غلامحسین بنان | صدای ماندگار بهار | ویدئو

غلامحسین بنان (اردیبهشت ۱۲۹۰تهران- ۸ اسفند ۱۳۶۴تهران)

خواننده

غلامحسین بنان را می توان یکی از نوابغ موسیقی ایران دانست . او  از سالهای ۱۳۲۱تا دهه ۵۰ در زمینه موسیقی ملی ایران فعالیت داشت. او عضو شورای موسیقی رادیو، استاد آواز هنرستان موسیقی تهران و بنیان‌گذار انجمن موسیقی ایران بود و از خود آثار بسیاری به جا گذاشته است که در زمره ی بهترینهای هنر موسیقی ایرانی به شمار می رود.

دوران کودکی

پدرش کریم خان بنان الدوله نوری آملی و مادرش دختر شاهزاده رکن‌الدوله (برادر ناصرالدین شاه) بود. از شش سالگی به خوانندگی و نوازندگی ارگ و پیانو پرداخت و در این راه از راهنمایی‌های مادرش که پیانو را بسیار خوب می نواخت بهره‌ها گرفت، اولین استاد او پدرش بود و دومین استاد، مرحوم میرزا طاهر ضیاءذاکرین رثایی و سومین استادش مرحوم ناصر سیف بوده‌اند.

فعالیت حرفه‌ای

از سال ۱۳۲۱ صدای غلامحسین بنان، همراه با همکاری عده‌ای از هنرمندان دیگر از رادیو تهران به گوش مردم ایران رسید و دیری نگذشت که نام بنان زبانزد همه شد. روح‌الله خالقی او را در ارکستر انجمن موسیقی شرکت داد و با ارکستر شماره یک نیز همکاری را شروع کرد و از بدو شروع برنامه همیشه جاوید «گلهای رنگارنگ» بنا به دعوت استاد داود پیرنیا همکاری داشت.بنان در طول فعالیت هنری خود، حدود ۳۵۰ اهنگ را اجرا کرد و انچه که امتیاز مسلم صدای او را پدید می اورد، زیر و بم‌ها و تحریرات صدای او است که مخصوص به خودش می‌باشد. بنان نه تنها در اواز قدیمی و کلاسیک ایران استاد بود، بلکه در نغمات جدید و مدرن ایران نیز تسلط کامل داشت. تصنیف زیبا و روح پرور «الهه ناز» او بهترین معرف این ادعا می‌باشد. بنان را می‌توان به حق بزرگترین اجرا کننده آهنگ‌های سبک وزیری-خالقی دانست. او همچنین در کنار ادیب خوانساری از بهترین اجرا کنندگان آثار صبا و محجوبی محسوب می‌شود. استعداد شگرف او در مرکب خوانی و تلفیق شعر و موسیقی بارها ستایش موسیقی دانان معاصرش را بر انگیخته است.

بنان در کنار استاد علینقی وزیری
بنان در کنار استاد علینقی وزیری

در سال ۱۳۳۲ به پیشنهاد شادروان خالقی به اداره کل هنرهای زیبای کشور منتقل شد و به سمت استاد آواز هنرستان موسیقی ملی به کار مشغول گردید و در سال ۱۳۳۴ ریئس شورای موسیقی رادیو شد. غلامحسین بنان از ابتدا در برنامه‌های گلهای جاویدان و گلهای رنگارنگ و برگ سبز شرکت داشته و برنامه‌های متعدد و گوناگون دیگری که از این خواننده بزرگ و هنرمند به یادگار مانده است.

در این برنامه ها، استادان تراز اول موسیقی سنتی چون روح الله خالقی، ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی، احمد عبادی، حسین تهرانی، علی تجویدی، و … با او همکاری داشته‌اند.

سانحه ی تصادف

آذر ماه ۱۳۳۶ وقتی بنان با اتومبیل شخصی در جاده کرج مشغول رانندگی بود با کامیونی که فاقد چراغ ایمنی عقب بود تصادف کرد و در این سانحه چشم راست خود را از دست داد و به همین خاطر همیشه از عینک دودی استفاده می کرد.

