حمید رضا حافظی (شیراز ۱۳۴۳)

نویسنده و کارگردان

«حمیدرضا حافظی» در ۲۲ اسفند ماه سال ۱۳۴۳ در خانواده ای فرهنگی در شیراز به دنیا آمد

حمیدرضا حافظی، فیلمنامه نویس خلاق سینما و تلویزیون و کارگردان مطرح فیلم های کودک و نوجوان است و در هر دو حوزه رئال و انیمیشن فعالیت داشته است. او از کودکی به نقاشی می پرداخت و در فعالیت های ادبی مدرسه نیز کوشا بود و در خانواده ای فرهنگی پرورش یافت.
سال ۶۳ جذب دانشکده صدا و سیما شد، در کلاس داستان نویسی با نوشتن داستان کوتاه “مدل زنده” از سوی استاد نادر ابراهیمی مورد تمجید قرار گرفت و در کلاس تولید تلویزیونی نیز با ساخت برنامه ویدیوئی “مرثیه پیکاسو” استعداد کارگردانی خود را نشان داد و از آن زمان به بعد بود که بطور جدی به نویسندگی و کارگردانی روی آورد.

فیلمسازی در شیراز


سال ۱۳۶۷ اولین فیلم کوتاهش را با عنوان “پرنده کاغذی” با اجرای رئال و انیمیشن، برای کودکان ساخت و جایزه بهترین فیلم داستانی ۱۶ میلی متری را از جشنواره سینمای جوان کسب کرد. همان سال با رتبه ی اول در گرایش کارگردانی انیمیشن از دانشگاه فارغ التحصیل شد و به استخدام سازمان صدا و سیما درآمد و در سیمای مرکز فارس مشغول به کار شد.

او آثار داستانی متعددی ساخت، از جمله فیلم کوتاه داستانی “صدای آشنا “ با فرمت ۱۶ میلی متری و فیلم های کوتاه داستانی “نمره بیست” و “ طاووس” که در جشنواره های فیلم حضوری چشمگیر داشتند.

برای فیلم کوتاه داستانی “بازی تمام شد”، هنرپیشه ها را از میان سه هزار دانش آموز انتخاب کرد و با استوری بورد دقیق، بازیگران را جلوی دوربین برد. این اثر نظر مخاطبین و منتقدین را بخود جلب کرد و در جشنواره بین المللی رشد، جشنواره تولیدات مراکز و اولین جشنواره ویدیوئی سوره با واکنش های مثبتی روبرو شد.

کارآگاه کوچولو
کارآگاه کوچولو

مجموعه تلویزیونی “کارگاه کوچولو” از آثار شاخص حافظی در دوران حضورش در مرکز فارس به شمار می رود.” کاراگاه کوچولو” در سال ۷۴ در استودیوهای مرکز فارس، بصورت تک دوربین با صحنه پردازی های متعدد ساخته شد و با استقبال خوب کودکان روبرو گشت و تکیه کلام شخصیت های اصلی فیلم؛ “عجیبه، غریبه، یک معمای پیچیده” بر سر زبان ها افتاد.

این اثر در قیاس با اکثر تولیدات تلویزیونی کودک و نوجوان آن سالها، از نظر بکارگیری فانتزی و طنز بسیار جسورانه و پیشرو بود. “کاراگاه کوچولو” به جشنواره های مختلفی راه یافت و خوش درخشید و جوایزی را در زمینه ی نویسندگی و کارگردانی برای فیلمساز به ارمغان آورد.

علاوه بر این در نوامبر ۱۹۹۵ در آمریکا و کانادا از شبکه آفتاب به نمایش درآمد. بازخوردها و استقبال از “ کاراگاه کوچولو” باعث شد که نگارش و کارگردانی سری دوم مجموعه نیز به حافظی سفارش داده شود و تهیه کننده سرشناس مرکز فارس؛ محمد علی زارع شریفی تهیه کنندگی مجموعه را به عهده گرفت و پروژه در ابعادی گسترده تر از قبل ساخته شد.

