هفته ای که گذشت دو واقعه ی مهم در عرصه ی فرهنگ و هنر اتفاق افتاد. نخست بازداشت یک کارگردان و مدیر تئاتر شهر برای یک آنونس اینترنتی و دیگری، اعلام خبری مبنی بر ممنوع الکاری یک خواننده در پی یک کنسرت رایگان .
در نخستین روزهای هفته «مریم کاظمی» کارگردان و «سعید اسدی»رییس تئاتر شهر به دلیل پخش آنونسی غیرمتعارف از نمایش «رؤیای شب تابستان» در فضای مجازی به دادسرای رسانه و فرهنگ احضار و بازداشت شدند.
در روزهای پایانی هفته هم «محمد معتمدی» خواننده ی مشهورموسیقی سنتی خبر از ممنوع الکاری خود در پی برگزاری کنسرت رایگان در پارک آب و آتش داد. این خبر ساعاتی بعد از سوی نیروی انتظامی تکذیب شد و متعاقب آن مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز این موضوع را منتفی دانست.
این دو رویداد اگرچه در دو عرصه ی متفاوت اتفاق افتاد، اما از جهاتی با هم مشترکاتی داشت:
-
وجه اول: برخورد بازدارنده نسبت به حواشی رویدادهای هنری
-
وجه دوم: نقش فضای مجازی در وقوع این دو ماجرا
-
وجه سوم: دخالت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حل ماجرا
نکته ی قابل توجه در مورد اول تولید آنونسی است که ظاهراً با استفاده از پشت صحنه ی نمایش تهیه و تولید شده است و ارتباطی با متن اصلی نمایش که برداشتی از تئاتر شکسپیر است ندارد؛ و همین علت باعث رفع توقیف موقت نمایش شود. با این وجود ورود فوری مقام قضایی در ماجرای آنونس نمایش «رؤیای شب» است که نشان دهنده ی تحت کنترل و نظارت قرار داشتن فعالیتهای مختلف تبلیغی است. تبلیغاتی که نه در رادیو یا تلویزیون بلکه فقط در فضای مجازی منتشر شده است.
تلگرام و اینستاگرام به عنوان دو شبکه اجتماعی پرمخاطب در مسیر تبلیغات تئاترها راه جدیدی را گشوده اند که می تواند به رونق تئاتر و حضور تماشاگران بیشتر در صحنه بیانجامد اما اگر قرار باشد آنونس هایی نظیر آنونس مورد اشاره به نحوی در دستور کار قرار گیرند که فقط به جذب مخاطب بدون در نظر داشتن ملاحظات اخلاقی بپردازد در عمل این مسیر به انحراف کشیده می شود.
قرار نیست با هر ترفندی مخاطب به سالن نمایش بیاید، نداشتن استراتژی مشخص و صادقانه در این مسیر نه تنها به نفع تئاتر نیست بلکه به سخت گیری های بیشتر مقام های نظارتی بر هرگونه فعالیت هنری در فضای مجازی خواهد انجامید که آن هم به نفع جریان هنر نخواهد انجامید.
خبرهای رسیده حاکی است در پی دستگیری رئیس تئاتر شهر و کارگردان نمایش ، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شخصاً وارد ماجرا شده و توانسته است با قرار وثیقه هر دو هنرمند را از رفتن به زندان نجات دهد.
درباره مورد دوم یعنی ممنوع الکاری محمد معتمدی در پی برگزاری کنسرت رایگان وی در پارک آب و آتش هم ظاهراً موضوع به نحوی که در اینستاگرام این هنرمند مردمی منتشر شده بود، صحت نداشته و بنا به اعلام وزیر ارشاد سوءتفاهمی بوده که برطرف شده و متن مذکور نیز از صفحه ی شخصی محمد معتمدی حذف شده است.
این دو مورد نشان می دهد که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برخلاف آنچه می پنداریم چندان دست و پا بسته نیست و می تواند از هنرمندان در مواقع لزوم حمایت کند. این بارقه ی امیدی است که باید زنده نگه داشته شود و هنرمندان با تدبیر بیشتر و درک شرایط فرهنگی اجتماعی در حفظ و صیانت از آن بکوشند.