داستان پوستر و پلاکارد کش های سینمای ایران
داستان پوستر و پلاکارد کش های سینمای ایران- قسمت اول | داود محمدی فرد
پوستر و پلاکارد فیلم در سینما اهمیت زیادی دارد. عمر این پدیده در ایران به قدمت سینمای کشورمان است. داود محمدی فرد در مقاله ای که در سه قسمت تقدیم حضورتان خواهد شد داستان پلاکارد کشهای سینمای ایران را روایت خواهد کرد.
سینما که آمد حجم جذابیت خفته در سالن تاریک سینما احتیاج به اظهار در محیط های عمومی داشت و برای این منظور تا کنون از هر وسیله ای بهره گرفته شده ، از اعلان های چاپ سنگی وپلاکارد تا بیلبوردهای بزرگ دیجیتالی در این بین تبلیغات سر در سینماها از ارزش و اهمیت و فوق العاده ای برخوردار بوده و هنوز هم جزئی از اجزی اصلی سینماست تاریخچه و روند شکل گیری پوستر و پلاکارد های سینمایی موضوع این یادداشت است.
پلاکات،آفیش،پوستر،اعلان و آگهی
پلاکات یا پلاکارد معادل آلمانی کلمه ی «اعلان» است که توسط طراحان مهاجر اولیه در ایران باب شد و مدت ها نقاشی های بالای سر در سینماها به عنوان «پلاکات سینما»یی شناخته می شد.
درست مانند «آفیش» که معادل فرانسوی اعلان است و به وسیله دانشکده هنرهای زیبای دانشکده تهران و فارغ التحصیلان آن مدت ها رواج پیدا کرد. دلیل این امر وجود معلمان فرانسوی و یا معلمان ایرانی بود که در فرانسه تحصیل کرده بودند.
پوستر معادل انگلیسی اعلان است که از سال های ۱۳۴۵ به بعد در تهران معمول شد که مروجان آن فارغ التحصیلان ایرانی از آمریکا و انگلیس و غیره بودند و تا امروز این کلمه هم چنان رواج دارد.
در ایران معمولا به اعلان های کوچک پوستر و به اعلان های سر در سینما ها پلاکات گفته می شود.آگهی معادل فارسی اعلان است ،امروزه به اعلان های نشریات آگهی اطلاق می شود.
اولین پوسترها
سابقه پلاکات، آفیش و یا پوستر در ایران نزدیک به یک قرن و نیم پیش می رسد یعنی به دوره ای که مضامین مذهبی و اخلاقی روی صفحات بزرگ نقاشی و طراحی و خطاطی و با دست و بعدها به روش چاپ سنگی تکثیر می شد؛ طراحی پوستر فیلم نیز نخستین بار بر پایه هنر نقاشان شکل گرفت.
اولین اعلان نمایش فیلم در ۲۱ مهر ۱۲۸۶ در عکاسخانه روسیخان (ایوانف) در روزنامه حبلالمتین (یکی از نشریههای مشروطهخواه) چاپ شد. پس از آن آگهیهای مطبوعاتی پشت سر هم در روزنامههایی چون «صور اسرافیل»، «صبح صادق» و به ویژه «ایران نو» چاپ شدند.
دو سال بعد در پاییز ۱۲۸۸ اولین پوستر سینمایی ایران که دعوت به تماشای فیلم در سینما فاروس (سینمای روسیخان) در خیابان لالهزار تهران بود، متولد شد.
از اواخر دهه ۱۲۹۰ تا اوایل ۱۳۰۰ به دلیل تلاطمات سیاسی در ایران و جهان از جمله قیام جنگل، سقوط سلسله قاجار، جنگ جهانی اول و انقلاب بلشویکی در روسیه معدود سالنهای سینما از رونق افتادند با فرو نشستن این اتفاقات از سال ۱۳۰۴ به بعد و تأسیس سالنهای جدید سینما، اعلانهای سینمایی نیز جان تازهای گرفتند..
آبی و رابی» ساخته آوانس اوگانیانس از نخستین فیلمهای ایرانی بود که برایش پوستر طراحی کردند. پوستر فیلم «دختر لر» ساخته عبدالحسین سپنتا نیز از نخستین پوسترهای سینمایی ایران بود که در کمپانی امپریال بمبئی توسط «چاندا وارکر» طراحی شده بود.
پوسترهای ابتدایی چاپ سنگی و گراور شده بودند و خبری از چهره بازیگر نبود و عموماً به رنگهای زرد اخرایی، قرمز و آبی و به خط فارسی و فرانسه و روسی بود و با جملههای پر اغراق از ویژگیهای فیلم ، سینماهای نمایشدهنده، تعداد سیاهی لشکرها و هزینه تولید فیلم، اطلاعاتی به تماشاگر میداد.
ادامه دارد
لطفاً برای خواندن ادامه این مقاله از لینکهای زیر استفاده فرمایید
قسمت دوم مقاله ( پیشگامان طراحی پوستر و پلاکارد سینما در ایران را بشناسید)
قسمت سو(طراحان نوآور سینمای ایران چه کسانی بودند؟)