غلامحسین بنان
استاد غلامحسین بنان بعد از تصادف

شادروان ابوالحسن ورزی، دوست نزدیک بنان شعر زیر را تحت تاثیر این واقعه سرود:

دیدیم چو بازیگری دور زمـان را

بازیچه گرفتیم همه کار جهان را

ما از گذر عمر بجز درد چه دیدیم

تا دل بسپاریم جهان گذران را

باریست گران محنت این عمر به دوشم

تا چند کشم زحمت این بار گران را

از بهر نمایاندن غمهای نهان بود

روزی که دمیدند به تن پرتو جان را

در خرمن صاحب نظران برق بلا شد

آن شعله که افروخت چراغ دگران را

آماج بلا جز دل ارباب هنر نیست

سر خط امان داده قضا بی هنران را

می خواست که در چشم هنر نور نماند

آسیب رسانید اگر چشم بنان را

افسوس که تاریک شد آن دیده که می دید

با برق نگاهی همه اسرار نهان را

بنان، برای معالجه به خارج از کشور مسافرت کرد و بعد از برگشت از این سفرتصمیم گرفت در مواضع هنری خود بازنگری کند. او می گفت: “من از این پس کوشش می کنم آثاری اجرا کنم که واجد وزنی شاد و شعری امیدوار کننده است. من جداً از ادامه ی شیوه ی قدیم که شباهت به مرثیه خوانی دارد خسته شده ام، البته در این زمینه سازندگان آهنگ باید با من یاری و همکاری کنند”. حاصل این تصمیم اجرای ترانه های دلنشین و ساده ای است که اتفاقاً از خیلی از تصانیف آن دوره ی رادیو استوارتر و برازنده ی خواننده ی عالی مقامی چون او می باشد.

درگذشت استاد بنان

سرانجام استاد بنان در ۸ اسفند ۱۳۶۴ درگذشت و در میان حزن و اندوه هنرمندان برجسته ی کشور به خاک سپرده شد. محل دفن او در امامزاده طاهر (کرج) است. از سال ۱۳۶۴ یعنی زمان فوت استاد شهیر موسیقی ایران تا سال ۱۳۸۹ سنگ قبر بنان تعویض نگردید، سال ۱۳۸۹ به دلیل پاره ای از تغییرات در امامزاده طاهر کرج و هم سطح سازی قبور و تعویض همه ی سنگ قبر های نزدیک صحن، سنگ قبر بنان نیز تعویض گردید و به  شکل کنونی درآمد.

ترانه‌های ماندگار

از ماندگارترین ترانه‌های بنان می‌توان به: آهنگ آذربایجان در مایه ی دشتی، آمدی جانم به قربانت در مایه ی بوسلیک، الهه ناز در مایه ی دشتی، بهار دلنشین در آواز اصفهان، بوی جوی مولیان در آواز اصفهان، تصنیف توشه عمر در دستگاه همایون، یار رمیده، می ناب، خاموش، مراعاشقی شیدا، من از روز ازل، نوای نی و سرود همیشه جاوید ای ایران در مایه ی دشتی اشاره کرد. به تصریح همسرش، بنان بهترین اثر خود را “حالا چرا” و “کاروان” می دانست و می گفت: “کاروان را برای بعد از مرگم خوانده ام”. اواخر عمر هم دلبستگی عجیبی به ترانه ی “رویای هستی” پیدا کرده بود تا آنجا که با این آهنگ می گریست.

در اینجا یکی از ترانه های شاد کمتر شنیده شده ی استاد بنان در وصف نوروز را می شنوید.

آوازهای ماندگار

آواز ماهور با غزل سعدی به مطلع ” همه عمر بر ندارم سر از این خمار مستی که هنوز من نبودم که تو در دلم نشستی” و آواز دیلمان با شعر سعدی به مطلع ” چنان در قید مهرت پایبندم که گوئی آهوی سر در کمندم” و همچنین آواز اصفهان بر روی غزل ” آمد اما در نگاهش آن نوازش‌ها نبود” از کارهای ماندگار استاد هستند.

