یادی از بانو نصرت دریانورد همسر ناخدا عباس مشهور به کاپیتان عباس دریانورد

بانو نصرت دریانورد  همسر ناخدا عباس مشهور به کاپیتان عباس دریانورد | درباره ناخدا عباس دریانورد مطالب زیادی در کتابهای دریانوردی و همچنین سفرنامه کاپیتان خوانده و یا در مورد این شخصیت بزرگ تاریخ ایران که در اواخر دوره قاجاریه و دوران پهلوی اول زندگی میکرده، شنیده اید ولی تاکنون مطلبی درباره همسر او نوشته نشده است.

بانو نصرت دریانورد فرزند سید ابوطالب لاری یکی از بازرگانان سرشناس و متدین شهر لار در سال ۱۲۷۹ هـ. شمس چشم به جهان گشود. او در یک خانواده مذهبی و روشن فکر پرورش یافت و از زیبایی  وصف ناپذیری برخوردار بود، که از طریق معرفی تجار و بازرگانان به ناخدا عباس معرفی گردید.

«ناخدا عباس» همسرش «رباب» را به دلیل بیماری از دست داده بود و تنها یک فرزند دختر به نام «بمان جان» داشت که بانو نصرت را از «سید ابوطالب» خواستگاری کرد و در سال ۱۲۹۸ این ازدواج سر گرفت و «بانو نصرت» به عنوان همسر ناخدا عباس به خانه بزرگ ناخدا واقع در اهواز خیابان نادری عزیمت نمود،  در طول چند سال صاحب سه اولاد شدند که به ترتیب مریم جان، عبدالحسین و عبدالحسن نام داشتند.

ناخدا عباس بنیانگذار نیروی دریایی نوین در زمان رضاشاه و همچنین پایه گذار نوحه سرایی و مداحی به شیوه خاص در سرزمین ایران و به ویژه جنوب کشور، علی رغم شخصیت بسیار جدی و سخت گیرش اما در برابر نصرت بسیار مهربان و نرم خو بود و خیلی زود به همسرش علاقمند و وابسته شد عشق و محبت ناخدا به همسرش زبان نزد خاص و عام بود.

بانو نصرت علاوه بر مدیریت خانه بزرگ، که دارای چندین سرا و اتاق و خدم و حشم بود به تربیت فرزندانش نیز دقت وافزی می نمود و در خانه دارالقرآنی را ایجاد کرد تا فرزندانش به تعلیم و قرائت قرآن علاوه بر مدرسه بپردازند، فرزندان ناخدا به خصوص مریم جان را با خدمه که به اصطلاح آن روز مستر می گفتند به مدرسه می فرستاد و به دستور ناخدا عباس که تعصب بسیاری نسبت به رفت و آمد فرزندانش به ویژه دختران داشت عمل می نمود بانو نصرت جلسات و مجالس روزه خوانی در خانه برگزار می نمود و با بانوان اهواز ملاقات می نمود به ویژه علاقمندان و دلبستگان به شخصیت والای ناخدا عباس که گاهی از اقصی نقاط کشور و بنادر و مراکز جنوبی به دیدار ایشان می آمدند.

بانو نصرت و ناخدا فرزند کوچکشان عبدالحسن را که می گویند از حیث چهره و اخلاق و رفتار شبیه ناخدا بود در سن ۱۳ سالگی ( ۱۳۲۶ هـ شمس) به علت قصور پزشک معالجش و در اثر بیماری حصبه از دست دادند. ناخدا در اشعار و نوشته هایش به این مهم اشاره کرده است که حاکی از درد و غم شدیدی بود که این دو در طول چندین سال متحمل آن شدند.

تو ای دریانورد از داغ فرزند                                                   زمین گیر و پریشان حال تا چند؟

بانو نصرت از غم و رنج فرزند از دست رفته بسیار شکسته شد و از شدت گریه و زاری، درخشش چشمانش را از دست داده بود و هنوز از غم و اندوه فقدان فرزند رها نشده بود که با مرگ ناگهانی ناخدا عباس در سال ۱۳۳۳ هـ شمس روبرو شد که آن هم توسط یک پزشک آلمانی که سفارت انگلستان برای ویزیت و معاینه به منزل ناخدا آمده بود با تزریق یک آمپول ، بلافاصله پس از خروجش ناخداعباس در عین ناباوری جان به جان آفرین تسلیم کرده بود و نیروی بحریه ( دریانوردی ) و همه علاقمندان به ناخدا را در بهت و ماتم فرو برد.

بانو نصرت این ماجرا را برای مردم بازگو و افشاگری می نمود و پس از مرگ ناخدا به همراه مردم خوزستان به زیارت مزار ناخدا که در مکان مقدس علی ابن مهزیار و در صحن اصلی آنجا دفن شده بود میرفتند و شمع روشن می کردند و گاهی هیئت های عزاداری اباعبدالله الحسین از بوشهر به اهواز سفر می کردند و مراتب احترام و برزگداشت ناخدا را به جا می آوردند.

بانو نصرت پس از فوت همسرش به تهران عزیمت کرد و چند سالی را در کنار دخترش مریم جان و به همراه نوه های دوست داشتنی اش که عاشقانه او را پذیرا بودند زندگی می کرد اما پس از چند سالی باز هم بهانه رفتن به دیار را گرفت و به اهواز منزل عبدالحسین رفت و مدتی را نیز با تنها پسرش گذراند.

در آخر عمر در حالی که مدتی را در منزل یکی از بستگان ناخدا عباس واقع در خرمشهر سپری نمود که عباس حق صفت نام داشت و از کارمندان صدیق شرکت نفت بود که اکنون بازنشسته و در خرمشهر ساکن بودند و بانو نصرت را مورد تکریم و احترام قرار می دادند، ناگهان یک شب بانو نصرت در اثر کهولت و غم و رنجهایی که این سالها سپری نموده بود بدون داشتن بیماری خاصی در بیمارستان مهر خرمشهر درگذشت و خاطرات بسیار غنی و ارزشمندی را که در کنار همسر بزرگوارش و مردی که هرگز حاضر به قبول استثمار در برابر دول بیگانه نبود و عاشق و مرید و مراد اهل بیت و اباعبدالله الحسین بود و با اشعار و نوحه هایش جهان تشیع را هر چه بیشتر به ایرانیان و جهانیان شناساند را نیز با خود برد.

یاد این بانوی بزرگ گرامی باد.

محل دفن بانو نصرت: کوی ذوالفقاری آبادان

سال مرگ: ۱۶ اردیبهشت ۱۳۵۶ هـ شمسی

نویسنده: دکتر گلناز سعیدی نوه دختری ناخدا عباس و بانو نصرت دیانورد

استادیار گروه تاریخ دانشگاه