مهاجرت به تهران

حمیدرضا حافظی در سال ۱۳۷۸ به تهران مهاجرت کرد و فصل جدیدی از فعالیت های خود را رقم زد. او ابتدا برای شرکت های تبلیغاتی، فیلمنامه نوشت و سالهای ۸۰ و ۸۱ هم نویسنده ثابت فیلمنامه های تبلیغاتی شرکت صوتی تصویری سروش بود. همچنین در سالهای اول اقامت در تهران، فیلمنامه های پویانمایی زیادی برای مرکز صبا نوشت.
حافظی به سفارش گروه کودک و نوجوان شبکه دوم سیما، مجموعه تلویزیونی “هیچ کس” را بازنویسی کرد، پنج قسمت جدید برایش نوشت و آن را با بازی داریوش اسدزاده، حسین محب اهری، بهراد خرازی و کاوه آهنگر جلو دوربین برد. اثری که توفیق حضور در بخش مسابقه چهارمین جشنواره سیما را پیدا کرد.

فقیهه سلطانی و مهدی فقیه در تله فیلم قطار آن شب ساخته حمیدرضا حافظی
فقیهه سلطانی و مهدی فقیه در تله فیلم قطار
آن شب ساخته حمیدرضا حافظی

در سال ۸۶ تله فیلم ” قطار آن شب” را با برداشتی آزاد از رمانی به همین نام، با بازی فقیه سلطانی، ترلان پروانه، مهدی فقیه، فخرالدین صدیق شریف، پوراندخت مهیمن و زهیر یاری ساخت.

این اثر کودکانه و شاعرانه به جشنواره بین المللی فیلم رشد و بخش مسابقه فیلمهای سینمایی ویدیوئی جشنواره فیلم کوثر راه یافت و با بازخورد های خوب برای نویسندگی و کارگردانی اولین تله فیلمش، چشم انداز مناسبی از آینده برای حافظی ترسیم کرد.

تله فیلم خاطرات فردا

سپس تله فیلم “خاطرات فردا ” را در ژانر کمدی خانوادگی برای گروه فیلم و سریال شبکه اول سیما بر اساس نوشته ای از خودش کارگردانی کرد. ترلان پروانه، ارسلان قاسمی، چکامه چمن ماه و رامین ناصر نصیر ایفاگران نقش های اصلی آن بودند. “خاطرات فردا ” به جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان همدان راه یافت و کارگردانی اثر نیز در کمیته ارزیابی سازمان مورد تحسین قرار گرفت و مشمول پاداش کارگردانی شد.

فیلم، اولین بار در بهترین زمان پخش؛ عید مبعث ۸۷ از شبکه اول سیما به نمایش درآمد.
تله فیلم بعدی او به نام “ماهرخ” داستان دختربچه ای بود که بزودی باید پذیرای نامادری باشد و بخاطر ترس از آن غریبه، با شخصیت های ماه پیشونی، سفید برفی و سیندرلا همذات پنداری می کند. این فیلم با حضور حدیث فولادوند، بهزاد خداویسی، شهرزاد عبدالمجید، فریده دریامج و بازیگر کودک ملیکا ناظری برای گروه کودک و نوجوان شبکه دوم سیما ساخته شد.

” ماهرخ” اولین بار در بخش مسابقه بیست و چهارمین جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان همدان و سپس در بخش مسابقه چهلمین جشنواره بین المللی رشد به نمایش درآمد.

ترلان پروانه و ارسلان قاسمی در خاطرات فردا به کارگردانی حمیدرضا حافظی
ترلان پروانه و ارسلان قاسمی در خاطرات فردا به کارگردانی حمیدرضا حافظی

 


بازگشت به دنیای سراسر فانتزی


پس از تله فیلم ماهرخ، حافظی فرصت کافی بدست آورد تا روی ایده ای که سالها ذهنش را مشغول کرده بود، کار کند. نتیجه کار نوشته شدن فیلمنامه انیمیشنی به نام ” افسانه شهر قالی” بود.

داستان در روزگاران قدیم و در شهری خیالی اتفاق می افتاد.شهری که زندگی مردمانش با نقش و رنگ قالی ایرانی عجین شده است و دشمنان آنها؛ آخرین نسل بازماندگان بیدهای غول پیکر در صدد تصاحب آنجا هستند.


کارگردانی تله فیلم ” افسانه شهر قالی ” را می توان فصل جدیدی در کارنامه او دانست. این انیمیشن سه بعدی با طراحی فضا و اجرای ۷۰ مکان، طراحی و ساخت ۴۰ کاراکتر، دکوپاژ و میزانسن ها ی خاص و …. فراتر از حد و اندازه یک فیلم انیمیشن تلویزیونی، انرژی و وقت گرفت.

