روزمرگی او را زنی معمولی جلوه می دهد.

بیشترین نگرانی های او حول زندگی سه فرزندش می گردد، روبی باهوش و دوست داشتنی و دوقلوهایش مکس و الکس که نماد یین و یانگ هستند.

اما از همان ابتدای داستان خواننده با واگویه هایی از مری بث مواجه می شود که در می یابد در لایه های زیرین این زندگی معمولی و شاد, اتفاقات دیگری پنهان است.

اتفاقاتی که به محیط پیرامون آنها و نوع رفتار و نگرششان با محیط مربوط است.

دغدغه و درگیری روبی نوجوان برای حل مشکلات دوستانش به خصوص دوست دوران کودکی اش کرنان – که خانواده ای از هم گسیخته دارد – هشدارهایی به مادر می دهد که در لا به لای دغدغه های زندگی به دست فراموشی سپرده می شود.

اگرچه در عین حال مسولیت پذیری زنانه را دررفتار روبی نوجوان نیز نشان می دهد. در حالیکه مکس – یکی از دوقلوهای خانواده- بزرگترین مشکل خانواده لاتام به نظر  می رسد, زیر پوست محله اتفاقاتی در شرف وقوع است.

شغل مری بث بعد از تولد فرزندانش ساخت محوطه و فضای سبز است و این شغل نشان می دهد مری بث تا چه حد خود را مسئول به سامان رسانیدن و رشد پیرامونش  می داند.

نقش مادرانگی در همه بدون استثنا

گویی آنا کوئیندلن با انتخاب عامدانه این شغل نقش زنانگی و مادرانگی در رشد و پرورش  را به تمام خوانندگانش گوشزد می کند.مری بث نماد اغلب زنانی است که می شناسیم, زنانی که خود را  بی حضور فرزندانشان نمی توانند تصور کنند.

این امر را در خلال داستان هنگامی که بچه ها به کمپ تابستانی می روند به وضوح در می یابیم.

با این همه او مدام احساس تنهایی می کند , اگرچه با دوستانش وقت می گذراند و مدام مشغول کاری است. او از خودش تهی است و این تهی بودن او را رنج می دهد.

اونانیسم جاری در داستان این انتظار را به مخاطب می دهد تا با مساله ای بیرون از حیطه خانواده رو به رو شود و این اتفاق در نهایت در شب سال نو به وقوع می پیوندد.

خانواده بی دغدغه و کامل لاتام را حادثه ای بیرونی دستخوش خود قرار می دهد , که یک تراژدی به تمام معنا را رقم می زند.

این تراژدی تمام ساختار زندگی مری بث را تحت تاثیر خود قرار می دهد, خانه را که محل امن خود می پنداشته عوض می کند و از تمام دوستان قدیمی کناره گیری می کند.

در روابطش با دوستانش تجدید نظر می کند, حالا شباهت ظاهری خانوادگی با دوستان کمترین اهمیت را برای او دارد,

او با اولیویا – همسایه اش – نوعی از دوستی را برقرار می کند که بر پایه رنج مشترک و سکوت شکل گرفته است.

مادر در داستان همه بدون استثنا نقش کانونی دارد

خواهیم دید آنچه پس از هم پاشیدگی خانواده اتفاق می افتد باعث درک متقابل بین مری بث و مادرش می شود. به ناگاه مری بث جواب تمام سوالات قدیمی خود را در رابطه با مادر می گیرد.

گویی به ناگاه رشد می کند و چیزی بیش از خانواده کوچک خویش را می بیند. مری بث متوجه اهمیت کوچکترین نقش خود در زندگی اطرافیانش می شود.اکنون کارما از طریق ماری بث به تمام ما می آموزد برای هر رفتارمان نتیجه ای را در نظر بگیریم.

یا آنچه که خود او در مکالمه اش با دخترش به آن اشاره می کند : اثر پروانه ای. آنا کوئیندلن  اهمیت نقش مادری را در صفحات واپسین کتاب بی واسطه گوشزد می کند:

” روزی که مادرم برای هماهنگ کردن برنامه سفرشان, به اینجا زنگ زده بود, گفت: چطوری داری دووم می آری؟

دارم سعی می کنم.

سعی می کنم. هر روز سعی می کنم. به خاطر الکس, سعی می کنم. به خاطر روبی , سعی می کنم.

به خاطر مکس , سعی می کنم.

به خاطر گلن سعی می کنم.

حالا این تنها چیزی است که می دانم, این زندگی من است, من سعی می کنم.”

رمان «همه بدون استثنا» نوشته آنا کوئیندلن را سعید کلاتی ترجمه کرده  و در نشر نون به چاپ رسانده است.

غزل قربانپور