تلفیق تصویر،صدا و افکت در پخش استاندارد فیلم | سینمای استاندارد قسمت ۳

مهندس مسعود خورده چی

سینمای استاندارد قسمت سوم

تلفیق تصویر،صدا و افکت در پخش استاندارد فیلم

مهندس مسعود خورد ه چی*

 

در نوشته قبل ” سینمای استاندارد ” پیرامون صدا در یک سینمای استاندارد مطالبی تقدیم شد؛ در این نوشته به روند رشد تکنیک فیلم که از تلفیق تصویر و صدا و افکت و پخش استاندارد آن در سالن نمایش و سینما، بیشتر می گوییم و امیدواریم بتوانیم با فرهنگ سازی مطالبات تماشاچی را افزون کنیم و گیشه ها را وادار به ترمیم بافت فرسوده سینما ها و نیاز به استاندارد شفاف صدا و تصویر کنیم.


در سال های اخیر هزینه های گزافی برای جذب بینده و تماشاچی سینما انجام و در ایران و در بخش تصویری به کمک ویدیو پروژکتور های با لومن بالا مشکل کمتری نسبت به صدا دیده می شود اما چرا هنوز ما نتوانسته ایم یک صدای مطلوب به تماشاگر و مخاطب خود برسانیم؟

چرا هنوز بعد از تماشای یک فیلم باید مدتها سردرد و گیجی صوتی داشته باشیم؟

بنظرم علت اول نا آگاهی پیمانکاران و مجریان صدا و بیسوادی اغلب آنها از اهمیت صدا در سینما است . اگر به مراسم ختم در مسجدی رفته باشید بعد از پایان زمان مسجد شک نکنید مدتها صدای بلند گو های سالن در گوشتان هست در حالیکه من دقت کردم تجهیزات هم نسبت به سالن تقریبا خوب است.

اهمیت ندادن به صدا و وضع فاجعه بار تلویزیون

اهمیت ندادن به مقوله صدا و صوت شناسی و آکوستیک سالن کم اهمیت تر از رنگ چوب در نظر مجریان بوده است . همواره صدا رسانی و علم آکوستیک جای غریبی داشته.وبرخلاف دنیا و شاید نداشتن یک گوش تربیت شده یکی از عوامل آن بوده است . اخیرا که در خانواد ه ها یک ساز گیتار و تار و یا تنبک و پیانو دیده میشود همچنین انواع اسپیکر ها در سینمای خانگی که لذت پیام رسانی شفاف در مقایسه با سینماهای تجاری را بیشتر نمایان می کند.

در تلویزیون وضع فاجعه بار تری حاکم شده در حالیکه تجهیزات ما بدلیل خرید خارجی از بهترین برند های دنیاست و کاربری های فراوانی دارد ولی تقریبا بجز دو تا چهار دپار خط از یک میکسر چهل و ….خط بقیه را با چسب نواری پوشانده تا مبادا کسی تنظیمات کارخانه را تا آخر که به انبار منتقل می شود دست بزند. !

چه باید کرد ؟

بنظرم ما ابتدا باید اپراتور ها و بهره برداران را آموزش بهینه و آنها را مجبور کنیم به یک نوار سمفونی و یا گروه هماهنگ گوس کنند. بعد و در خلال تربیت گوش صدا برداران آنها را آموزش مفاهیمی بدهیم . با آکوستیک آشنا شوند و با تعاریف اصطلاحات جهانی . تهیه کننده باید بداند هر هزینه بجز در نظر گرفتن نقش صدا را دور ریخته و از پیام رسانی بهینه فاصله گرفته است.
در سال۱۹۸۲ یک مهندس امریکائی پاکستانی بنام بوز بلندگوی را طراحی و ساخت و به مراکز رستوران ها و تفریحی فروخت که همین حالا اگر به یک سالن در مثلا آمستردام بروید بعنوان برتری نوشته سالن های این مجموعه با بلندگو بوز تجهیز شده اند.

سینمای استاندارد
سینمای استاندارد

چندین سال پیش آنان به اهمیت صدا پی بردند !

ابتدا صدا بصورت مونو فونیک ( mono ) تنها روی یک تراکت صوتی ضبط و روی یک بلند گو پخش می شد.هم زمان با پیشرفت انواع مختلف پرده های اکران در سینما و پرد ه های بسیار بزرگ لزوم کار روی صدا سالن روز بروز اهمیت بیشتری یافت پرده ها ی اکران دور تا دور را گرفته بود و دیگر نمی شد صدا از یک یا چند بلندگو محدود در جلو اکران استفاده شود؛ اینجا بود که صدای محیطی نیاز تصویر را رفع کرد !

شاید این محتوا را نیز دوست داشته باشید

با بکار گیری لنز های دوربین های فیلمبرداری که فاصله کانونی آنها به تصویر عمق بیشتری میداد همزمان صدای استریو (stereo ) و یا ضبط دو کاناله در سینما توانست در روی دو کانال صدا ضبط و در دو بلندگو در دو طرف تماشاچی پخش گردد از این فرمت برای برای پخش کننده های خانگی تلویزیون و رادیو FM نیز استفاده گردید.

صدای محیطی ( ambiance ) که توانسته بود فضای سینما را برای تماشاچی جذابتر کنه اکنون با تلفیق چند بلندگو در جلو و اطراف صدا ( surround ) پدید آمد که به سیستم های چند کانال خاص اطلاق می گردد.