اما سال ۹۳ که در جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان اصفهان به نمایش درآمد، تحسین همگان را برانگیخت و برای حافظی شهرت و اعتبار فراوان آورد.

او پروانه زرین بهترین فیلمنامه بلند پویانمایی را از آن خود کرد و از دیگر جشنواره ها نیز با دست پر بازگشت و با کسب جایزه بهترین کارگردانی انیمیشن بلند، فهرست موفقیت های این اثر تکمیل شد.

افسانه شهر قالی- نویسنده و کارگردان حمید رضا حافظی
افسانه شهر قالی- نویسنده و کارگردان حمید رضا حافظی

فیلمنامه نویسی بعنوان حرفه ای مستقل

حمیدرضا حافظی بعنوان یک فیلمنامه نویس مستقل بیش از سه دهه سابقه فعالیت دارد و تاکنون فیلمنامه های متعددی را واگذار کرده است. او تمرین و تجربه فیلمنامه نویسی را از سال ۶۵ آغاز کرد.

دو سال بعد فیلمنامه کوتاه داستانی اش با عنوان ” م مثل ماهی ” جایزه مسابقات فرهنگی و هنری فجر استان فارس را بدست آورد. همان سال ” چشم های همیشه بیدار “ را در شبکه دوم سیما به تصویب رسانید. یک سال بعد با فیلمنامه ” فقط یک بار زندگی می کنید” برنده مسابقه فیلمنامه نویسی سازمان ترافیک اصفهان شد.

سال ۷۰ مقام اول مسابقه سناریونویسی بانک صادرات ایران را کسب کرد و سپس جایزه مسابقه بزرگ فیلمنامه نویسی سازمان تامین اجتماعی را در کارنامه خود به ثبت رسانید. در سال ۷۱ به سفارش مرکز فارس فیلمنامه های کوتاه داستانی آب، ساعت مادربزرگ و کوزه سبز را نوشت که توسط همکارانش ساخته شد و در جشنواره های فیلم به نمایش درآمد.

بعدها با نوشتن چند مجموعه تلویزیونی از جمله ” مشاور” (تولید گروه خانواده شبکه اول سیما) بعنوان یک نویسنده تلویزیونی اسم و رسمی پیدا کرد و از دوران همکاری اش با مرکز فارس می توان به نگارش مجموعه عروسکی “حکیم باشی” و انیمیشن بلند“هفت رنگ” اشاره نمود.

حکیم باشی و هفت رنگ

مخاطبین و کارشناسان از “حکیم باشی” استقبال کردند و متعاقب آن نویسنده قرارداد نگارش سری دوم را امضاء کرد. اما “هفت رنگ” یک موفقیت بزرگ بود که نامزدی پروانه زرین بهترین فیلمنامه و کسب پروانه زرین بهترین فیلم بلند از جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان همدان را به همراه داشت.

همچنین جایزه بهترین فیلمنامه انیمیشن و کسب ۸ عنوان جایزه دیگر از چهاردهمین جشنواره تولیدات مراکز، افتخارات دیگری را برای این اثر به ثبت رسانید .در سال ۸۴ سازمان صدا و سیما، نسخه ۳۵ میلیمتری “هفت رنگ” را به جشنواره بین المللی فیلم فجر معرفی کرد و فیلم به بخش مسابقه راه یافت و عنوان نخستین انیمیشن سینمایی سه بعدی ایران به این اثر اختصاص یافت.

حمیدرضا حافظی
حمیدرضا حافظی

وی از سال ۸۴ تاکنون بعنوان مشاور و کارشناس فیلمنامه با شورای طرح و برنامه سیمای استان ها همکاری می کند و تجربیات خوبی هم در داوری جشنواره ها دارد. سال ۸۶ در نخستین همایش کانون فرهنگی هنری دانشگاه شیراز، از او در مراسم تجلیل و تقدیر از پیشکسوتان و فعالان سینما و تئاتر ایران تقدیر بعمل آمد.