کارنامه و آثار هنری استاد بنان

گلهای جاویدان

گلهای جاویدان بدون شماره در «شور»

گلهای جاویدان بدون شماره در «سه گاه»

گلهای جاویدان بدون شماره در «همایون» با سنتور رضا ورزنده

گلهای جاویدان شماره ۹۲ در «بیات ترک و ابو عطا»

گلهای جاویدان شماره ۹۳ در «شور» با ویولون استاد مهدی خالدی

گلهای جاویدان شماره ۹۸ در «ابو عطا» با تار لطف اله مجد

گلهای جاویدان شماره ۱۱۸ در «ماهور» با ویولون استاد علی تجویدی و سنتور رضا ورزنده

گلهای جاویدان ۱۱۸ مکرر در «ابو عطا» با ویولون استاد مهدی خالدی

گلهای جاویدان ۱۲۴ در «بیات ترک»

گلهای جاویدان شماره ۱۲۸ در«شوشتری»

گلهای جاویدان شماره ۱۲۹، گلهای جاویدان ۱۳۰

شاید این محتوا را نیز دوست داشته باشید

گلهای جاویدان ۱۳۱ در «سه گاه»، گلهای جاویدان شماره ۱۳۲ در «دشتی»

گلهای جاویدان شماره ۱۳۶

گلهای جاویدان شماره ۱۳۷ در «چهار گاه» با پیانو استاد مرتضی محجوبی واستاد علی تجویدی

گلهای جاویدان شماره ۱۳۸

گلهای جاویدان شماره ۱۳۹ در «سه گاه» با استاد جلیل شهناز

گلهای جاویدان شماره ۱۴۳ در «شور»

گلهای جاویدان شماره ۱۴۵ در «شور» با سنتور رضا ورزنده

گلهای رنگارنگ

گلهای رنگارنگ شماره ۱۰۳ در «دشتی»

گلهای رنگارنگ شماره ۱۰۹ در «سه گاه»

گلهای رنگارنگ شماره ۱۲۶ در «دشتی»

گلهای رنگارنگ شماره ۱۳۴ در «افشاری»

گلهای رنگارنگ شماره ۱۳۶ در «سه گاه»

گلهای رنگارنگ شماره ۱۴۰ الف در «افشاری»

گلهای رنگارنگ شماره ۱۴۰ ب در «افشاری»

گلهای رنگارنگ شماره ب مکرر

گلهای رنگارنگ شماره ۱۴۹ در «دشتی»

گلهای رنگارنگ شماره ۱۷۱ در «شور»

گلهای رنگارنگ شماره ۱۷۲ در «شور»

گلهای رنگارنگ شماره ۱۷۴ در «سه گاه»

گلهای رنگارنگ شماره ۱۷۶ در «دشتی»

گلهای رنگارنگ شماره ۱۹۰ در «سه گاه»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۰۱ در «ابو عطا»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۰۵ در «افشاری»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۱۰ در «بو سلیک»

گلهای رنگارنگ ۲۱۰ ب مکرر در «بوسلیک»

گلهای رنگارنگ ۲۱۱ در «سه گاه»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۲۸ در «افشاری»

گلهای رنگارنگ شماره ۳۳۰در «دشتی»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۳۲ در «دشتی»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۳۴ در «دشتی و ماهور»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۳۷ در «ماهور»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۴۲ در «شور»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۴۵ در«همایون»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۴۹ در «شور»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۰ در «دشتی»

گلهای رنگارنگ بختیاری (محلی)، شماره ۲۵۱

گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۲ در «همایون»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۴ در «اصفهان»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۶ در «شور»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۷ در «ماهور»

گلهای رنگارنگ شماره ۲۶۵ در «اصفهان»

برگ سبز

برگ سبز شماره ۲۷ در «سه گاه»

برگ سبز شماره ۳۱در «افشاری»

برگ سبز شماره ۴۶ در «سه گاه»

برگ سبز شماره ۶۳ در «اصفهان»

برگ سبز شماره ۸۳ در «سه گاه»

برگ سبز شماره ۱۰۷ در «اصفهان»

برگ سبز شماره ۱۴۵ در «همایون»

و برنامه‌های متعدد و گوناگون دیگری که از این خواننده بزرگ و هنرمند به یادگار مانده‌است . آنچه خواهید دید مصاحبه ی مسعود بهنود با استاد غلامحسین بنان است که زینت بخش پایانی این نوشته د رهنرلند است.

honarmand pedia,honarland,Gholamhossein Banaan
ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

− 5 = 1