در این حالت میکرو فن های صحنه به کمک پخش صدا آمد میکرو فن های خاصی با ضبط صدا در دو یا سه یا چند جهت ضبط می گردد که به روش Mixing Studio ترکیب و سپس به همین روش در سالن باز سازی و از بلند گو ها ی سالن پخش می گردید‌.

فیلم Fantasia در سال ۱۹۴۱ محصول والت دیسنی از اولین فیلم های surround که در ۴ تراک مجزا ترکیب و به عنوان تراک های نوری یک حلقه فیلم مجزا ضبط شدنداین چهار تراک از اسپیکر های مختلفی که پیرامون سالن قرار گرفته بودند پخش می شدند. در هنگام نمایش این فیلم جاذبه ای که صدا با همراهی کردن تصویر فیلم را بوجود آورده بود موسیقی دور تالار می گشت و صدای لذت بخشی شنیده می شد. این فناوری sterophonic و یا theater stereo در سالن های سینما Cinerama و Cinemascope استفاده گردید.

در سال ۱۹۸۲ لابراتوار دالبی سیستم ( دالبی – ساراند ) را عرضه کرد.

صدای دالبی

در صدای دالبی بر خلاف استریو فونیک که از تراک های مغناطیسی استفاده می کرد مجدداً از فناوری تراک نوری برای صدای واضح تر استفاده شده است.دالبی با تکنولوژی Dolby bnr که روی ضبط صداهای قدیم ( نوار کاست) باعث شد که از میزان نویز بشدت کاسته شود.

در سال ۱۹۹۳ همراه با اکران فیلم پارک ژورا سیک فن آوری جدیدی از شرکتی بنام digital theater system را به سینما عرضه کرد که std نام گرفت. در این سیستم شش کانال متفاوت صدا بر روی یک یا دو CD ضبط میشوند و برای پخش تجزیه کند در این سیستم سه کانال روبرو وجود دارد که با یک ساب و وفر همراهی می شوند.دو کانال مجزا نبر نیز در سمت چپ و راست وجود دارد.

سیستم دالبی در ایران

در ایران درسال های ۱۳۷۰ و تا ۱۳۷۵ تلاش هایی برای شبیه سازی سیستم دالبی و پروسسورهای و اسپیکرها و شبیه سازی میکروفن ها صحنه انجام گرفت که از سرنوشت نهایی آن اطلاع ندارم نوعی از شبیه سازی دالبی در ایران توسط اشخاص بصورت من در آوردی بصورت سلیقه ای اجرا گردیده که متاسفانه از بلندی ولوم و ایجاد فضای صدای افکتی پر سر و صدا که به حافظه میکسر صدا ذخیره و با تعبیه یک پروسسور ارزان قیمت باعث وهن صدای محیطی به تماشاچی عرضه می گردد.

در هنگام نمایش فیلم محمد رسول اله ( ص ) -که در قسمت اول مقاله و در سینمای استاندارد بحث گردید- برای بعضی از سینما ها از این نوع صدا سازی استفاده کردند و بیننده را در فضای اغتشاش و افکتهایی در سینما پخش نمودند!
صدابرداری و صدا سر صحنه و صدا گذاری فیلم که توسط گروه زیر انجام گرفته بود یکی از صدا برداری های نسبتا خوب در دهه گذشته ایران بود.

علل عدم موفقیت فیلم محمدرسول الله (ص)
علل عدم موفقیت فیلم محمدرسول الله (ص)

فیلم محمد رسول اله صدابردار: یدالله نجفی
صداگذار: محمدرضا دلپاک _ طراح تولید
(مدیر طراحی صحنه، دکور و آکسسوار):میلژن کرکا کلژاکویچ….!

در حالیکه صدابرداری و صدا گذاری توسط خبره ترین استادان فن ایران و با همکاری و مدیریت شرکت های خارجی صورت گرفته بود در موقع اکران در هر سینما بنوع عجیبی صدا از اسپیکر ها دسته بندی و پخش می گردید که در بینده تاثیر منفی می گذاشت.

با توجه به مفاهیم کاربردی که ذکر شد اگر بخواهیم سینمای استانداردی داشته باشیم راهی بجز آموزش اصولی آکوستیک و تاریخچه انواع صدا برداری و صدا رسانی و تلفیق آن با افکت و همچنین تربیت گوش صدا برداران نیست در مورد بهره برداران و سالن داران نیز خانه سینما باید به وظیفه ذاتی خود عمل نماید.تا سالن داران و سینما چی ها فقط به فروش فکر نکنند و اگر شرایط مالی فعلاً اجازه تجهیز سالن را از آنها گرفته لیکن با اهتمامی که با متخصصین فن و مشاوره ای که مبگیرند به بهینه سازی سالن های موجود اهتمام ورزند و در نهایت با تلفیق دکوراسیون مدرن سینما و تصویر و صدای بهینه شده پیام و تاثیر گذاری آن بر روی مخاطب را روز بروز بهتر کنند.


*مسعود خورد ه چی -مدرس سابق دانشکده صدا و سیما – موسس و مدیر عامل شرکت دانش بنیان بهینه گستر ( اولین شرکت دانش بنیان ایران)

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

51 − 49 =