تخصص در فیلمنامه نویسی انیمیشن


حمیدرضا حافظی در همه ی قالب های کوتاه، بلند، سریالی، مجموعه و سینمایی انیمیشن، فیلمنامه نوشته است و با مرکز صبا، سیمای استان ها، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، شرکت های خصوصی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان همکاری داشته است. اولین تجربه فیلمنامه نویسی انیمیشن را در دوران دانشجویی با نوشتن فیلمنامه کوتاه ” صلح سبز” انجام داد.

استعداد او در ایده پردازی انیمیشن و دنیای فانتزی، از همان دوران دانشجویی آشکار بود و اساتید دکتر نورالدین زرین کلک، وجیه الله فرد مقدم، اردشیر کشاورزی، عبدالله علیمراد و سعید توکلیان مشوق او بودند.
از میان نوشته های حافظی که بالغ بر ۱۵۰۰ دقیقه انیمیشن داستانی است، می توان به اقتباس آزاد از رمان” خمره “هوشنگ مرادی کرمانی اشاره کرد. همه کسانی که رمان را خوانده اند می دانند که فضای کار چقدر واقعگرایانه است، به همین خاطر آداپته متن به دنیای انیمیشن، چالش های زیادی پیش روی فیلمنامه نویس انیمیشن بوجود می آورد، لذا زمانی که مرکز صبا سفارش اقتباس انیمیشنی را به او داد، چند تجربه ناموفق از نویسندگان قبلی را از سر گذرانده بود.

انیمیشن خمره
انیمیشن خمره
شاید این محتوا را نیز دوست داشته باشید

حمیدرضا حافظی با نوشتن طرحی خلاقانه، ضمن حفظ روح اثر، فانتزی جذاب و باورپذیری به داستان اضافه نمود و چشم اندازی امیدوارکننده از اقتباس انیمیشنی برای شورای طرح و برنامه صبا ترسیم کرد. قرارداد نگارش به سرعت امضاء شد و نگارش فیلمنامه در موعد مقرر انجام گرفت.

سریال به کارگردانی علی احمدی و با تکنیک کات آوت ساخته شد و توجه همگان را برانگیخت؛ بچه ها کار را پسندیدند، هوشنگ مرادی کرمانی از اقتباس راضی بود، کارشناسان انیمیشن کار را ستودند، جزء منتخبین انیمیشن های یازدهمین جشن خانه سینما قرار گرفت، بهترین فیلم انیمیشن چهارمین جشنواره فیلم جیپور هندوستان شد و به معتبرترین جشنواره انیمیشن جهان یعنی جشنواره انسی فرانسه راه یافت. (بخش مسابقه پنجاه و یکمین دوره جشنواره بین المللی انسی فرانسه ۲۰۱۱ )
فیلمنامه کوتاه ” کیمیاگر ” از دیگر نوشته های اوست که باز هم مهارت حافظی را در نویسندگی انیمیشن به اثبات رسانید. این فیلم با کارگردانی مهدی خرمیان و به تهیه کنندگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به یکی از درخشان ترین آثار او مبدل گشت و در سال ۸۹ نامزد بهترین فیلمنامه جشن سینمای ایران شد.

همان سال جوایز بهترین فیلم جشنواره های بین المللی پویانمایی تهران، فیلم های کودکان و نوجوانان همدان، چهلمین جشنواره رشد و چهارمین جشنواره رسانه های دیجیتال را بدست آورد. سال ۹۳ منتخب دومین جشنواره فیلم های ایرانی پاریس شد. داستان فیلم به کتاب های مدارس راه یافت و اختصاص یک درس با عنوان ” کیمیاگر” در کتاب” تفکر و پژوهش ” ششم ابتدائی (نمایش فیلم و بحث درباره مضمون آن) بهتربن معرف قابلیت های این فیلم کوتاه بود.
حافظی از سال ۷۹ به عضویت انجمن سینمایی فیلمسازان انیمیشن (آسیفا) درآمد و سال ۲۰۱۱ نیز عضویت او در انجمن بین المللی فیلمسازان انیمیشن (آسیفای بین الملل ) پذیرفته شد.

 فیلمنامه نویسی برای سینما:

نام حمیدرضا حافظی بی شک به فیلمنامه سینمایی “مهریه بی بی” پیوند خورده است. فیلمی که در دهه هفتاد ساخته شد و در استقبال تماشاچیان و منتقدین بسیار موفق بود. وی در سال ۷۲ به همراه همکار فیلمنامه نویسش، فیلمنامه کمدی “مهریه بی بی” را نوشت.
مهریه بی بی داستان پیرزنی به نام بی بی است که برای نجات کوکب از یک ازدواج تحمیلی، تصمیم می گیرد قطعه زمین خود را بفروشد، اما او نمی داند که این زمین پس از گذشت سال ها به یکی از با ارزش ترین زمین های شهر بدل شده است به همین دلیل این موضوع طمع دلالان زمین را زیاد می کند و همه برای به چنگ آوردن این قطعه زمین به تکاپو می افتند تا اینکه….

فیلم با کارگردانی اصغر هاشمی ، اثری گرم، صمیمی و با نشاط از آب درآمد و بجز اکران موفق سینمایی، جزء فیلمهای محبوب بینندگان تلویزیون قرار گرفت و تاکنون بارها از شبکه های مختلف رسانه پخش شده است.

مهریه بی بی نویسنده فیلمنامه حمیدرضا حافطی
مهریه بی بی نویسنده فیلمنامه حمیدرضا حافطی

حافظی با “مهریه بی بی” شروع موفقی را برای خود در سینما رقم زد، زیرا به جز استقبال مردمی از فیلم، در دومین دوره اهداء جوایز کانون کارگردانان سینمای ایران، که ریاست هیأت داوران را زنده یاد علی حاتمی بعهده داشت، تندیس برنزی بهترین فیلمنامه نویس را برای ” مهریه بی بی” دریافت کرد و با افتخار نامش در کنار بهرام بیضایی و کیومرث پوراحمد (برندگان اول و دوم) قرار گرفت.
وی سال ۷۴ به عضویت کانون فیلمنامه نویسان سینمای ایران درآمد و فیلمنامه فیلم “روزیکه خواستگار آمد” قدم بعدی او بود. محمد علی کشاورز، حمیده خیرآبادی و حسن جوهرچی نقش آفرینان این فیلم کمدی بودند. فیلمی که در آذرماه ۷۶ در سینماهای تهران به نمایش درآمد و در جدول میانگین فروش روزانه فیلمها، پس از فیلم ” آدم برفی” ساخته ی داوود میرباقری قرار گرفت.

_ اقتباسی آزاد و مدرن از لیلی و مجنون:

حافظی بعد از “روزی که خواستگار آمد” چند فیلمنامه سینمایی دیگر نوشت که به تصویر درنیامدند. از جمله فیلمنامه ” اسب سفید” در ژانر کودک و نوجوان که در شورای فیلمنامه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تصویب رسید و فیلمنامه “ لیلی و مجنون” که در سال ۸۲ به شرکت توسعه ایما فیلم واگذار شد. “لیلی و مجنون”، برداشتی معاصر از منظومه لیلی و مجنون نظامی گنجوی بود که در ژانر کمدی، فانتزی و سفر در زمان به رشته تحریر درآمد.

متن قرار بود توسط محمد حسین لطیفی کارگردانی شود، تا حدی که حمیدرضا حافظی با همکار فیلمنامه نویس اش؛ پرویز نظیری همراه با تیم تهیه کننده، رابط اسپانسر و کارگردان در یک سفر تحقیقی به جزیره کیش رفتند تا زمینه های همکاری با اسپانسر بررسی شود و متعاقب آن فیلمنامه با ملاحظات لوکیشن های جزیره کیش، بازنویسی شد. اما با انصراف لطیفی که درگیر پروژه ای دیگر شد، صندلی کارگردانی خالی ماند تا اینکه علی آشتیانی پور، تهیه کننده سرشناس سینما امتیاز فیلمنامه را خریداری کرد و سال ۸۴ با معرفی کاظم راست گفتار به عنوان کارگردان، پروانه ساخت فیلم را بدست آورد.

تیم جدید تصمیم گرفتند فیلمنامه را در لوکیشن های دبی به تصویر بکشند و به نظر می رسید که زمینه های یک پروژه بین المللی و تولید مشترک فراهم شده است و اردیبهشت ۸۵ خبرها نشانگر آن بود که چیزی به محقق شدن پروژه باقی نمانده است : ” لیلی و مجنون به سینما می آیند” و ” گل شیفته فراهانی و بهرام رادان در نقش لیلی و مجنون ظاهر می شوند”. اما مدتی بعد همه چیز متوقف شد.

دو سال بعد، حافظی فیلمنامه را به جشنواره فیلمنامه نویسی برتر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران ارائه کرد و جزء فهرست برندگان جشنواره قرار گرفت.

به نظر می رسد اجرای پر هزینه و دشواری های ساخت فیلمنامه، عامل اصلی به سرانجام نرسیدن پروژه است، اما علی آشتیانی پور همچنان پیگیر فراهم کردن شرایط تولید این پروژه و همکاری با یک تیم جدید و یا پیدا کردن یک شریک خارجی است.

سینمای کمدی:


سال ۸۲ زنده یاد علی معلم قصد داشت با نگاه به یکی از فیلم های سینمایی کمدی روز جهان، فیلمی ایرانی بسازد و سفارش نوشتن متن را به مینو فرشچی داده بود. از آنجا که حافظی در همان زمان، طرح چند قسمت از مجموعه طنز باغچه مینو را برای فرشچی می نوشت و پیش از این هم در مدرسه کارگاهی فیلمنامه نویسی حوزه هنری، برای نوشتن یک فیلمنامه کمدی با هم آشنا شده بودند و ویژگی های فیلمنامه نویسی همدیگر را می شناختند، به پیشنهاد فرشچی کار اقتباس از فیلم را بصورت مشترک آغاز کردند.

طرح فیلمنامه آنها با عنوان ” ازدواج به سبک ایرانی” مورد تایید تهیه کننده قرار گرفت و همکاری شان تا مرحله ی نوشتن خلاصه سکانس فیلمنامه ادامه یافت.

ازدواج به سبک ایرانی - مشاور فیلمنامه حمیدرضا حافظی
ازدواج به سبک ایرانی_ نویسندگی مشترک طرح و خلاصه سکانس با مینو فرشچی

علی معلم بر اساس همان خلاصه سکانس مشروح، بهمن ماه ۸۲ پروانه ساخت فیلم را به تهیه کنندگی خودش، کارگردانی حسن فتحی و نویسندگی مینو فرشچی و حمیدرضا حافظی دریافت کرد و موضوع رسانه ای شد. آنگاه مینو فرشچی با مشاوره حسن فتحی فیلمنامه کامل را با تغییراتی جدید به رشته تحریر درآورد.
ازدواج به سبک ایرانی” داستان یک جوان آمریکایی است که از دختر یک خانواده سنتی ایرانی که پدری متعصب و سختگیر دارد، خواستگاری می کند. فیلم در ژانر کمدی رمانتیک با بازی داریوش ارجمند، شیلا خداداد، دنیل هولمز، محمدرضا شریفی نیا و سعید کنگرانی در سال ۸۳ ساخته شد. اما اکران فیلم تا نوروز ۸۵ به تاخیر افتاد. ظاهرا حضور سعید کنگرانی بازیگر سینمای قبل از انقلاب دردسر ساز شده بود.
فیلمنامه کمدی ” بستنی قیفی” دومین همکاری فرشچی و حافظی بود، آنها فیلمنامه کامل را به سفارش شرکت سینمایی لاله برگ نوشتند و سال ۸۳ پروانه ساخت به تهیه کنندگی غلامحسین بلوریان و کارگردانی محمدرضا زهتابی صادر شد اما ظاهرا چون اسپانسر_ که نقشی اساسی در امکان اجرای پروژه داشت_ به تعهدات خود عمل نکرد، پروژه متوقف ماند.

باز هم سینمای کمدی

حافظی چند سال بعد فیلمنامه ” بیست آفرین” را که یک کمدی کودکانه بود، به موسسه رسانه های تصویری واگذار کرد. همچنین سال ۸۷ نیز فیلمنامه کمدی” رمانتیک “همسر محبوب من” را به شرکت سینمایی هدایت فیلم واگذار کرد و یک سال بعد مرتضی شایسته، تهیه کننده پرآوازه سینما پروانه ساخت آن را از ارشاد دریافت کرد، اما فیلمنامه هرگز جلو دوربین نرفت.

حافظی، بعد از نوشتن یک فیلمنامه کمدی دیگر با عنوان” عروس رفته گل بچینه! ” (مصوب موسسه رسانه های تصویری) چند سالی از سینما فاصله گرفت تا بتواند نویسندگی و کارگردانی انیمیشن بلند” افسانه شهر قالی” را _ که یکی از مهمترین رؤیاهای او بود_ با تمرکز کامل و انرژی و وقت مناسب، انجام دهد.

افسانه شهر قالی- نویسنده و کارگردان حمید رضا حافظی
افسانه شهر قالی- نویسنده و کارگردان حمید رضا حافظی

وی فیلم را ساخت و به موفقیت های زیادی رسید، سپس از سال ۹۴ به نویسندگی سینما بازگشت و فعالیت های سینمایی خود را از سر گرفت؛ با طرح سینمایی کمدی_ علمی تخیلی ” تهران، سرزمین خوش آب و هوا ! ” به بخش مسابقه فیلمنامه پنجمین جشنواره بین المللی فیلم شهر راه یافت.

طرح سینمایی کمدی_ تراژدی او با نام ” عاشقانه ها” منتخب فراخوان کارگاه تخصصی ایده پردازی ( pitching) سی و سومین جشنواره بین المللی فیلم فجر شد و توانست از مشاوره ی مدرس کارگاه خانم جن میلر (استاد بین المللی ایده پردازی) بهره مند شود و همان سال بود که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نشان درجه دو هنری رشته فیلمنامه نویسی را به او اعطاء کرد.
وی با نوشتن طرح سینمایی “ السون و ولسون، مهمونها رو برسون” که یک کمدی کودکانه بود، جزء برگزیدگان بخش مسابقه فیلمنامه نویسی بیست و نهمین جشنواره بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان همدان قرار گرفت.

سال ۱۳۹۵، همان متن را با راهنمایی شورای راهبری سینمای کودک و نوجوان بازنویسی کرد و طرح جدید در شورای کودک بنیاد سینمایی فارابی به تصویب رسید.

حافظی، فیلمنامه کامل را به نیت اولین تجربه کارگردانی فیلم بلند سینمایی زیر نظر بنیاد فارابی نوشت و همان سال نیز مجوز کارگردانی اولین فیلم بلند سینمایی اش را از ارشاد دریافت کرد. اما بعدها با تغییرات اساسی در شورای کودک فارابی، متن دوباره بررسی شد و شورای جدید آن را جزء اولویت های خود ندانست. این اتفاق ناخوشایند، حافظی را چندان نرنجانید، زیرا “دزد رؤیاها” تلخی این خبر را شیرین کرد.

دزد رؤیاها

حمیدرضا حافظی به تازگی نوشتن فیلمنامه سینمایی انیمیشن” دزد رؤیاها ” را تمام کرده بود که خبرها ی تولید مشترک پروژه با ایتالیا، چشم انداز وسیعی را برای آینده و اکران جهانی فیلم فراهم کرد.”دزد رویاها “در ژانر کمدی و اکشن برای کودکان و نوجوان ساخته می شود و حافظی گام به گام با پیشرفت مراحل فنی و هنری فیلم، متن را بازنویسی می کند.

این پروژه هم اکنون مراحل پیش تولید خود را به کارگردانی روانبخش صادقی، یکی از سرشناس ترین چهره های انیمیشن ایران سپری می کند.

 آموزش سینما و تلویزیون

وی تدریس سینما را از سال ۶۹ در انجمن سینمای جوانان شیراز آغاز کرد و به مدت ده سال فیلمنامه نویسی، کارگردانی و انیمیشن را در انجمن آموزش داد.حافظی پس از مهاجرت به تهران، بعنوان مدرس با مجتمع آموزشی سینما، مرکز آموزش سینمایی و سمعی بصری سروش، موسسه آموزشی همای سعادت، باشگاه تلویزیونی جوان و مرکز آموزش های فرهنگی هنری دانشگاه تهران همکاری کرد.

حمیدرضا حافظی- کارگاه آموزشی
حمیدرضا حافظی- کارگاه آموزشی

وی از سال ۸۳ با تدریس فیلمنامه نویسی و کارگردانی انیمیشن، فعالیت آموزشی خود را با دانشگاه صدا و سیما آغاز کرد و چند سال بعد تدریس” ارتباطات بصری” و ” درک و بیان بصری” را بعهده گرفت و این همکاری تاکنون ادامه دارد. همچنین زمستان ۹۷ به دعوت دانشکده هنرهای دیجیتال دانشگاه، تدریس نویسندگی انیمیشن را بعهده گرفت. او در طی سالهای ۸۶ تا ۹۲ نیز در دانشگاه سوره به تدریس” شناخت رنگ” و ” کارگردانی ۱، ۲ و ۴ ” پرداخت.
حافظی از سال ۸۵ تا اکنون بعنوان مدرس مرکز آموزش سازمان صدا و سیما، بالغ بر ۱۰۰ کارگاه آموزشی در سرتاسر ایران برگزار کرده است، که از میان آنها دوره های زیبایی شناسی تصویر، تجزیه و تحلیل فیلم و سریال، طنز تلویزیونی (نویسندگی و اجرای استندآپ کمدی) و فیلمنامه نویسی خلاق بیش از بقیه با استقبال روبرو شده و کلاس های او از شهرت و اعتبار خاصی برخوردار است.
علاوه بر این، او کارگاه ها و سمینار های تخصصی دیگری را برای محافل فرهنگی و هنری برگزار می کند. بعنوان نمونه برای دهمین جشنواره بین المللی پویانمایی تهران کارگاه آموزشی ۵ روزه ” فیلمنامه نویسی انیمیشن؛ از ایده تا طرح” را در اسفند ماه ۹۵ برگزار کرد و با استقبال بسیار خوب مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سراسر ایران روبرو شد. کارگاهی که قرار است دوره تکمیلی و پیشرفته آن با عنوان “فیلمنامه نویسی خلاق انیمیشن” در یازدهمین جشنواره بین المللی پویانمایی تهران، ادامه یابد.

حافظی در برگزاری کارگاه های آموزشی دیگر نیز توفیق زیادی کسب کرد که از میان آنها می توان به کارگاه آموزشی تولیدی ” از ایده تا فیلمنامه کوتاه” ششمین جشنواره بین المللی فیلم دانشجویی دانشگاه صدا و سیما و همچنین کارگاه آموزشی ” ایده پردازی برای فیلمنامه کوتاه” پنجاه و ششمین جشنواره منطقه ای خلیج فارس انجمن سینمای جوانان ایران نام برد.

تجزیه و تحلیل فیلم؛ نما به نما :

حمیدرضا حافظی از همان سالهای آغازین تدریس، تحلیل فیلمنامه و فیلم را جدی گرفت و علاقه ای وافر به گرامر سینما داشت. این اشتیاق به مرور باعث شد که پژوهشی اساسی در عناصر سازنده فیلم داشته باشد و زیبایی شناسی فیلم به خصوص زیبایی شناسی تصویر را بعنوان یک دغدغه دنبال کند. دغدغه ای که بعدها با تالیف کتاب “زیبایی شناسی تصویر در سینما و تلویزیون” نتیجه داد.

کتاب زیبایی شناسی تصویر - حمیدرضا حافظی
کتاب زیبایی شناسی تصویر – حمیدرضا حافظی

وی در هر فرصتی که بدست می آورد به بررسی دقیق فیلم ها می پرداخت و به همین خاطر به مرور تبحری ویژه در آنالیز فیلم پیدا کرد. تا اینکه سرانجام حاصل پژوهش ها و تجربیات سه دهه تدریس را در کارگاه های ” تجزیه و تحلیل فیلم؛ نما به نما” ارائه کرد.

این کارگاه ها از سال ۹۴ در موسسه فرهنگی هنری شهید آوینی آغاز گشت و به یکباره کلاس” نما به نما” بر سر زبانها افتاد. او در طی دو سال به تشریح دقیق فیلم های برجسته جهان پرداخت و آنها را از منظر: متن (درونمایه، شخصیت، دیالوگ، روایت و ساختار) دکوپاژ، تدوین، صدا و میزانسن (حالات و حرکات بازیگران، حرکات دوربین, ترکیب بندی تصویر، طراحی صحنه و لباس، چهره آرایی، نورپردازی و رنگ) تحلیل کرد. این برنامه به مدت دو سال ادامه یافت و علاقه مندان زیادی را به خود جلب کرد. سپس به دعوت کانون فیلم و عکس دانشگاه علامه طباطبایی، کارگاه “تجزیه و تحلیل فیلم؛ نما به نما ” از سال ۹۶ در دانشکده های دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد و دوره های آن تا پائیز ۹۷ ادامه یافت.

ممکن است شما دوست داشته باشید

نظرات بسته شده است.